Charl-Pierre Naudé 
Translator

on Lyrikline: 11 poems translated

from: afrikaans, inglês, frísio ocidental to: inglês, afrikaans

Original

Translation

Eergister en môre, met visse

afrikaans | Charl-Pierre Naudé

Tyd
is die naam wat ons gee
aan die een wat in nat
beton getrap het,
lank gelede, en ons só nimmer verlaat
in die hede.

Om te begryp
is moeilik;
omhelsing nog swaarder.

Die wind fluit deur die peule,
soos die geheue
deur pieksels.
Dit roep herrysenis
soos ’n beeld by die naam,
’n hele dorpie bestaan
in ’n akwarel
– die treknet word gelig –
van diep uit die water.

Daar word ’n CD-opname
gegrif
op die bodem van ’n meer;
die konsentriese kringe
van maalkolke

sing
in my vingerafdruk.

© Charl-Pierre Naudé
from: Al die lieflike dade
Cape Town: Tafelberg, 2014
Audio production: Literaturwerkstatt Berlin, 2015

Shoals in eternity

inglês

Time
is the name we give
to those who had walked
on wet cement
in the past,

and thus never
abandon us
in the present.

Grasping them
is difficult.
Embrace, even harder.

The wind whistles through the pods,
like memory
in pixels.
It calls up resurrection
like an effigy by its name;
An aquarelle brings
a whole town into existence
– the drag-net being lifted –
from watery depths.

The tide is etching a CD
onto the floor
of a lake;
the concentric circles
of whirlpools

sing
in my fingerprint.

Translated by Charl-Pierre Naudé

Vampiere

afrikaans | Charl-Pierre Naudé

Vampiere in Malawi, berig die koerant.
Die president reik selfs ’n verklaring uit:
“Wys my ’n vampier, dan stop ek hom in die tronk.”
Maar wie behoef bewyse, as daar lyke is?
’n Meisie van so agttien, leeggesuig en styf
soos ’n stok, twee slagmerkeaan haar nek;
haar hande onnatuurlik groot en benerig
soos valkvlerke op haar wydogige borste.
En die hoofman se seun in sy kruis geknak
teen ’n ploeg, toe niemand gekyk het nie –
bene wat invou om die uier van sy fallus,
en nie ’n druppel bloed oor in die res van sy lyf nie!

Drie weermagjeeps van Lilongwe haas diékant toe
na ’n dorp, nog drie sóóntoe na ’n noodgebied:
om wag te hou in die nagte, maar tevergeefs.
Die vampiere sluip deur, altyd nog ’n lyk in die môre;
soms nie eens merke nie, net ’n pubis wat bult
soos nuwe piesangs; of ’n buik wat staan
                                                  soos ’n dier se skrik.

“Waar is die lyke?” vra die rondgaande kommisaris.
“Onmiddellik begrawe … ter beswering,”
fluister die priester en kriskras sy bors.
Die soldate bevestig dit; van hulle sterf ook,
een het so op sy stewels ineengesak,
arms om sy R1 soos ’n wingerdstok gevleg
of ’n slang, om die staf van die geneeskunde.
Selfs die VN se VIGS-kliniek word oornag ’n teiken.
“Dit slaap in my bloed, in die lengte van my lyf!”
sê een – om deure te grendel of toe te spyker
help ook nie, die vampiere loop deur mure.

Vampiere: sonder tande, met spuitnaalde;
hulle trek bloed en loop daarmee in sakkies weg.
Die hulpwerker sê die mense aanvaar dit al,
sien selfs uit met ’n groeiende begeerte.
“Snags land sy op my dak,” sê ’n man, “en hurk daar naak …
van onder af sien ek die tiervelbeursie
van haar mik ... so deur die sink.
Sy wag haar oomblik af en ek wag vir haar.”
’n Kerkhoffie met kerse flakker soos ’n verjaardagkoek.
’n Troue, maar net een staan voor die kansel:
’n visgraat van ’n meisie wat smoorverlief is
op háár vampier, ’n bruidegom in absentia.

Al hoe meer lanterns dwaal sonder mense,
’n stat het net ’n hond, maar iemand voer hom snags.

Fluisterings dryf: “kan nie wag nie” en “waarom môre …”
terwyl jonges glimmend dans in ’n dorpsaal
soos maskers op stokke in ’n ou, ou karnaval.

En soos
in verre noorderstreke,
waar lang seisoene van donkerte soms heers,
gaan die lewe voort
                               in die ryk van die skimme.

© Charl-Pierre Naudé
from: In die geheim van die dag
Menlopark: Protea Boekhuis, 2004
Audio production: Literaturwerkstatt Berlin, 2015

Vampires

inglês

Vampires in Malawi, the newspaper reports.
Even the president issues a statement:
“Show me a vampire, and I’ll lock him up!”
But who needs proof, if corpses prove everything?
A girl of about eighteen sucked dry, and stiff
like a branch, two slaughter marks in her neck;
her hands unnaturally large and bony
on her wide-eyed breasts like falcon wings.
And the headman’s son, spine snapped in the breech
against a ploughshare when no one looked –
his legs dangling around the udder of his phallus,
and not a drop of blood in the rest of him!

Three army jeeps from Lilongwe rush to the scene
in a small town, two more to another emergency:
to stand sentry at night, but in vain.
The vampires sneak through, more corpses in the morning;
some without marks, just a bulging pubis
like new bananas or an abdomen arched
in animal terror.

“Where’re the corpses?” asks the circuit commissioner.
“ Buried promptly … as exorcism,”
the priest whispers and crosses himself.
The soldiers confirm this, some of them die too.
One on guard duty collapsed in his boots,
arms around his rifle twined like a vine
or the snakes of the caduceus of medicine.
Even the UNAIDS clinic gets targeted overnight.
“It sleeps in my blood, the full length of my body!”

a patient says,
“To bolt the doors or nail up the apertures
is not enough, vampires walk through walls.”

Vampires: without teeth, but armed with syringes.
They draw blood and make off with it in plastic bags.
“Folk are getting used to things,” an aid worker says,
“… even look forward to it, with increasing desire.”
“She lands on my roof naked and squats there,” says a man.
“From beneath I can see the leopard skin
purse of her crotch through the corrugated zinc …
She awaits her moment, and I wait for her.”

A graveyard with candles flickers like a birthday cake.
A wedding, with only one partner at the pulpit:
a skeleton of a girl up to her ears in love
with her vampire, a bridegroom in absentia.

More and more lanterns roam without walkers;
just a dog in a village but someone feeds it at night.

Whisperings drift: “cannot wait” and “why tomorrow …”
while gleaming youngsters dance in a town hall
like masks on sticks, or carnival sceptres.

And so,
as in far-off northern parts
when long seasons of darkness descend,
life continues
                                                in the realm of spectres.

Translated by Charl-Pierre Naudé

Die man wat Livingstone gesien het

afrikaans | Charl-Pierre Naudé

Die man wat Livingstone gesien het, was feitlik reeds blind.
Hoe lank gelede het hy Afrika ingestrompel – die 1850’s, 1860’s?
Livingstone en sy geselskap, hul muskietnette
en hul houtkiste, die groot verkenner wat kort daarna sterwe …
Leeftye terug. (Moeilik om sy jare te peil
volgens ’n koerantberig van die vroeë jare sestig.)
Dus is die ou man, wat toe hy kind was, Livingstone gesien het,
op die hande gedra deur sy mense, deur vreemdelinge ook:
’n nasionale kleinood, ’n rondreisende museumstuk.
Sy ululerende stamgenote het hom in ’n omgeboude kruiwa
van dorpie na dorpie gestoot, vooruit en agterna in ’n eindelose
kronkelgang al met die spoor langs in die nou modderpaadjie,
af deur digte bos, van oopte tot oopte, nie sonder ongevalle nie,
vir myle en myle en dae sonder ophou, die ou man wat geduldig
in sy ysterkoppie dobber, oë omgedop, bene ingevou.
Of hy kom in ’n dorpie aan in ’n sykar, vasgebind aan ’n tandemfiets,
wat deur twee getrap word, sy gevolg wat saamdrom en op fluitjies
blaas en toeters druk terwyl ekstatiese dorpelinge die stofstraat vee
vir die aankomende optog, met palmblare en strooibesems.
Soos die dag toe Livingstone self deur die skare
in Londen verwelkom is, stadig op sy pad na Buckinghampaleis.
En die nuuskieriges daar, van heinde en ver, om hul respekte te toon.
Om oopmond te staar na die enigste man nog lewend –
nou kinds van die ouderdom – wat die beroemde pionier
met sy eie oë gesien het op ’n bepaalde môre in 1870
van agter ’n struik, binne hoorafstand van die Groot Water:
hoe hy rigting vra in ruil vir wierook en koper.
Hoe vreemd om te aanskou, ’n deurskynende reisiger,
heeltemal van siel gemaak, ’n mens sonder ’n lyf!
Sy voete word gesoen, die omgedopte lepels van sy ooglede betas
ná ’n fooitjie by die deure van die gemeenskapsaal.
’n Historikus van Europa het gekom om notas te maak:
iewers in dié fossiel skuil ’n eerstehandse ervaring,
’n lewende prentjie, van die grootse Livingstone.
Die kenner het die ou grys kop gekantel soos ’n towerlantern
en diep in sy oë getuur vir die ontwykende geheuebeeld.
In die skadudans van blare wat deur die venster oor sy gesig speel, ja daar:
die avonturier, wat wild beduie; sy draers die pad vorentoe wys.
Die woerende dakwaaier se skaduweeflits, helder soos daglig:
’n voël wat verby swiep, net toe hy uitvra oor die Waterval.
Die oue was nou vinnig aan die kwyn, honderd en twintig jaar oud.
Al van hom nog oor, was daardie prentjie van die pionier.
Is ’n honderd en twintig jaar oue
                                                  dan nie ’n pionier nie?
Op ’n draagbaar het hulle hom uitgedra, een man voor
en een man agter, en hom langs sy houtkis neergesit.
Nie die einde van die reis nie, net ’n blaaskans vir die draers...
En só het hy Livingstone, selfs Marco Polo geword,
’n adellike op sy draagstoel oor die verste voorpos
die Oneindige in, ’n ontdekker
                                                van die suiwerste water.

© Charl-Pierre Naudé
from: In die geheim van die dag
Menlopark: Protea Boekhuis, 2004
Audio production: Music & production: Timon Wapenaar.
By permission of the poet taken from the CD
in die begin was die woord

The man who saw Livingstone

inglês

The man who had seen Livingstone was now virtually blind.
When was it the Englishman trudged into Africa –
the 1850s, 1860s? He and his troupe, their mosquito nets
and their trunks, the great explorer dead
soon after …
(Lifetimes ago. “Difficult for his age
to be gauged” – a report in a daily, in the early sixties.)
So the old man, who as a young boy had seen Livingstone,
was revered among his people, and others too.
A national treasure, a roving museum piece.
They would push him between towns in a modified wheelbarrow,
ululating in front and behind in an endless serpentine row
along a narrow mud track cleaving through dense bush
from clearing to clearing, not without casualty.
For miles and miles and days on end, the old man bobbing
patiently in his iron cup, eyes rolled upward, legs folded in.
Or he would enter a town in a sidecar attached to a tandem
pedalled by two, thronged by his entourage blowing whistles
and pumping hooters while ecstatic villagers swept
the dust road for the approach, with palm leaves and straw brooms.
Like Livingstone himself being welcomed by the crowds
of London, slowly making his way towards Buckingham Palace.
And the curious there, from far and wide, to pay their respects.
To gawk in admiration at the only man alive (oblivious with age)
who’d seen The Discoverer with his own eyes one morning
in 1870 from behind a shrub, within earshot of the Great Water –
swapping copper and incense for directions.
What a strange sight, a translucent traveller:
made entirely of soul, a man without a body!
And they’d kiss his feet, and feel his spoon eyelids
after coughing up a fee at the doors of the community hall.
An historian came from Europe to make notes:
somewhere in the old fossil was buried
a first-hand memory, a living picture, of Livingstone.
The expert tilted the old head like a magic lantern
and peered into its eyes for the elusive image.
In the play of leaves coming through the window, yes there:
the adventurer, gesturing wildly, waving on the bearers.
A flash of shadow of the overhead fan, clear as day:
a bird sweeping past, the moment he asked about the Falls.
The old man was waning fast, a hundred and twenty years old.
All that was left of him was that image of the pioneer.
Isn’t it a pioneer,
                                        who becomes a hundred and twenty years old?
They took him out on a stretcher, one man at the back and one
in front, and gently put him down next to his wooden trunk.
Nothing final, just a breather for the porters …
And thus, he became Livingstone even Marco Polo,
an aristocrat in his sedan chair transported
into Infinity, an explorer
                                        of purest water.

Translated by Charl-Pierre Naudé

Teen die liefde

afrikaans | Charl-Pierre Naudé

Is dit waar ons nou is? Hiér,
reg langs mekaar, en tog so ver uiteen;
twee liefdesvoëltjies wat na mekaar toe vlieg
in ’n transmissie waarvan die sein verbrokkel
tot vier liefdesvoëltjies - en verder opbreek - ’n hele sardientjieloop
wat nimmer die ander se strand sal haal nie.

Ek is teen die liefde, die hele storie van vermenigvuldiging:
Die Vatikaan se mooibroodjiesbakkery,
sowel as die viswinkel langsaan.

Jou opgeprikte borsies flous my nie,
jy’t maar net jou pantser uitgeklop.
Die metafore is soldate, die gebare almal draagbare,
en jy’s ’n baboesjka-poppie
gevul met Napoleons wat net al hoe kleiner word.
Stroop die vredemakers kaalgat en gooi hulle by die vensters uit,
Paasbolletjiekant eerste! Die middelgrond traak my nie meer nie.
Kom ons breek op, laat ons die atoom kloof;
dít sal ons minstens nie in die steek laat nie, tot in die oneindigheid.
Ons soet woordjies? Dié het suur geword –
die giftige kersiekoekies van ’n versaakte voodoo-ritueel.
Al goeie hiervan is om te sien hoe die beraders
en die priesters op die vlug slaan,
daardie swart poue in hul nuttelose sandale.
Ek is teen die liefde. Laat die kontinente uitmekaar dryf.
’n Nuwe wêreld maak. Nuwe ontdekkers.
’n Ander godsdiens.

Ek is teen sin. Ek is teen onsin ook.
Nou die dag nog is ’n vark se vrug
met ’n menslike spermsel gekruis.
Ek’s heeltemal daar voor.
Dankie meneer meisiedemone,
mevrou kolonel vlieënde vis,
vir paddas reën op die buikspreker,
dat jy die goëlaar só moes vasketting
aan die boord se hangende lemoene;

en die gilspoke wat die Trappis gery het,
jy kan nooit ’n nagmerrie vertrou nie.
Nou moet ek weer voor begin –
was dit nodig om my Drie Apies te steel?

Poplappie Zeus, Moedertjie Son,
jy was my Pantheon gefotostateer
en deur die wind tot lewe gewaai;
nou flapper die verinneweerde tempel
die ene vlêrmuise.

Wat het van ons geword? Waar is die herinneringe?
Ons is aan mekaar se kele soos arende,
verstar in ’n opgediepte familiewapen.

Dit word somer op die hoëveld, waar ons albei woon.
Hulle noem hierdie streek die Wieg van die Mensdom,
waar die eerste mensape rondgeloop het.
Die geraamtes van die oertiere lê weggepak
in die kalksteen soos virtuele vleuelklaviere.
Nog ’n jaar verstryk. Die naakte savanne sing. En die weerlig flits
soos my rekenaarskerm – wat dié dokument nou bêre.
Skarrelende makelaars van die jong republiek verbeel nuwe markte
en vergruis met hulle rondgetrap die oeroue skedels.
Maar terwyl alles weer begin lewe, het ons liefde gesterf.
Kyk, die tarentale kom wikkel-wikkel uit die gras in hul tjalies van grafiet.
Hulle is die poue, die donsvuurwerke, van lank, lank gelede –
wat verdof het op die retinas van ons twee se lyke.

Liefde: die verborge kategorieë,
die beskilderde deure van die heuningkatakombes.
En nou dít. Verdomp. Fokkit. Vervolging.

Tyd: ’n klip versteende aarbeie,
die piekniekmandjie wat deur ’n bobbejaan gesteel is
naby Sterkfonteingrot,
en die vermiste paartjie.
Ja dít. Móér.

Ons slaap nou op die bodem van ’n see.
Ons gesigte kyk in teenoorgestelde rigtings,
twee profiele op afsonderlike munte.
Ons hare wat kon lig op die briesie van die oomblik,
lê nou geslaan in die wind van die ewigheid.
Ons is ’n verlore skat.
Die skip het in onweer gestrand.

Maar eendag, op ’n mooiweersdag in die verre toekoms
sal twee duikers, ’n ou en ’n meisie,
verliefde skattejagters in die vlak water,
my en jou opnuut daar vind,
met hul splinternuwe lywe
ons weer opdiep
uit hierdie vergete wrak.

© Charl-Pierre Naudé
from: In die geheim van die dag
Menlopark: Protea Boekhuis, 2004
Audio production: Literaturwerkstatt Berlin, 2015

Against love

inglês

And now,
has it come to this?
We’re right next to each other but so far apart;
two lovebirds transmitted by mere signal,
breaking up.
Into four lovebirds.
Breaking up too, like a sardine run on the make,
with no chance ever of reaching the other shore.

I’m against love, the whole multiplication thing:
the Vatican’s never-ending bakery, as well as the fish shop
next door.

I’m not fooled by your nipples pricking up, you’re just
panel-beating your armour.
The metaphors have become soldiers, the gestures are all stretchers
now and you’re a babushka-doll
of never-ending napoleons, one smaller
than the other.

Strip the peacemakers naked and throw them out the windows –
trussed, hot cross buns first, I don’t care about the middle ground!
Let’s split up. The nice thing about the atom
being divided is you can trust it,
a million times over.

And our sweet words? They’ve soured –
the poisonous petit-fours of a deserted voodoo ritual.
The only good thing about this is to see
how the counsellors in my mind’s eye
and the priests flee,
those black peacocks in their useless sandals.

I’m against love. Let the continents drift apart.
Let them shape new worlds. New discoverers.
Another religion.

I’m against sense. I’m against confusion too.
Just the other day they crossed a pig’s egg
with a human sperm. I’m all for it.
Thank you mister girl demons,
missus colonel flying fish,
for raining frogs on the ventriloquist,
for chaining the juggler
to the orchard of suspended oranges.

And the banshees that mounted the Trappist,
one can never trust a nightmare:
now I’m at square one again –
and you stole my Three Monkeys!

Baby Jupiter, Mother Sun,
you were my photostated Pantheon
blown to life by the wind,
but the temple is now torn and aflutter with wings.

What has become of us? Where are the memories?
We are frozen at one another’s throats
like eagles in the coat-of-arms
of an old, extinct family.

It is becoming summer on the highveld, where we both live.
They call this region the Cradle of Humanity,
where the first hominids roamed. Another year is passing.
The skeletons of primordial tigers lie packed up
in the limestone, like virtual grand pianos.
The naked savannah sings. And the lightning flashes
like my computer screen, storing this sentence.
Scurrying stockbrokers of the young republic,
flighting new markets, are crushing the primitive skulls underfoot.
But while everything starts to live again, our love has died.
The grey guinea fowl are coming out of the grass, in their graphite shawls.
These are the peacocks, the down fireworks of long, long ago,
that have dulled on the retinas of two corpses, that are ours.

Love: the hidden categories,
the painted doors on the honey catacombs,
and now this. Damn it. Fuck it. Persecution.

Time: a stone of petrified strawberries;
the picnic basket that got stolen by a baboon
near Sterkfontein Caves,
and the vanished couple.
Yes this. Damn. –

We are sleeping at the bottom of a sea.
Our faces are looking in opposite directions,
two profiles embossed on separate coins.
Our hair that would lift in the breeze of the present
is now minted on the wind of eternity.
We are a lost treasure.
The ship ran aground in foul weather.

But one day, on a clear day in the distant future
two skin divers, a boy and a girl,
two beautiful lovers in the shallow water,
will discover you and me again
with their brand new bodies
and retrieve us

from this forgotten wreck.

Translated by Charl-Pierre Naudé

Skuinslig op die plato

afrikaans | Charl-Pierre Naudé

                                               Hoëveld, met ongewone weer

’n Sneeuvlok sit
op my ooglid –
en alles staar met ’n duisend oë
na my terug.

Ek bemerk ’n skaduweesoort
in die mites beskryf –
ʼn onvatbare gevaar, en argeloos.
Miskien is dit ʼn skim
wat ook te sien is
op die seebodem,
en op Madagaskar?

Die winterlig flikker
deur ritselende boomblare
soos televisie- of kameraflitse.

Hier is wesens
met seldsame tentakels.
Hul talryke ledemate,
in selofaanagtige kleding
wat aankleef soos koue sweet
wat opgespuit is,
loop dwarsdeur my

by ’n wildgroeiende modeparade
wat met skredes vertak.

Of dalk is ek
by ’n soort bruilof: dié eenmalige gewit
van die takke;
en die singende wortels
van ’n onsigbare gemenebes.

Ek glip tussen
glimpe op ’n buitenis:

rare leefvorme
soos op ʼn eiland,
betrap en gevang in die fuik
van my skuinsblik.

Die winterson
– stemme, honde wat veraf blaf
maar digby –
straal skielik vol

op my
met my netwerkie alledaagse
verbintenisse wat vervaag,
so tydgebonde belangrik vir myself

– vir kinders is dit
feë, elwe, Brigadoon –
hier onder die berke,

soos ’n flits
wat bleek skyn
op ’n vermiste persoon.

© Charl-Pierre Naudé
from: unpublished
Audio production: Literaturwerkstatt Berlin, 2015

In the slanting plateau light

inglês

                                                     During untypical weather on the highveld

A snow flake settled
on my eye lid –
and the glare stares back
with a thousand gazes.

I notice a kind of shadow
descibed in the myths –
a danger without outline,
and guileless –
maybe a spectre
also to be found
on the sea bed;
or somewhere in Madagascar?

Winter light flickers
through rustling leaves
like set lights
or cameras flashing.

Here are beings
of a curious nature
and with strange tentacles.
Their numerous limbs
in transpicuous cling wrap,
like cold sweat squirted
on,

walk right through me
at a feral fashion parade
which branches out in strides.

Or maybe I am
at a kind of wedding: this unrepeatable
whitening of the arms,
and the singing roots
of a concealed communion.

I flip among glimpses
onto an extraneousness:

uncommon life forms
as on a island,
lured and trapped
in my sidelong glance.

The wintery sun
– voices, dogs yapping far away
yet close by –
asudden shines full

on me
with my small network
of everyday connections
so timebound and important to myself
but rapidly fading

– fairies, elves, Brigadoon
to children –

here under the birches

like the pale beam
of a search light that discovers
a missing person.

Translated by Charl-Pierre Naudé

Athena’s breastplate

inglês | Charl-Pierre Naudé

My girl is facing her image in the mirrror.
With the faintest trace 
of concern the one gazes at the other.

The two of them were born 
at the same time 
and in the selfsame place.

And since then

these sisters have been reaching out 
to the other by hand,
across the unstirable silicon river
which separates them for ever.

They stare one another down.
Each is the other’s play doll
from childhood –
and on the birthday 
of every new day 
each gets delivered to the other
in an identical carton.

This mirror image of something,
this replica-striving-for-zero-difference,
is what allows for the “natural” to flow 
into what is super- or un-
natural, or simply unusual.

Metastasis – otherwise seen
a Siamese twin –

doesn’t differ much
from the second chamber of the House of Representatives;

or the disaffiliated state;

and that burlesque notion
called evil is nothing
but a fairground looking glass 
playing grotesque.

Then still you have to arrive 
at that point of shrewd doubling-by-default
known as the soul,

comparable to an life-support lung, 
or being seated on a tricycle.

Every day my girl gathers these shimmerings 
which she sees 
as her personal canopy of stars,
in her feminine basket –
her dressing mirror.

Under a summer tree
two boys are collecting berries;
the one arranges his compilation
into a visage, the other’s depiction 
resembles the corrals of a sheep farm.

Imagine: 
One can pick the selfsame far-off fruit 
– tiny oranges by the sea, tiny 
oranges in the hinterland – 
in the molecule orchards 
of either Jesus’s cloak or 
the turban of Mohammed.

No joke, one can go out 
and do the plucking 
for such breathtaking,
widely distinguishable bouquets
recognisable as “words”,

as things

or thought constructs.

Drifting in 
on the wind from outside 
is a drum solo
that comes to within earshot.
It’s a pointillist draft 
on the tympanum, 
a delineation that wrings 
into something seen, and from there
it becomes a mental conception;

viewed from one angle:
a palace built of knobkerries;
and differently: a heavenly spread 
of teeming, hardheaded demigods.

I turn my sights to the nocturnal expanse
and I swing my sickle for a harvest:
stars cascade with a crackle 
into my 
concave crucible; 
like atoms that in their small turn 
would whirl together alchemically
in systems.

Then I sweep the blinding specks 
into a small heap and whack them 
into artifact like an iron monger. 
The tinkling sound 
of an earthly roof takes shape
from the surrounding chaos 
in which time travel and space mechanics 
reach equal 
to myth and the faiths.

My oneday species and I
remind one another 
of the other like swarming mosquitoes.
Abuzz we are beneath
the breastplate of Athena.

She left it here on her rivergrass patch
beneath the trees, 
a short while ago 
when she went inside for a nap.

And thus we remain
(amid countless tiny bustling facts),
a tribute to a mould
of the breathing deities.

© Charl-Pierre Naudé
from: unpublished
Audio production: Literaturwerkstatt Berlin, 2015

Athena se harnas

afrikaans

My vrou staan voor haar spieëlbeeld.
Met net ’n sweem besorgdheid
kyk die een na die ander.

Die twee is op een plek 
en oomblik gebore,

en sedertdien

strek dié susters vergeefs 
hande na mekaar uit
oor die onverstoorbare silikonstroom 
wat hul ewig skei.

Hulle staar na mekaar;
elk is die ander se pop
uit kinderjare –
op die verjaardag van elke dag 
telkens weer afgelewer 
in identiese bokse.

Hierdie iets-se-spieëlbeeld, 
die weergawe strewende na geen-verskil, 
is wat die “natuurlike” so onopsigtelik
laat vervloei tot wat bo- of onnatuurlik
of buitengewoon is.

Metastase – ánders gesien:
’n Siamese tweeling –

verskil nie veel 
van die Volksraad met ’n tweede kamer nie;

of van die afgestigte staat;

en daardie burleske idee 
genaamd boosheid, 
is maar net 
die sirkusspieël-wat-potsierlik-speel.

Dan moet mens nog uitkom
by die vernuftige dubbeldmaak-by-verstek: 
die siel –
vergelykbaar met ʼn kunslong,
of ʼn driewiel.

Elke dag versamel my vrou dié skitterings
wat sy herken 
as haar uitspanseltjie sterre
in haar meisiemandjie,
in haar eie spieël.

Onder ’n somerboom
maak twee seuns bessies bymekaar;
een rangskik sý versameling 
tot ’n gelaat, die ander een s’n lyk 
soos die houkrale van ’n plaas.

Dink net: 
Jy kan dieselfde verre vrugte 
– lemoentjies by die see, lemoentjies 
uit die binneland –
loop pluk 
in die partikeltjieboorde 
van óf Jesus se kleed óf Mohammed se tulband.

Jou werklikwaar, mens kan dit 
versamel vir sulke asembenemende, 
uiteenlopende rankskikkings
herkenbaar as “woorde”,

as dinge

of dink-samestellings.

Op die wind van buite 
dryf ’n tromsolo tot binne hoorafstand … 
dis ’n stippeltekening 
op die oor, 
en dié voorstelling spring 
tot ooglikheid,
en van daar tot geestesbeeld;

van een kant gesien:
’n paleis gebou van stokke,
en ánders: ’n hemeltrans
van vervloeiende, hardkoppige gode.

Ek rig my blik op die nagtelike uitspansel
en lig my sekel gereed vir die oes:
Sterre stort ritselend
tot langs my in my konkawe smeltkroes
soos atome wat op hul klein beurt
ver uit mekaar en alchemisties 
in stelsels dryf.

Dan vee ek die spikkels op ʼn hoop 
en smee dit tot artefak soos ʼn ystersmid.

Uit die omringende baaierd waarin 
reise in die tyd en die ruimtemeganika 
saam met die mites en gelowe reik,
boetseer ek ʼn dak hier ondermaans.

My eendagspesie en ek
zoem hier soos muskiete 
wat mekaar aan mekaar herinner,

onder die harnas van Athena
wat sy net ’n rukkie gelede nog neergesit het 
op haar kweekgras

en ingegaan het om te gaan rus;

en so bly ons (onwetend 
weens al die wemelende wetetjies) 
’n huldeblyk aan die gode en godinne.

Afrikaans from Charl-Pierre Naudé

Rekenkunde

afrikaans | Charl-Pierre Naudé

“I was angry when I realised I had been lied to” – Rachel Zadok

’n Skrywer praat
oor haar geluk as kind,
niksvermoedend onder die juk
van propaganda en die skande
van apartheid –

’n tyd van kwaadwilligheid,
sonder twyfel.

Sy was kwaad vir die bewindhebbers
toe sy later besef
hoe hulle vir haar gelieg het.

Maar was die euwel
só kwaadwillig,
as dit innigheid is
wat wou beskik?

Kwade Wil is self maar ’n gehate skepsel.
Die Kruisvaarders het hom al voorgelê
en in voetboeie en kettings geslaan.
En steeds sleep ons hom deur die strate,
neuk hom met stokke dat hy skubbe kry
en steek die ou kookwater met messe dat hy sis,
(die fokken ou sirkusvirus aan sy rinkelende leiband):
“Dans, jou hans-satan, jou logge Gog!”
“Kap oop daai kastaiing!”
“Dat sy hare kan koek
om die piepende pit.”
“Ja, dit lyk of hy bloei ...”

Arme, arme
Kwade Wil.
Hy is maar net wat hy is:
vaartjie na sy aardjie.

Wat van die nie is nie?
Dis ’n groter bekommernis:
Laat staan tog die beer
oor sy toonnaels wat so lank is.
En die voedoepoppe dans nie
uit eie keuse nie.

’n Kosbare herinnering
aan my liewe pa,
waar hy sit onder die gespanne boog
van ’n leeslamp se lig en straal oor sy boek;
’n witwortel wat pas uit die grond getrek is:
“Treblinka, Auschwitz, dit mag nooit weer
gebeur nie” – prewelend, in die hoek ...

die hele wêreld tuis
terwyl die drukkoker saggies fluit
in die kombuis

waar die sterwensgang van duisende
plaasvind sonder dat dit lyke agterlaat.

Al wat nodig is
vir die bloederige opklits
van ’n slawe-optog en nuwe skelette in die tuig,
vir die klein koeverte waarin die universum versmoor,

die stamper wat God soos ’n sel vernietig,

is een,
slegs één, enkele
opregte mens.

En van hulle het ons vandag
meer as genoeg.

© Charl-Pierre Naudé
from: unpublished
Audio production: Literaturwerkstatt Berlin, 2015

The chestnut

inglês

“I was angry when I realised I had been lied to”
Rachel Zadok

A writer speaks
about her unwitting bliss
as a child under the reign
of propaganda and the shame
of apartheid –


doubtless,
a time of bad intentions.

She relates how she felt anger
the day when she realised
“they had lied” to her all along.

But what evil is there
that needs bad intentions
if it’s sincerity that disposes?

Evil Intent, the hated creature,
was ambushed and shackled and chained by the Crusaders,
who dragged him through the streets
and hit him with sticks until he grew scales,
the hairy old circus virus,
pulled by it’s lead and forced to dance,

the stuffed pet Satan, the overweight Beast.
Slice the damned chestnut!
So that it can grow hair and bleed
from its squeeking kernel –

yes, looks like it’s bleeding ...

Poor, poor
bad intentions.
They are but only what they are.
That seems to be their nature.

What about the thing
that isn’t true to its nature?
That must be a greater worry.

Let’s not bother the bear
about its outsize toenails.
And voodoo dolls don’t dance
from having any choice.

I cherish a memory
of my dear father, sitting in a taut bow of light
coming from a reading lamp and radiating
over his book, as if washed clean by lye,
white like a turnip just pulled from the ground:
“Treblinka, Auschwitz, never must this ever
happen again.” – mumbling, in the corner …

the whole world at home
while the pressure cooker whistles faintly
in the kitchen

where millions died in stages,
without leaving any corpses.

It seems all that is needed
for whipping up a bloody slave procession
and new skeletons in the harnesses;
for those small envelopes that seal a dying universe,
and the pestle that squashes God like a cell,

is one,
just one, single
sincere human being.

And of that kind today
we have more than enough.

Translated by Charl-Pierre Naudé

Oggend en aand met duiwe

afrikaans | Charl-Pierre Naudé

Die lug is vol a priori-duiwe.
Oral waar hul is, wás hulle tevore.
Soos ’n droom wat spartel in die lug
is die dag,
met een hand gepluk
uit die flikkerende stroom, dan verdof dit.

Die huise teen die rantjie staan skraal geëts
in die vroeë lig, soos tekenplanne.
En die lug is vol a priori-duiwe
vandag, of miskien was dit gister.

Die nag, weer,
word bewoon deur post factum-uile.
Hulle fladder op en verf
met hul bromiedkwaste
die teenwoordige tyd bruin –
die heterdaad word roes.

Onthou jy die leë huis met die voetstappe?
“Mense van ’n vervloë tyd ...”
“Miskien net óns s’n.”

Deur die stroke van die blindings
skuif motvlerkoë oor jou lyf
in akkoorde;
onder somersproei bot die polkadot
in die bikini-boorde.

Vet soos nuwe konfytbottels
staan die dimensies op ’n ry.
Die helder vlakke stig kore
in die heuningkoeke
teen die steiltes;

die as stort in matesis.

Die lug word grys van a priori-duiwe.
En alle tyd skyn deur,
soos ’n fiets teen die lig.

© Charl-Pierre Naudé
from: Al die lieflike dade
Cape Town: Tafelberg, 2014
Audio production: Literaturwerkstatt Berlin, 2015

Morning and dusk with doves

inglês

The sky abounds with a-priori doves.
Wherever they go,
they’ve already been.
The day is like a dream
wriggling in the air
when plucked with one hand
from the flickering stream.
And, then, its glitter dims.

The houses on the ridge stand bleakly etched
in the early light like scale drawings.
And the sky abounds with a-priori doves
today, or maybe
it was yesterday.

By contrast,
post factum owls inhabit the night.
They take flight
and with their bromide brushes
paint the present tense brown –
the immediate act
discolours to rust.

Do you recall the footfall in the empty house?
“People of former times ...”
“Maybe just ours.”

The light sifts through
the slat blinds and mounts your body
like the eye spots of a moth’s wings,
in musical scales;
under summertime spray
the polkadot burgeons
in the bikini arbours.

Brimming like new preserve jars
are the dimensions, standing in a row.
The pristine planes ignite choirs
in the honeycombs
on the inclines;

and the ash crashes
in numbers.

They sky darkens with a-priori doves.
And all time is translucent
like a bicycle
against the light.

Translated by Charl-Pierre Naudé

Die grond van die voorvaders

afrikaans | Charl-Pierre Naudé

’n Paar jaar gelede beland ek een naweek
op ’n versaakte plasie, in noordoos Mpumalanga.
In hierdie streek, word gesê, kom die hoogste
frekwensie loodregte weerlig in die wêreld voor.
Die hemelruim verdonker; silwer en karmosyn –
en die pletterklanke begin. Soms slaan ’n hoë boom
in vlamme uit. My vriendin van Berlyn
was saam, ons was verliefdes in dié tyd,
en ver van die huisie toe die storm opsteek.
Sy het verlang na haar eie stad, met sy kleed van droewe as ...
In die wandeling kon ons voel hoe die lading in ons hare
en in ons klere oplaai, hoe die granietblokke
opstapel, in ’n onsigbare wêreld.
Die grondpaadjie het gekronkel na ’n oop plato,
                                                                ’n hoë grond
waar die woedende hemele als doodslaan wat beweeg.
Die gerug, van ’n ou luiperd wat daar rondsluip ...
Ons hartkloppe was hoorbaar, maar te laat vir omdraai.
Vroeër jare was daar ’n halfweg-hut. Peule het geritsel.
’n Blikkerige getingel, van amulette in die bome.
Verby ’n kopbeentjie wat grinnik op ’n stok.
“Jy weet daar’s ’n vloek hier,” sê ek; ontsenu, in ’n grap.
En net daar, vries sy: “Ons moet terug!”, steek haar arm uit,
die fyn haartjies regop, die wortels wat trek; pluk aan my
en slaan voet in die wind, daardie langbeenmeisie,
’n eksotiese volstruis oor die voorvadergrond
van ’n uitgedelgde Afrika-stam, die swart verskroeide stoppelland
bloedgrond haar rok wat opwaaier soos ’n waansinnige blomkroon,
die kelkie onder wat flits. Ek agterna. Sopnat.
                                                                By die huisie

aangekom. Ons kerse het nog gebrand.
Maar die plek was ’n gemors: tafeldoek gesleep,
glase omgestamp, borde op die vloer. ’n Wilde
veldreuk in die vertrek. ’n Wind, dieper huisin.
“Maak alles toe!” skreeu ek. “Gou!” beaam sy.
Haastig sit ons die klinke op en haak die luike toe.
Die reën het swaar uitgesak. Hael en wind. Blitsende
donder. Veilig nou ... Of nie? Daar het ons staan en drup,
met glimlagte breed soos seilbote wat te water gelaat word.
Toordery ... in die wegvlug loop jy daarin vas ...
En dink ek terug, het die onderdak ons nie gespaar nie.
Ons was steeds op voorvadergrond, met al sy grille.
Enige twee minnaars naak saam, is op voorvadergrond.
Die aasdier? … dit was ons, die mens, wat bedel om versorging.
                                                                En die weerlig?
Die laatmiddag se bliksemskigte –
wat tussen ons gebeur het met ons tuiskoms
op die oopte van die hart, waar geen mens kan wegskuil nie?
Dit was net genade. Bloot genade.

© Charl-Pierre Naudé
from: Against the Light
Menlopark: Protea Boekhuis, 2007
Audio production: Literaturwerkstatt Berlin, 2015

Ancestral Ground

inglês

A couple of years back I spent a weekend
on a deserted farm, in northeast Mpumalanga.
The world’s highest count of vertical lightning,
they say, occurs in this region.
The sky grows dark; silver and crimson –
and the crashing sounds begin. A tall tree
might catch fire. I was with my Berlin friend,
we were lovers at the time and far from
our little house when the storm started to gather.
She was homesick for her city, with its history of ashes …
Walking, we could feel the static loading
in our hair and in our clothes, the granite
blocks stacking up, in a world invisible.
The track wound slowly to an open plateau,
                                                                   a high ground
where the angry heavens would slaughter all movement.
A rumour, of an old leopard that roams ...
Our hearts were pounding, but too late to turn back.
Not so long ago there was a halfway shack.
Pods rattled; a tinny sound, of charms in the trees.
Past a little skull that grinned on a stick.
You know about the curse, I said alarmed, in a joke.
She stopped dead: “We must go back!” and stretched out an arm –
the small hairs erect, roots pulling;
tugged at me, and started to run, a leggy blonde girl,
an exotic ostrich across ancestral ground
of a vanquished African tribe burnt field of black stubble
blood ground her dress flying up like the petals of a mad flower,
flashing the chalice. Me after. Drenched.
                                                                     Getting home,

eventually. Our candles were still burning.
But the place was a shambles: the tablecloth dragged,
glasses knocked over, plates everywhere.
A feral smell hung in the air. A wind, further in.
“Close everything!” I shouted. “Quick!” she matched.
We fastened the shutters, clunked on the door latches.
The clouds burst their seams. Hail and wind. Lashing
thunder. Safe now ... Or not? We stood there dripping
with broad smiles like two river boats being launched.
Witchcraft ... you run towards it, when you flee ...
And thinking back, the shelter did not deliver us – we were
still on ancestors’ ground, exposed to its caprice.
Any two lovers naked are on ancestral ground.
The scavenger … was us, the human being, asking to be cared for.
                                                                     And the lightning?
The flaring bolts of the afternoon –
that happened between us on arriving home
on the plateau of the heart, where no one can hide?
That was just mercy. Simple mercy.

Translated by Charl-Pierre Naudé

Nature and the revolution

inglês | Charl-Pierre Naudé

That week several sightings of flying saucers were reported,
and auroras of the invisible universe.
I was in my car, and passed an unusual religious ritual
while rain poured down on a fractured dusk.
The men wore veils, except the two initiates;
a small choir of women enraptured on the roadside.
I had never seen this sect, a mixture of Africa and the West.
The veiled men urgently egged on the novices, who were sweating and crying,
to walk faster to the altar, and the new life awaiting them.
Blinded by fervour they shuffled like ducks into the veld
and fell to their knees, praying out loud. Two shots rang out.
I’d witnessed a car being hijacked, and summary execution.
How was I to know? There is hardly a road going anywhere
that does not also lead in the opposite direction.
Maybe it’s something to do with perception.
Some believe flying saucers are visions of the future
or of an advanced civilisation that perished in the past.
Take that story of the two brides for instance.
There’s the slow bride, whose single gesture can take three generations.
Her dress doesn’t flutter, its frills
are embossed in the pressed ceiling above me.
And the fast bride, unwrapped on the spot, wet before the ceremony’s over.
She has a long bridal train, white, and humbly calls herself toilet paper.
Maybe things are determined by how we view time.
And if you think I was a bad witness, remember circumcision
or sacrificial virgins. The quick hand and the slow hand, of God.
Yes, I might have been more useful to the enquiry.
Yes I’m glad, still to be among the living.
But idling past in my car in a time of apparitions,
on the right side of the road, on the good side
of the line, they didn’t see me. I was the one
who didn’t exist yet.

© Charl-Pierre Naudé
from: Against the Light
Menlopark: Protea Boekhuis, 2007
Audio production: Literaturwerkstatt Berlin, 2015

Die aard van verstaan

afrikaans

Daardie week was daar verskeie berigte oor vlieënde pierings,
en auroras uit die onsigbare heelal.
Ek het in my motor gery, verby ’n ongewone kerkritueel,
terwyl reën neer sis op die skerwe van ’n skemer.
Die mans het sluiers gedra, buiten twee wat inwyding ondergaan;
’n koortjie verrukte vroue aan die kant van die pad.
Die sekte was vir my onbekend, ’n vreemde mengsel van Afrika en die Weste.
Die gemaskerde mans het die swetende en huilende nuwelinge
driftig aangepor in die rigting van die altaar, en die nuwe lewe wat op hul wag.
Hulle het soos eende gewaggel, blind van begeestering, vooruit
die veld in en biddend op hul knieë neergeval. Twee skote het weerklink.
Ek het pas ’n motorkaping aanskou, en die teregstelling daarna.
Hoe moes ek weet? Daar is skaars ’n pad wat iewers heengaan,
wat nie ook in die ander rigting loop nie.
Miskien het dit te doen met hoe ’n mens waarneem.
Sommiges glo vlieënde pierings is visioene van die toekoms
of ’n hoogs ontwikkelde beskawing uit die verre verlede.
Neem byvoorbeeld die storie van die twee bruide.
Daar is die stadige bruid. ’n Enkele gebaar van haar kan drie geslagte neem.
Haar rok waai nie in wind nie, dis uitgedruk in metaal.
Ek sien hoe bult haar kant in die staalplafon bo my bed.
En die vinnige bruid, ter plaatse uit die pakkie, nat voor die seremonie eindig.
Sy het ’n lang wit sleep en die nederige naam toiletpapier.
Miskien word alles bepaal deur ons siening van tyd.
En as iemand meen ek was ’n swak getuie, dink maar aan besnyding
of die maagdeoffers. Die vinnige hand en die stadige hand, van God.
Ja, ek kon seker nuttiger gewees het vir die ondersoek.
Ja, ek is bly ek’s nog in die land van die lewendes.
Maar om verby te gery het in ’n tyd van toekomsvisioene,
aan die regte kant van die pad, aan die goeie kant van die streep,
was om vir hulle onsigbaar te wees. Ek het eenvoudig nog nie bestaan nie.

Afrikaans from Charl-Pierre Naudé

[leave nimmen wit hoe't wy yn eardere libbens...] (fy)

frísio ocidental | Tsead Bruinja

leave nimmen wit hoe't wy yn eardere libbens
inoar foarby ronnen of de bus misten dêr't ien
fan ús beiden yn siet of do myn suster ús mem
yn wiest en it tusken ús neat wurde mocht om't
 
der te folle jierren of in leauwe tusken ús
dreaun sa plastysk as in kontinint sil de ôfstân
wol ris west ha ik wie miskien drok dwaande mei
it útfinen fan fjoer wylst do en dyn frijer
 
oare kant de oseaan de kearsen oanstutsen
hâld ik dy al wer te stiif fêst ik wol dy net
fynknipe mar ik bin bang en bliid tagelyk dat
 
der noait mear tusken ús wêze sil as dit hielal
dêr't wy net by inoar yn komme kinne omdat
it te lyts is foar it fertriet fan twa dy't ien wurde
 
leave lit tiid ús fan inoar ôf skuorre at wy ien foar ien
deageane wy slaan werom mei brêgen fan wurden

© T.B. / Bornmeer
from: De wizers yn it read
Leeuwarden: Bornmeer, 2000
Audio production: NLPVF, 2005

[liefste, niemand weet hoe in vroëer lewens ons]

afrikaans

liefste, niemand weet hoe in vroëer lewens ons
mekaar op straat verby geloop of die bus verpas
het met een van ons in jy my suster of moeder
in was en niks van kon kom oor die groot verskil
 
in jare of ’n geloof wat ons skei die afstand
tussen ons so rotsdig soos ’n kontinent
ek miskien die elemente aan’t troef was om vuur
uit te vind terwyl jy en jou minnaar
 
aan die oorkant van die oseaan kersies aangesteek het
hou ek jou alweer te styf vas ek voel amper ek druk
jou inmekaar maar ek’s so bly en bedroef gelyktydig
 
dat daar nooit meer tussen ons sal wees as hierdie heelal
waarin ons nimmer bymekaar kan uitkom nie omdat
dit te klein is vir die verdriet van twee wat een word
 
liefste laat die tyd ons uitmekaar skeur eendag wanneer ons beurtelings sterf
nou sal ons terugslaan met brûe van woorde

Translation by Charl-Pierre Naudé