Carlos Suárez 
Translator

on Lyrikline: 6 poems translated

from: arauaqui to: espanhol

Original

Translation

JIET

arauaqui | Vito Apüshana

Tü kataakat o’u anuu ya’aya, jupüshua, ja’aka jieyuu...
Tawala, jia watta’a maalu.
Tawayuuse, jia aliika.
Teii, jia aipa’a.
Toushi, jia lapükat.
Jütalatain, müsü aka wane isho’u,
motsosü oulaka o’utusü jia

© Vito Apüshana / M. López-Hernández
from: Contrabandeo Sueños con Aríjunas Cercanos. in: Woummainpa No. 7
Riohacha: Universidad de la Guajira, 1998
Audio production: Literaturwerkstatt Berlin, 2001

JIET

espanhol

La vida está aquí, plena, entre mujeres...
Mi hermana, la mañana.
Mi mujer, la tarde.
Mi madre, la noche.
Mi abuela, el sueño.
Su festejo, como las casimbas,
es breve y profundo

Traducción Elaborada por: Margarita Pimienta, Angel Segundo Barros Uriana, Gabriel Iguarán, Carlos Suárez

WAYUU

arauaqui | Vito Apüshana

Jemeishi taya julü’ü wane mma warattüsiü
Kepiashi taya ja’aka jorottüi, jaitairü apain.
Taya juwaralain wane lapü jumaiwajatü
Achejaashi asa’ire jünain juwaralain wuin
Taya kataakat o’u, joukai tüü.
Taya niimala tatuushi Anapule,
outakai juma kulemata...

© Vito Apüshana / M. López-Hernández
from: Contrabandeo Sueños con Aríjunas Cercanos. in: Woummainpa No. 7
Riohacha: Universidad de la Guajira, 1998
Audio production: Literaturwerkstatt Berlin, 2001

WAYUU

espanhol

Yo nací en una tierra luminosa.
Yo vivo entre luces, aún en las noches.
Yo soy la luz de un sueño antepasado.
Busco en el brillo de las aguas, mi sed.
Yo soy la vida, hoy.
Yo soy la calma de mi abuelo Anapule,
que murió sonriente...

Traducción Elaborada por: Margarita Pimienta, Angel Segundo Barros Uriana, Gabriel Iguarán, Carlos Suárez

IPA

arauaqui | Vito Apüshana

Yala tü ipa yalajatüjütka’aya
wanajatkat nama na wayuu jumaiwajanakana:
anajaaka o’upalu’uirua
anajakat kulüirua.
Jia tü ipa erakat wayuuira outüsü
alati’raka watta jaalin juya
anajakat jo ekiisena
anajakat jo unu’ulia.
jia tü ipa erakat wayuuira kato‘ulü
erakat mainyatuli:
anajakat aiñüirua
anajakat wuikalüirua
e’irajena nachikuwa yala
nauchichonnikana
jupula ayula tü lapükalüirua.

© Vito Apüshana / M. López-Hernández
from: Contrabandeo Sueños con Aríjunas Cercanos. in: Woummainpa No. 7
Riohacha: Universidad de la Guajira, 1998
Audio production: Literaturwerkstatt Berlin, 2001

IPA

espanhol

Allí la piedra de siempre,
la de los ancestros:
queguarda miradas,
queguarda lagartos.
Es la piedra de tantos muertos,
de tantas lluvias:
queguarda gritos,
queguarda plantas.
Es la piedra de tantos vivos,
de tantos silencios:
queguarda corazones,
queguarda serpientes.
Allí volverán a cantar
Los pajaritos
para sacar los sueños.

Traducción Elaborada por: Margarita Pimienta, Angel Segundo Barros Uriana, Gabriel Iguarán, Carlos Suárez

WOPÜ

arauaqui | Vito Apüshana

Yala julu’u yorolo Pulashiru’u
eesü wane jipia atüjaa kamairü kojutüinjatü tatuma.
Jia kasa mainñatuisü, tawalaa.
ma’aka ja’in jiipain Aalasü,
anaajawetka washa
jüchikijee najattüin chi wayuu ekai apütain
ma’aka ja’in niipain Juliruanarü,
anajaaka tü merajuukat na’u na outüshiikana.
ma’aka ja’in tü pütchi onjulajuushikat maka wamüin
aka nnojolüin wamuiwain waya.

© Vito Apüshana / M. López-Hernández
from: Contrabandeo Sueños con Aríjunas Cercanos. in: Woummainpa No. 7
Riohacha: Universidad de la Guajira, 1998
Audio production: Literaturwerkstatt Berlin, 2001

WOPÜ

espanhol

En la cueva de Pulashiru’u
hay un nido de saberes antiguos, que he de alimentar.
Son cosas silenciosas, hermano.
Como la piedra de Aalasü,
queguardará nuestra sangre
más allá del último Wayuu.
Como el peñasco deJuliruanarü,
que encierra el misterio de los muertos.
Como el secreto que nos dice
que nunca estamos solos.

Traducción Elaborada por: Margarita Pimienta, Angel Segundo Barros Uriana, Gabriel Iguarán, Carlos Suárez

JUYAPOU

arauaqui | Vito Apüshana

Taya jükalio’ujuuyase tei
taya yuutuwaa ja’u aipia
taya jüsira tawalayuu.
Taya jütchüin naku’a talaülayuu.
waya wane kataa o’u maituisü...
Achajaashii waya wuin julu’u ja’in tü mmakat.

© Vito Apüshana / M. López-Hernández
from: Contrabandeo Sueños con Aríjunas Cercanos. in: Woummainpa No. 7
Riohacha: Universidad de la Guajira, 1998
Audio production: Literaturwerkstatt Berlin, 2001

JUYAPOU

espanhol

Soy el tiempo de lluvia de mi madre.
Soy un silencio en los trupillos.
Soy la risa en mis hermanos.
Soy la restencia del andar de mis mayores.
Somos una vida simple...
Buscamos agua en el corazón de la tierra.

Traducción Elaborada por: Margarita Pimienta, Angel Segundo Barros Uriana, Gabriel Iguarán, Carlos Suárez

KATAA – O’U

arauaqui | Vito Apüshana


juka jütchin tü kataaka o’u
eeyülüja juchon yosu
ekajirüin na’anamiain na uchiikana
eesü tü to’ukalüirua
antüin
jünain Iiwa jüma Juyo’u (...)
eesü tü lapükat
antire’e rüin waya
nama na waamakakana.

© Vito Apüshana / M. López-Hernández
from: Contrabandeo Sueños con Aríjunas Cercanos. in: Woummainpa No. 7
Riohacha: Universidad de la Guajira, 1998
ISBN: ISSN 0121-7216
Audio production: Literaturwerkstatt Berlin, 2001

KATAA – O’U

espanhol


Por la fuerza de estar vivo,
sigue los frutos del cactus
alimentando la paz de los pájaros.
Siguen mis ojos
encontrando
a Iwa y Juyou (..)
Siguen los sueños
conciliándonos
con nuestros muertos.

Traducción Elaborada por: Margarita Pimienta, Angel Segundo Barros Uriana, Gabriel Iguarán, Carlos Suárez