Bernez Tangi 
Translator

on Lyrikline: 15 poems translated

from: alemão, bretão to: bretão, francês

Original

Translation

Vater: sagen die Kinder

alemão | Nora-Eugenie Gomringer

Ohne William James
Wäre er nicht pragmatisch
Er stellt sich hin
Und trinkt ein Ei aus der Schale
Füchslein sagen die Kinder
Stielt ein Ei

© Verlag Voland & Quist
from: Klimaforschung [Mit Audio-CD]
Dresden und Leipzig: Verlag Voland & Quist, 2008
Audio production: 2004, M.Mechner / Literaturwerkstatt Berlin

Tad: eme ar vugale

bretão

Hep William James
Ne vije ket eñ realour
En em lakaat a ra en e sav
Hag e ev ur vi en e glorenn
Louarnig eme ar vugale
A laer ur vi.

Translated by Bernez Tangi

UN ATANT ER BLOAVEZHIOÙ HANTER-KANT

bretão | Bernez Tangi

An heol a sklêrijenne an daol dre
ar prenestr bras
Al laonenn a stlakas ouzh troad ar gontell
Mestr an ti a lavaras d’ar mevel :

« An div werc’hez zo da varc’hañ
e Prad Lesbos.
An aoter zo da adsevel
e Park ar Gristeniezh. Ul lean
a vo aze warc’hoazh mintin abred.
Mont a rin da ziskargañ ur
c’harrad poan-spered en aod.
Evit ar pezh a sell ouzh ar chas
me a voueto anezho gant plom-reor
 mel askorn
        ha dour-vulnerer »

Sevel a rejont o-daou evit o c’housk-lein.
An itron hag ar vugale a chomas evit
skaotañ al listri.

© Bernez Tangi

UNE FERME DANS LES ANNÉES 50

francês

Le soleil éclairait la table par
la grande fenêtre
La lame du couteau claqua contre le manche
Le maître de maison dit au valet :

« Il faut saillir les deux vierges
du pré de Lesbos
L’autel est à remonter dans
le champ du Christianisme. Un ermite
sera là demain de bon matin.
J’irai décharger une charretée
d’anxiété à la plage.
En ce qui concerne les chiens,
Je les nourrirai avec du chenopode
       de la moelle d’os
        et de la liqueur vulnéraire »

Ils se levèrent pour la sieste.
La femme et les enfants restèrent
pour la vaisselle.

© Bernez Tangi

Tragödie

alemão | Nora-Eugenie Gomringer

Mama hat mich
immer gewarnt

Mit dir zieh ich mir
ein hölzernes Pferd
in die Mauern

Papa ringt jetzt
mit den Schlangen
am Strand

© Verlag Voland & Quist
from: Klimaforschung [Mit Audio-CD]
Dresden und Leipzig: Verlag Voland & Quist, 2008
Audio production: 2004, M.Mechner / Literaturwerkstatt Berlin

Reuzarvest

bretão

Mammig he deus va
lakaet war ziwall bepred

Ganit e sachan davedon
ur marc'h koad
e-barzh ar mogerioù ker

Tadig en em gann  bremañ
ouzh an naered
war an draezhenn

Translated by Bernez Tangi

STERN AR MELEZOUR

bretão | Bernez Tangi

Dirak ar stern emañ ar plac’h
O tenn’ he c’horfenn
Dirak stern ar melezour milliget
Emañ ar plac’h o troñsañ he lostenn
E toufor an abardaez
Goude glebor ar mintinvezh
Emañ he c’horf o krenañ penn-da-benn
Ar bleiz a vo ruz e groc’hen
Al loar a savo er reter
Ar c’hizhier a zrebo beler
Ar goumoulenn a ziskargo
Gwad an amann
War toenn ar c’harr-samm
Boked Santez-Nonna
A vo limestra
Feur an avank a luc’ho perlezennet
Betek ar stank
Ar fank a zegemero grakerezh
Ar glesker e-tal ar c’hleger

© Bernez Tangi

LE CADRE DU MIROIR

francês

Devant le cadre la fille est là
Elle ôte son corsage
Devant le cadre du miroir maudit
La fille est là qui retrousse sa jupe
Dans la chaleur d’orage du soir
Après l’humidité de la matinée
Elle tremble de tout son corps
Rouge sera la peau du loup
La lune se lèvera à l’est
Les chats mangeront du cresson
Le nuage déchargera
Le sang du beurre
Sur le toit du camion
Les jonquilles
Seront pourpres
La fourrure du castor brillera de mille perles
Jusqu’à l’étang
La boue accueillera le coassement
Des grenouilles près du chaos rocheux.

© Bernez Tangi

Scham

alemão | Nora-Eugenie Gomringer

Neben Martin
sah ich auf den Hang
vom Rosengarten aus
Meine Sandalenfüße
Warm von Urin
Keine Rose
wollt mich erstechen

© Nora-Eugenie Gomringer
from: unveröffentlichtem Manuskript
Audio production: 2004, M.Mechner / Literaturwerkstatt Berlin

Mezh

bretão

E-kichen Martin
e sellis ouzh an dinaou
adalek  liorzh ar roz
Va zreid sandalennet
Tomm gant an troazh
Rozenn ebet
na felle dezhi va goustilhañ.

Translated by Bernez Tangi

ROD AN AVELIOÙ

bretão | Bernez Tangi

Pegeit on chomet
dindan mantell ma siminal
o c’hortoz ar c’hentañ barrad follentez ?

Libistrañ a raen gant eoul frondus
korfoù ar gourenerezed
a-raok ar c’hrogad

Heuliañ a raen gant aon
skrijadenn o c’hroc’hen
dindan chouradenn ma daouarn nerzhus

Pegeit ? Ô pegeit
on chomet skornet
war kler mouk ha bouk ma soñjoù dizehan ?

Moulañ a raen oberennoù hudur
Poanioù ha plijadur
ar c’hig
war baper leuegen
Ha gwerzhañ ’nezho dre guzh
da vevelien ha mitizhien
an noblañsoù

Kegid er gegin
Marsoñjoù er marchosi

Pegeit on chomet
war kein an azen
ma eskern o storlokañ gant hej-dihej
e bavioù war an hent roc’hellek ?

Mignon an hudour
ne greden ket
      implij
    e wialenn

Dilezet ’ m eus ma studioù
evit mont da heul an oriadez
diwisket ganti he hiviz
Aet eo diwar wel
a-dreñv ar bodoù lann

Dalc’h a ran em fronelloù
c’hwezh kreñv he c’hreoñ foutouilhek

a zamguzhe
kalir
ar sap aour
a-us d’he loeroù gloan ruz

Pegeit on chomet
alvaonet dirak lomber al lestr
ma daoulagad ganin o parañ war an egor diziwezh ?


Edo ar c’hontron
em bouzelloù
o fifilañ
e lorgnez ma c’hig

Edo ar viskoulenn
o krignat
deil ma spered
hiviziken

Tostaat a raen
ouzh an EUR GLAS
gant ma c’horf brevet
gant sev disec’het ma lein-kein
ha ma c’hoantoù dislivet
gant kaouadoù diniver ar vuhez

Pegeit ? Ô pegeit
on chomet ’vel un teuz dirak an horolaj
divfeskenn sanket barzh plouz ar gador
o heuliañ ar momeder ?


Edon o valbouzat gerioù didalvez
O c’hlabousat gerioù diniver en aner

e kaoued ma c’hlopenn
harzoù ken strizh dezhañ

Beleg Meur an eneoù daonet
a zibunas pedenn an Anaon

Ha me ken diskredik
prest e oan da vezañ nouennet

Pegeit ? Pegeit ? Pegeit ?
Pegeit on chomet war ribl ar stêr
dispartiet ma divesker gant ar broenn hag ar raoskl ?


Garzhata a raen bronnoù
ar gleskered
dindan bannoù an heol faro

Gortoz a raen ur briñsez wenn
bleunioù
brodet war he brozh

Tamolodet war ma huñvreoù
e sebelien
ar pennduig hag ar c’ho

Pegeit ?
al leue ’ zo aet da darv
ar bugel en e oad-gour

Treiñ a ra an amzer gant ar milinoù-dour
An delienn a heuilh ar froud betek ti ar re varv

Bez’ eus tud c’hoazh o chom e Keraliou
kaset-digaset gant rod an avelioù
Ar blanedenn en-dro d’hec’h ahel
an noz an deiz ’ yelo diwar wel

© Bernez Tangi

LA ROSE DES VENTS

francês

Combien de temps suis-je resté
sous le manteau de ma cheminée
en attendant la prochaine crise de folie ?

j’enduisais d’huile parfumée
le corps des lutteuses
avant le combat

je suivais apeuré
le frémissement de leur peau
sous la caresse de mes mains puissantes


Combien ? Oh combien de temps
suis-je resté gelé
sur la glace pourpre et molle de mes pensées sans fin ?

J’imprimais des œuvres licencieuses
les peines et le plaisir
de la chair
sur le velin


Et je les vendais sous le manteau
aux valets et aux servantes
de la noblesse
de la cigüe dans la cuisine
des réminiscences dans l’écurie


Combien de temps suis-je resté
sur le dos de l’âne
mes os claquant au hochement de ses pattes sur le chemin caillouteux ?

Ami du magicien
je n’osais pas
me servir
de sa baguette

J’ai délaissé mes études
pour poursuivre la libertine
elle a quitté sa chemise
elle a disparu
derrière un bosquet d’ajonc

Je garde dans mes narines
l’odeur forte de sa toison fournie
qui cachait à peine
le calice
de la sève d’or
au-dessus de ses bas de laine rouge


Combien de temps suis-je resté
hébété devant le hublot du navire
mes yeux fixant l’étendue infinie ?
les asticots
dans mes  boyaux
frétillaient
dans la charogne de ma chair

la chenille
rongeait
le feuillage de mon esprit
dorénavant

J’approchai
de L’HEURE BLEUE
avec mon corps démantelé
avec la sève déssechée de ma colonne vertébrale
et mes désirs délavés
par les ondées sans nombre de la vie


Combien ? Oh combien de temps
suis-je resté comme un fantôme devant l’horloge
les fesses enfoncées dans la paille de la chaise
suivant des yeux le balancier ?


je babillais des mots sans valeur
je bafouillais en vain des mots innombrables

dans la cage de mon crâne
aux limites si étroites

le Grand Prêtre des âmes damnées
prononça la prière des Trépassés

Et moi si incrédule
j’étais prêt pour l’extrême-onction


Combien ? Combien ? Combien ?
Combien de temps suis-je resté au bord de la rivière
les jambes séparées par les joncs et les roseaux ?

J’épiais les seins
des grenouilles
sous les rayons du soleil endimanché

J’attendais une princesse blanche
à la robe
brodée de fleurs

Recroquevillé sur mes rêves
j’enterrais
la mésange et la taupe


Combien de temps ?

le veau est devenu taureau
l’enfant a atteint l’âge d’homme

le temps tourne avec les moulins à eau
la feuille suit le torrent jusqu’à la maison des morts

Il y a encore du monde dans les maisons de Keraliou
Amenés-malmenés par la rose des vents
la planète autour de son axe
la nuit le jour disparaîtront

© Bernez Tangi

MANNAWIDDAN

bretão | Bernez Tangi

En noazh dirak ar mor
Ur minaoued en e zorn
E oar digor’ an nor
Ha lak’ an tan er forn
E vlev hir ha luziet
War e glopenn
Ar gwez a zo diwisket
Gant e lagad lemm

Ul lamm war an traezh
Ur spluj prim ’ kreiz an houlenn
Ha ne chom diwar-c’horre
Nemet ur c’helc’h spoum
Diflistr’ a ra er-maez
Gant bezhin ’n-dro d’e c’houg
Gouleier ha liv douget gantañ
War e choug

O ! ar banneoù dour
Dindan an heol a luc’h
’Vel steredennoù aour
Enaouet da greisteiz
Youc’hal a ra d’ar c’houmoul
Hag an avel ’c’hwezh
E galon ’stok en e vruched
Ar bed a bulluc’h

War-sav dirak an heol
Goustad ’n em lak da red’
Laboused en-dro dezhañ
A gan douster ar bed
Pign’ a ra war ar reier
Betek an tevenn
Kouezhañ ’ra kreiz ar bleunioù
Dizalanet-mik

Gourvezet penn-da-benn
Gant e valvennoù kloz
Ar balafenned gwenn
A nij a-us d’ar roz
An avel pa c’houl’
A deu da flour’ e groc’henn
Mestr eo war an doureier,
Ar c’houmoul, an tan
Ur youc’h berr ha nerzhus
Da gaout e gezeg-mor
Lamm’ a ra war o c’hein
’vit kuitaat ar goudor
D’an daoulamm ruz
Hei ! hei ! hei ! davet an arnev
E ya da ’n em goll pell
’ touesk ar strak en donvor

© Bernez Tangi

MANNAWIDDAN

francês

Nu devant la mer
Une alêne à la main
Il sait ouvrir la porte
Et mettre le feu au four
Ses cheveux longs s’emmêlent
Sur son crâne
Il déshabille les arbres
De son regard perçant

Un saut sur le sable
Un plongeon vif dans la vague
Il ne subsiste en surface
Qu’un cercle d’écume
Il jaillit hors de l’eau
Des algues autour du cou
Des lumières et des couleurs
Illuminent sa nuque

Les gouttes d’eau
Scintillent sous le soleil
Comme des étoiles d’or
Allumées en plein midi
Il hurle aux nuages
Et le vent souffle
Son cœur bat dans sa poitrine
Le monde se désintègre

Debout face au soleil
Lentement il entreprend sa course
Des oiseaux autour de lui
Chantent la douceur du monde
Il escalade les rochers
Jusqu’en haut de la dune
Et s’écroule à bout de souffle
Parmi les fleurs

Étendu de tout son long
Les paupières closes
Les papillons blancs
Volent  au-dessus des roses
Le vent quand il l’exige
Vient caresser sa peau
Il est le maître des eaux,
Des nuages et du feu

D’un cri bref et vigoureux
Il rassemble ses chevaux de mer
D’un bond, il les enfourche
Pour quitter l’abri
Dans un galop fou
En direction de l’orage
Il part se perdre loin
Dans le fracas de la pleine mer

© Bernez Tangi

Liebesrost

alemão | Nora-Eugenie Gomringer

Über Nacht
Hast du oxidiert
Neben mir

Hast auf mich reagiert
Bist rostig geworden
Du sagst
Golden
Ich lecke an deinem Hals
Du schmeckst wie der
Wetterhahn

© Verlag Voland & Quist
from: Klimaforschung [Mit Audio-CD]
Dresden und Leipzig: Verlag Voland & Quist, 2008
Audio production: 2004, M.Mechner / Literaturwerkstatt Berlin

Mergl ar garantez

bretão

E-kerzh an noz
Merglet out
E'm c'hichen

Ouzhin  e'c'h eus enebet
Deuet da vezañ merglet
emezout
Alaouret
Lipat a ran da c'houzoug
Da vlaz zo evel hini
kilhog ar c'hloc'hdi.

Translated by Bernez Tangi

DIWALL ! OSPITAL !

bretão | Bernez Tangi

Prenestroù an ospital
da skeiñ, da skeiñ da benn dall

Me ’m eus ur c’hoar en oabl
dimezet eo ga’n nabab

Klask a rez ster ar gerioù
ba’ geriadur an nozioù

pa vin kozh
diouzh an noz
me a c’hoario

Erru eo poent al louzeier
uhel an heol er parkeier

Un dra bennak a zo fall
ba’ kevredigezh ar c’hig-sall

Ur rozenn war ur bern teil
troit, troit ma meilh

pa vin kozh
diouzh an noz
me a c’hoario

Marmouzed gwisket e gwenn
gant tog an urzh war o fenn

Ba’ palez ar prokulor
eo bet ganet va fulor

Bet on bet war korf ma roched
ba’ rouantelezh an Abred

pa vin kozh
diouzh an noz
me a c’hoario

Kapoioù kaouedoù houarn
strinkelloù en o daouarn

Va mestrez n’eo ket medisin
’n he heñchoù hi he deus bezhin

Treset eo itron ar melchon
war daoulagad ar merion

pa vin kozh
diouzh an noz
me a c’hoario

© Bernez Tangi

ATTENTION ! HÔPITAL !

francês

Les fenêtres de l’hôpital
Pour cogner, cogner ta tête aveugle

J’ai une sœur dans le ciel
Elle a épousé le nabab

Tu cherches le sens des mots
Dans le dictionnaire des nuits

Quand je serai vieux
La nuit
Je ferai l’amour

Voici venir l’heure des médicaments
Le soleil est haut au-dessus des champs

Il y a quelque chose qui ne va pas
Dans la société du lard salé

Une rose sur un tas de fumier
Tournez, tournez mon moulin

Quand je serai vieux
La nuit
Je ferai l’amour

Des singes habillés de blanc
Le chapeau de l’ordre sur la tête

C’est dans le palais du procureur
Qu’est née ma fureur

J’ai été en bras de chemise
Dans le royaume de l’Abred

Quand je serai vieux
La nuit
Je ferai l’amour

Kapos des cages de fer
Des seringues à la main

Ma mie n’est pas médecin
Elle a des algues dans le sexe

La dame de trêfle est dessinée
Sur les yeux des fourmis

Quand je serai vieux
La nuit
Je ferai l’amour

© Bernez Tangi

Der Rose kündigen für den Tag, an dem alle nach Dornen fragen

alemão | Nora-Eugenie Gomringer

An süßduftenden Tagen, an denen Regen auf allen Bänken sitzt
und ein Rentner über die Rohheit der Jugend erzürnt
-denn der Regen ist jung und tritt die Bänke mit Wasserfüßen-,
an schweren, dunstigen, ebendiesen Tagen
ist der Garten ein Revier der Zierde,
der Schnecken und Würmer,
der Zähne der Löwen,
der Größe der Rosen,
der Majestät und des Grüns.
Ich sitze und gehe manchmal,
es ist ein Tanzschritt eher als ein Wegbereiter,
ich komme nicht an, ja ich verlaufe mich sogar.
Ich trete auf die Zehen meines Baumes.
Mein zarter Schuh versucht ein Muster, versucht etwas bleibendes zu zeichnen,
der Regen wird kommen und wird vergessen machen.
Ich werde mich wegspülen, ich werde unter der Straße gluckern, ich werde mich
wenden, an Ecken an die Oberfläche sprudeln,
ich werde Wände hinauf und hinabsteigen.
Meine Hände spielen im Haar der Farne
und ertasten das Zarte und Gegangene.
Ich denke bei mir, wie leicht und sonderbar die Flächen sind, auf denen wir
                                                                                               wandern
und gar nicht leben.
Der Rose lecke ich den Hals, den schlanken und ihre breite Stola lässt mich im
Schatten weilen.
Der Dorn, der kleine Sarazene, ist voller Eifersucht. Sein Schwert ist alt und meine
Lust sehr jung. Die bunte Dame gewährt, dass ich ein Blatt von ihrer Brust ablöse,
ein Blütensegel, ein bauschiges Tüchlein, das ich mir um Lippen und Fingerkuppen
lege, um, wie ein Schwärmer, dummer Junge, kleiner Muck vor ihr zu lagern und
                                                                                                               wie
einer, der nur Rosenworte reden darf.
Meine Dame hat ihr Herz auf meine Zunge gelegt mit dem einen Kuss.
An Tagen, wie ebendiesen. In Nächten wie jenen,
entsage ich dem Duft und schicke mich, um sie zu betrügen,
an die Hände und Münder anderer Sträucher.
Ich beiße in die Tomate, ich feiere die Röte der Völle.
Hin und her schwingt mein Verdacht,
der Garten raunt. Ich bin entdeckt,
enttarnt als Larve, die ein Blatt zerreißt.
Die Ameise kommt, um nach mir zu sehen.
Die treue Amme trägt mich hinab.
Manchmal bin ich ein Haus, das verlassen wurde von einer Schnecke.
Ich liege als stille Erinnerung am Rand und Halme wachsen in mich hinein
und Vögel hallen wider.
Meine Mauern, die gewunden und wund, zittern wie einsturzgefährdet.
Kein Denken an die fröhlichen Feste.
Sie fragen nach Dornen, die Undankbaren.
Für ebendiesen Tag, sage ich, habe ich der Rose gekündigt.

© Verlag Voland & Quist
from: Sag doch mal was zur Nacht. [Mit Audio-CD]
Dresden und Leipzig: Verlag Voland & Quist, 2006
Audio production: 2004, M.Mechner / Literaturwerkstatt Berlin

Kas ar rozenn da sutal evit an devezh, ma c'houlenn an holl war-lerc'h drein

bretão

En devezhioù c'hwekfrondus , er re ma azez ar glav war an holl skinier
 ha ma’ z a un den war e leve e fulor ouzh rustoni ar yaounkizoù
-neuze peogwir ar glav zo yaouank hag a vres ar  skinier  gant e dreiddour-
en devezhioù pounner, brumennek, dres evel-se
eo al liorzh karter ar c'hinkladurioù
ar maligorned hag ar buzhug,
dent al leoned
meurded ar roz,   
ar meurdezusted hag ar glas
Azezañ a ran, ha mont a ran a-wechoù
ur paz dañs eo kentoc'h eget un touller-hent,
ne erruan ket, ya koll va hent a ran zoken
Bale a ran war bizied-treid va gwezenn
va botez tener a glask ur skouer,  a glask tresañ un dra padus
Ar glav a zeuio ha a raio disoñjal
en em skarzhañ a rin kuit, dont a rin a-benn da hiboudiñ dindan ar straed, treiñ
a rin,  flistrañ  d’ar gorre e kornioù
pignat ha diskenn a rin gant mogerioù
C'hoari a ra va daouarn e blev ar raden
ha klask ar pezh a zo tener  hag ar pezh a zo tec’het
Soñjal a ran ennon va-unan pegen skañv ha souezhus eo an tachennadoù ma valeomp
met na vevomp ket warno.
Lipat a ran gouzoug ar rozenn,  treut ma’z eo hag he stol ledan va lez da
chom er skeud.
An drein, ar Maour bihan, zo leun a warizi. E gleze zo kozh ha va c'hoant gwall yaouank.
Aotreañ a ra din itron liesliv a aotre din tennañ un
delienn diwar he bruched, ur ouelvleuñv, ul liennig
c'hwezhet, a lakaan war va muzelloù ha beg va bizied evit
gourvez dirazi, evel unan entanet, ur paotrig sot, ur
’hleiner Muck  hag evel unan, na vez aotreet da lavarout
nemet gerioù roz
Va itron he deus laket he c'halon war va zeod astennet gant ar pok nemetañ-se.
An devezhioù evel ar re se dres. En nozvezhioù evel ar re-hont
e tilezan ar frond hag en em roan, evit touellañ anezhi,
da zaouarn ha da c’henaoùioù ar bodoù all.
Dantañ a ran en un domatezenn, lidañ a ran ruzder al leun.
Amañ hag ahont,ec'h horell va disfiz,
al liorzh a guzulika. Dizoloet on,
Didouellivet evel ur breñvedenn, he deus diframmet un delienn.  
Ar verienenn a vez oc’h erruout, da deurel ur sell ouzhin.
Ar vagerez feal am doug d'an traoñ.
A-wechoù e vezan un ti, a oa bet dilezet gant ur maligorn.
Astennet on evel un eñvorenn sioul war ar vevenn ha korzennoù a gresk betek enno
ha tregerniñ a ra al laboused a-eneb
Va mogerioù, troidellek ha gloaziet, a grenn evel en arvar  da gouezhañ en o foull
Soñjezon ebet eus ar gouelioù drant.
E c'houlennont  war-lerc'h drein, an dud dianaoudek.
Evit an devezh-se dres, emezon,em eus kaset ar rozenn da sutal.

Translated by Bernez Tangi

KILHET

bretão | Bernez Tangi

Kornandoned ’ kreiz miz eost
o tont endro diouzh Par’ Neñv
o ! korf hag ene strafuilhet
sparlet - penn kil ha troad - klañv

O ! Besteodiñ ’ ra ma empenn
Teuz noazh, strobañ ’ ran er vouilhenn
Tev an touseg ’ touesk ar brulu
Ar c’hazh e kañv ’ ra «c’hweñv» en hañv

Daonet evel ur paour kaezh truilh
Beuzet, petra ’ ran ? Petra ’ ran ?
Ma askre, ma bou’elloù ’ vourbouilh
Ma zeod a chom stag ouzh ma staoñ

Pedvare ’ vin er ger, Boudedeo ?
Ma c’halon en he c’haoued ’sko
Kilhet da vat en drez pe vev
Kleier em fenn ’ ra «biñbaoñ, biñbaoñ»

Spontet gant un trouz en a-dreñv
Ma gwad d’an daoulamm ruz a ruilh
Diverniet ma skiant hep roeñv
Klask a ran ar stur, klask a ran

Ha pa z’on prest da zaoulinañ
Al loar en un taol ’n emziskoach
Sioul en dro ma spered dizaon
Kenavo ’ta diaouloù, Anaon

Bet on bet pell hen touiñ a ran
Ur sell ouzh an nec’h : ar sterenn
Adkavet an hent er skleurenn
Adkavet ar peoc’h findaonet

Setu ’n ti, goulou war enaou
Difretañ ’ ran-me ’vel ur c’hi
Tommañ ’ ran ur bañc’h kafe kreñv
’Benn c’hoazh, c’hoazh ’ vo gouel e par’ Neñv

© Bernez Tangi

ENSORCELÉ

francês

Des korrigans au cœur du mois d’août
Au retour du Pardon des Cieux
L’inquiétude vrille le corps et l’esprit
verrouillé - de la tête aux pieds - malade

Mon cerveau bégaye
Fantôme nu, je trébuche dans la boue
Le crapaud enfle parmi les digitales
Le chat en deuil miaule tout l’été

Damné comme une pauvre guenille
Noyé, que fais-je ? que fais-je ?
Ma conscience, mes boyaux gargouillent
Ma langue reste collée à mon palais

Quand serai-je de nouveau chez moi, juif errant ?
Mon cœur bat dans sa cage
Ensorcelé par les ronces ou bien vivant
Des cloches résonnent dans ma tête

Effrayé par un bruit derrière moi
Mon sang galope dans mes veines
Ma raison sans rames chavire
Je cherche en vain le gouvernail

Au moment où je vais m’agenouiller
La lune soudain apparaît
Silencieux de nouveau, mon esprit apaisé
Adieu à vous diables et trépas

J’ai été très loin, je le jure
Un regard vers le ciel : l’étoile du Nord
Je retrouve le chemin dans la lueur
Je retrouve la paix disparue

Voici la maison - Lumière ! -
Je m’ébroue comme un chien
Je réchauffe du café fort
demain encore, c’est le pardon des Cieux.

© Bernez Tangi

EMGANN KERGIDU

bretão | Bernez Tangi

Mamm a c’hoarie «lakez du»
Gant ar speredoù klañv
Strewet ’r stered tu pe du
Gant an avel d’an traoñ
Dister-treut-ki ha toc’hor
Ar c’houlaouenn er c’hav
Ar porzhier a rae e babor
An devezhioù ’ veze mezv

Hag eo dav mont diouzhtu
Da emgann Kergidu ?

E stal-levrioù ar Gwiomarc’h
’veze savet deñved
Displuet-mik korf an alarc’h
Gouel ha pred d’ar preñved
Eil kenderv an horolajer
Ne sune ’met laezh tev
Feunteun Lolori-momeder
’strilhe chouchenn verv

Hag eo dav mont diouzhtu
Da emgann Kergidu ?

An amiegez disalanet
’rede war-zu Kammlann
Alan Al Louarn dilostet
’ribote an amann
Pesketerien ’gase en dro
O rouedoù goullo
’tre an Triagozh hag an Tarv
Edo gwele ar marv

Hag eo dav mont diouzhtu
Da emgann Kergidu ?

Bugale vac’hagnet ar porzh
’voumoune o anken
Kaouadoù erc’h eus tu an norzh
A stanke ar vorlenn
Bommoù galleg ’ deue iñgal
Digant an abostol
Kazeg ’ bet o c’hwizinkal
War traezh ruz porzh ar skol

Hag eo dav mont diouzhtu
Da emgann Kergidu ?

© Bernez Tangi

LA BATAILLE DE KERGIDU

francês

Mère jouait au «valet de pique»
Avec les esprits malades
Les étoiles s’éparpillaient çà et là
Au vent du sud
La bougie dans la cave
Était faible et mourante
Le concierge faisait son caïd
Les jours d’ivresse

Faut-il partir tout de suite
À la bataille de Kergidu ?

À la librairie Guyomarc’h
On élevait des moutons
Le cygne une fois plumé
Repas et fête pour les vers
Le petit cousin de l’horloger
Ne tétait que du gros lait
Le balancier de la fontaine de Lolori
Distillait de l’hydromel bouillant

Faut-il partir tout de suite
À la bataille de KergIdu ?

La sage-femme essouflée
Courait vers Kammlan
Alain Le Renard sans queue
Barratait le beurre
Des pêcheurs ramenaient à bord
Des filets vides
Entre les rochers de Triagozh et du Taureau
Se trouvait le lit de la mort

Faut-il partir tout de suite
À la bataille de Kergidu ?

Dans la cour, les enfants estropiés
Dorlotaient leur angoisse
Des giboulées de neige venues du Nord
Bouchaient la baie
L’apôtre prononçait sans cesse
Des phrases en français
Pas un cheval ne hennissait
Sur le sable rouge de la cour de l’école

Faut-il partir tout de suite
À la bataille de Kergidu ?

© Bernez Tangi

Bauernzart

alemão | Nora-Eugenie Gomringer

Das Kalb geht die Nacht ein
Ich schlaf draußen im Stall
Hier, die Suppen is in der Kanna
Geh fei ins Bett, morgen müss ma naus

© Nora-Eugenie Gomringer
from: unveröffentlichtem Manuskript
Audio production: 2004, M.Mechner / Literaturwerkstatt Berlin

Kouer tener

bretão

Emañ al leue o vervel en noz-mañ
Kousket a ran er-maez er c'hraou
Amañ emañ ar soubenn er pod
Kae brav da'z kwele, warc'hoazh e rankimp sevel

Translated by Bernez Tangi

Daheim

alemão | Nora-Eugenie Gomringer

Mamaundpapaundkindundkindsschwesterundkinderbruder
undkinderonkelundhoppehoppeundfallefalleindengrabengefress
envonrabenundangesabbertvomhundundmeerschweinunds
einekurzenbeinchenverschwindenimschlundgelbervogelimkäfi
gundnachbarundnachbarsfrauundputzeundputzesmannund
mamasloverundpapasblondeundpapasblondeshellesundmam
astablettenundhundeshitzeundnachbarskatzeundidylleinderrei
he

© Verlag Voland & Quist
from: Klimaforschung [Mit Audio-CD]
Dresden und Leipzig: Verlag Voland & Quist, 2008
Audio production: 2004, M.Mechner / Literaturwerkstatt Berlin

Du-mañ

bretão


Mammighatadighabugelhac'hoararbugelhabreurarvugalehageontrarvugalehaspispi
agantellhagantellerbezdebretgantbrinihaglaourennetwarnañgantarc'hihagarpemoc'
indezhagebavioùigoùovontdiwarwelegourlañchennullabousmelenergaoued
hagamezeghagwreganamezeghadevezhourezhadevezhourezargwazhakaredigm
mmighameleganeztadighabannehinimelenskedustadighalouzeiermammighagwrez
rc'hihakazhanamezegbugulganunandiouzhanheuliad

Translated by Bernez Tangi

BA’R MESKACH

bretão | Bernez Tangi

M eus an’ve’et mat ar paotr
pa ’n’eus lakaet an tan en aod
bet eo bet ’ ti ar chaloni
bet eo bet chef ur bagad bigi

’M eus an’ve’et mat ar plac’h
da eil devezh an dispac’h
’ oa-hi ga’ pevar micherour
’vont da gaout tud o klask sikour

D’ar poent-se e lâran deoc’h
ne oa na gwinizh na kerc’h
holl ar re-se oa chaseourien
den ’bet ’vit reiñ an aluzen

An hini ’n eus an’ve’et an amzer-se
’ vo dall ’vit peurest e vuhez
met, gouest eo, sur da viken
da derriñ ar seizh chadenn

Krog e oa emgann ar razhed
ar re voan, ar re galet
kalz e oant ’vit pign’ ga’ r menez
ur bern evit koll o ene
Bremañ an oabl ’vit kantvedoù
a vo leun ga’ gwad ha daeloù
ar morioù goloet ga’ erc’h
preñved doñv betek an nec’h

’Dalv ke’ ’boan deoc’h klask ar fin
deus hor bloavezhioù rivin
boued o spered zo breinadur
’ chomit ket da c’hortoz Arzhur

’M eus an’ve’et mat ar paotr
bet eo bet soudard ha martolod
bet eo bet diwaller-moc’h
lazhet ’n’eus ’vit ar peoc’h

’M eus an’ve’et mat ar plac’h
he deus renet un toull-bac’h
gwerzhet ’ deus ur wech he c’horf
en ur winstub lous en Altdorff

An daou-se zo ’barzh ar vered
war o bez armeoù a red
n’eo ket brav dibab en noz
ar pezh zo gwir, ar pezh zo faos.

© Bernez Tangi

DANS LA CONFUSION

francês

Ce gars-là, je l’ai bien connu
Quand il a incendié la plage
Il a pénétré dans la maison du chanoine
Et commandé une escadre de navires

J’ai bien connu la fille
Au deuxième jour de la révolution
En compagnie de quatre ouvriers
Elle volait au secours de gens en détresse

À cette époque, je vous le dis
Il n’y avait ni froment ni avoine
Ils étaient tous des chasseurs
Personne ne donnait l’aumône

Qui a connu ces temps-là
Sera aveugle le restant de ses jours
Mais il sera capable à tout jamais
De briser les sept chaînes

C’était le début de la bataille des rats
Les maigres et les forts
Une multitude à l’assaut de la montagne
Nombreux pour perdre leur âme

Maintenant le ciel pour des siècles
Sera rempli de sang et de larmes
Les mers couvertes de neige
De la vermine soumise envahira  les plus hautes sphères

Ne cherchez pas la fin
De nos années de ruine
Leur nourriture spirituelle est pourriture
N’attendez pas le roi Arthur

Ce gars-là, je l’ai bien connu
Il a été soldat et marin
Il a même été porcher
Il a tué au nom de la paix

La fille aussi, je l’ai bien connue
Elle a dirigé une prison
Elle a, un jour, vendu son corps
Dans un sordide bar à vin d’Altdorff

Ils reposent maintenant au cimetière
Des armées foulent leurs tombes
Il n’est pas facile dans la nuit
De distinguer le vrai du faux.

© Bernez Tangi