Alain Lance
Translator
on Lyrikline: 14 poems translated
from: húngaro, persa, alemão to: francês
Original
Translation
Tűnődni? Van miről??
húngaro | Sándor Tatár
Csöpög a csap, mocskos a bögre,
késpenge-újhold néz be rád.
Azon tűnődsz, lehet-e rosszabb,
vagy innen már csak fölfele...
Eh, vén ripacs! tudod, hogy lehet rosszabb;
rosszabb lett mindig eddig is.
Saját szobádban fulladsz meg. – Még az se!
Csak fuldokolsz, és minden megreked.
Csak olyan kérdésed van, hogy tudod a választ.
Fölösleges kérdés és hasztalan tudás –
a magány cipzárjából varrat így leszen.
Minden közönyt, konstans nyugalmat áraszt:
a csap csöpög, csorba a bögre;
nem vagy vadnyom, bár tűnnél hirtelen.
from: Bejáró művész
Budapest: Orpheusz, 2007
Audio production: Petőfi Irodalmi Múzeum, 2016
Méditer? Sur quoi?
francês
Le robinet goutte, et le bol est encore sale.
Comme une lame sur toi: la nouvelle lune.
Tu te demandes si ça pourrait aller plus mal
Ou si tu peux guetter un retour de fortune.
Mon non, beau parleur, il faut te faire une raison!
Il y a belle lurette que tes plans vont au diable!
Et ta propre chambre est devenue ta prison.
Si l’asphyxie est lente, elle est irrémédiable.
Sachant t’en tenir à la vanité des choses
Tu connais la réponse aux questions que tu poses.
La fermeture-éclair ne daigne plus s’ouvrir.
E robinet goutte, et le bol est encore sale
Les plaintes sont vaines, l’indifférence les avale
Désormais ta vie n’aura plus rien à t’offrir.
P.I.A.C.
húngaro | Sándor Tatár
Mérjen a stanicliba, legyen szíves,
húsz deka megbocsátást.
Az mindig jól jön.
Már elkövetett s még ezután megvalósítandó
erkölcsi vásottságok (!) esetére is.
Igen, persze, hagyja csak nyugodtan.
Lehet valamivel hosszabb.
A mentségeket ide rakta ki,
látom, legelőre. - Nem, egy szóval se mondom,
hogy ne lennének olcsók. Szinte
gyanúsan jól néznek ki ezért az árért;
az embernek eszébe jutnak az intelmek
a génmanipulált élelmiszerekről.
Nem, ugyan-ugyan! Tényleg csak úgy
általánosságban mondom.
Viszont most nincs szükségem rá, úgyhogy
köszönöm, nem.
…Látom, van megváltása is.
Hogy primőr? Ja, látom az árán.
Meg - ha nem veszi zokon - eléggé
zöldnek is látom. - Jó, lehet, hogy a
szőlő savanyú, merthogy a bukszám a lapos.
No, akárhogyan is; talán
majd legközelebb.
from: Bejáró művész
Budapest: Orpheusz, 2007
Audio production: Petőfi Irodalmi Múzeum, 2016
M.A.R.C.H.É.
francês
Vous avez de la rémission?
Vous m’en mettrez deux cents grammes
C’est toujours bien d’en avoir en réserve
Pour les petites canailleries déjà commises
Comme pour celles à venir(!)
Oui, ça ne fait rien s’il y en a un peu plus.
Je vois que vous avez mis les justifications
Bien en évidence. Non, on ne peut pas dire
Qu’elles soient trop chères.
Pour ce prix-là, elles ont belle allure, c’en est même suspect.
On ne cesse de nous mettre en garde
Contre les OGM dans les aliments.
Non, non, ce n’est pas
Ce que je voulais dire
Mais pour l’instant, merci
Je n’en ai pas besoin.
Ah, tiens, vous avez aussi de la rédemption.
Non traitée? C’est évident, à ce prix-là.
Mais, sans vouloir vous fâcher, elle
Me semble encore un peu verte. Bon, finalement
Puisque ma bourse est plate, je vais faire
Comme le renard de la fable.
Une autre fois, peut-être?
„Háború és béke”
húngaro | Sándor Tatár
Csillagász voltam.
Fáradhatatlanul kémleltem az eget, a csillagokat
- noha mindegyre a messzi jövőről beszéltek
vagy a távoli múltról; soha közvetlenül
a „rám tartozóról”.
Egy-egy fényes pásztor körül,
a végtelen ében mezőkön
békésen legeltek a csillagnyájak;
nyáresteken, mint fürge terelőkutyák, cikáztak el
köztük a hullócsillagok.
Aztán kitört a háború.
Vérzett a szívem, amikor
el kellett kótyavetyélnem a távcsövemet,
a legjobb távcsövet az országban
(szerintem öt ország legjobb távcsövét),
amely akkor nem sokat ért:
túl jó volt ahhoz, hogy átalakítás nélkül
használhassa a légvédelem.
De muszáj volt túladnom rajta
- nem kétséges, hogy úgyis elkobozták volna;
úri huncutságnak számított a csillagászat,
túlságosan is messzi múltról vagy
távoli jövőről beszéltek a csillagok -
az ellenség, úgymond, nem válogat:
kórház, malom, színház, obszervatórium…
s legjobb védekezés a támadás.
A nyárestek repülőgéprobajjal teltek meg
és szirénavijjogással,
erős reflektorcsóvák
pásztázták az eget.
Mire fölfegyverkeztem távcsövem siralmas árából,
s megtanultam a fegyverekkel bánni,
kitört a béke.
Az emberek föllélegeztek (előbb a háború
lázában, majd a félelem s a nihil légritka terében,
most pedig, ím, a béke, a megmenekített élet
mámorában éltek); a fegyvereknek
nem volt keletjük; annál inkább
az ennivalónak - leköltöztem hát
az égből a földre.
Persze saját darab földet nem volt miből
vennem; örültem, ha beolvasztás céljára
megvették tőlem a háborús kacatot.
Kis földet tudtam bérelni, itt-ott elpusztult,
repesz-szaggatta gyümölcsöst („számtól vonva el” kipótoltam),
s takaros sorokat ültettem konyhakertiekből.
Az első évi termés silányka volt még;
a természetet nem lehet dróton rángatni -
nem háramolhat vissza rögtön
a törődés kamata. Második évben
kezdték már megemberelni
magukat a megmentett növények,
a friss telepítésű gyümölcsfáknak persze
nem lehetett még hozamuk.
Harmadévre, mielőtt még
a termés beérhetett volna: újra háború.
Nappal füst - égő templomok, erdők, olajfinomítók -
éjjel fények fönt, fények lent: légitámadások.
A napszakok összekeveredtek, sőt egymásba mosódtak
még az évszakok is. Iszonyú sebek
a föld testén. - Azzal védtem magam
meg amiről azt mondták, hogy védjem,
amit a hadsereg adott.
Túléltem valahogy, s most megint béke (…) van.
Magam sem tudom még, mihez kezdek.
- Talán nem is lesz soha többé civil tudomány.
Nem érdekel.
Ha nem fogok is (amiként valószínű, hogy nem fogok)
soha többé távcsőhöz ülni,
bizonyos, hogy mostantól szabad szemmel is
csakis és egyedül a csillagokat fogom nézni;
soha többé az emberek arcát, a kipattanó
rügyeket sem a gyümölcsfákon, s még csak a nap előtt
pöffeszkedő felhőket sem többé soha -
mert csak az,
amiről a csillagok beszélnek: aminek saját életemben
nem látom semmi hasznát, aminek sem igazolódását,
sem cáfolatát meg nem érem; ami e mai hangya-népre
(közöttük magamra) nem vonatkozik; egyedül csakis ez
az, mi rám tartozik.
Audio production: Petőfi Irodalmi Múzeum, 2016
„Guerre et Paix"
francês
J’étais astronome.
Inlassablement je scrutais le ciel et les étoiles
Certes ils parlaient de l’avenir lointain
Ou du très ancien passé mais jamais
Clairement de ce qui me concernait.
Autour de certains bergers scintillants
Dans les champs infinis couleur d’ébène
Les troupeaux des étoiles paissaient paisiblement
Par les soirs d’été, des étoiles filantes
Y zigzaguaient, comme chiens de berger.
Puis la guerre a éclaté.
Quel crève-cœur lorsqu’il me fallut
Bazarder ma longue-vue
La meilleure du pays
(La meilleure longue-vue des cinq pays, devrais-je dire)
Je n’ai pu en tirer grand-chose car
Elle était si parfaite que la défense anti-aérienne,
Pour s’en servir, aurait dû la transformer
J’ai donc dû la vendre. De toute façon on l’aurait confisquée
L’astronomie, un jeu pour les princes
Puis que les étoiles nous contaient
Un passé trop lointain ou un avenir tout aussi lointain
On dit que l’ennemi ne fait pas le tri:
Hôpital, moulin, théâtre, observatoire…
La meilleure défense étant l’attaque.
Les soirs d’été étaient pleins du grondement des avions
Et des hurlements des sirènes
Les projecteurs balayaient le ciel.
Avant qu’avec l’argent de la vente de la longue-vue
Je me procure des armes et en apprenne le maniement
La paix a éclaté.
Les gens ont poussé un soupir de soulagement (auparavant ils vivaient
Dans l’excitation de la guerre, ensuite dans l’espace réduit et craintif du nihilisme
Enfin ils vivaient dans l’ivresse des rescapés)
On n’avait guère besoin d’armes, les vivres en revanche
Etaient recherchées. J’ai donc déménagé
Du ciel vers la terre.
Naturellement je n’avais pas l’argent
Pour m’acheter une parcelle de terrain, m’estimant heureux
De trouver preneur pour mon tas de ferraille. En économisant sur ma nourriture
J’ai pu acquérir un lopin de terre, verger gorgé d’éclats et de douilles
J’y ai planté mes légumes en rangs
Faible récolte, la première année
(La nature, on ne la tient pas en laisse).
La seconde année, les plantes rescapées ont fait un effort
Bien sûr, les arbres fruitiers transplantés ne donnaient pas de fruit.
La troisième année, la guerre éclata de nouveau
Avant la récolte.
Le jour, des fumées s’élevaient des églises, des forêts, des raffineries en flammes
La nuit était rayée de faisceaux lumineux, de raids aériens.
Les moments de la journée se confondaient, les saisons s’effaçaient. Sur le corps de la terre
Surgirent d’horribles blessures. J’ai défendu ce qu’on m’a dit de défendre
Je me suis défendu avec les armes qu’on m’avait données.
J’ai plus ou moins survécu, à présent c’est la paix (…)
Que pourrais-je faire maintenant
Sans doute n’y aura-t-il plus de science civile.
Peu m’importe.
Et si jamais plus (ce qui est probable) je ne pouvais
Regarder dans une longue-vue, ce qui est probable,
Il est sûr que je ne ferais qu’observer à l’œil nu les astres.
Plus jamais je ne regarderais les visages des gens
Ni l’éclosion des bourgeons
Ni les nuages qui enflent de vanité face au soleil.
Je ne m’intéresse qu’à ce que disent les astres
Je n’en tire aucun profit et cela ne confirme
Ni n’infirme mon existence
Et cela ne concerne en rien ce peuple de fourmis
C’est uniquement mon affaire.
تعبير
persa | Alireza Behnam
آن سوي دريچه ها ايستاده اند
و رويا هامان را
با خود مي برند
دريچه اي مي گشايند
به خلوت خواب هامان
سيب را
و حوا را
مي چينند
در گنجه مي گذارند
و خواب هامان
ديگر تعبير نمي شوند
Audio production: Ali Abdollahi, 2006
Les interpréter
francês
Perchés devant les fenêtres
Ils volent nos rêves
Ouvrent nos fenêtres sur nos rêves
Ils volent la pomme
Et Eve avec
Pour l’emporter aux toilettes
Mais nos rêves
Jamais ils ne pourront les interpréter
[در كيفت ،جيب هايت]
persa | Alireza Behnam
در كيفت ،جيب هايت
دنبال تو مي گردند
پيدا نمي كنند
Audio production: Ali Abdollahi, 2006
[Dans ton sac]
francês
Dans ton sac
Dans tes poches
Ils te cherchent
Sans jamais te trouver
6. 5. 1996
alemão | Volker Braun
Ich verschlief den Morgen im Art-Hotel, es regnete
Bindfäden in die Elbe, kein Frühstück
Aber ein hungriger Blick auf die Wände
Penck, Sohn keiner Klasse, malt sich ein Museum
Jagdmotive für Höhlenbewohner WESTKUNST oder
DIE STRICHMÄNNCHEN DER PLANUNG, das Taxi
Steckte im Stau auf der Dimitroff der Augustusbrücke
Nichts ging mehr während meine Mutter starb
Ich ging zufuß umrundend eine Erdramme
Gerät das Antaios ein Bodenspekulant
Aus Libyen mit seinen Leiharbeitern
Die Stadt war aufgerissen wie nach dem Angriff
Barockschutt, man kann in den Fundamenten wandeln
Und den Irrtum suchen, in der Staatskanzlei
Ein stummes Getümmel, statische Künstler
Sie halten sich unter jeder Regierung
Adam Schreier Güttler Hoppe und Braun
GEHE NIE ZU DEINEM FÜRST
WENNDE NICH GERUFEN WIRST
König Kurt der Frühaufsteher
Versammelte die unausgeschlafene Akademie
Zu einem Morgenappell, meine Müdigkeit
Ist verwickelterer Herkunft, ich gähne
Aus mehr Epochen, mein Spott ist Spätlese
Aus der Hanglage meines Bewußtseins
Am Ort meiner fristlosen Entlassung
Wir druckten FRÖSI fröhlichsein und singen
Vier Farben Offset JA WENN DIE KINDER
IMMER KINDER BLIEBEN mein wacher Bruder
Bestätigte meine politische Unreife
Der zweite fuhr schwarz über die Grenze
Einer von fünfen, das verlangte der Realismus
Ich trug der Tochter eines Musikers den Koffer
Sie wollte Musik ohne Politik studieren
Hellwach nach der Liebesnacht zum Bahnhof
Im Land Hanns Eislers vergeblichen Streiters
Gegen die DUMMHEIT IN DER MUSIK
Auf dem Heimweg wurde ich ein Dichter in Deutschland
Zwischen Stoppelfeldern unter dem Sternhimmel
Eine Schlammspur unter den Füßen, jedenfalls Sand
Auf den Korridoren der Macht, meine Sanftmut ist hart
Erarbeitet in der Zementfabrik SOZIALISMUS die Frage
Die keine Antwort zuließ bzw. die Antwort
Die keine Fragen zuließ, in Moskau ist jetzt die Synode
Zusammengetreten und diskutiert die Frage:
KANN DIE APOKALYPSE IN EINEM LAND STATTFINDEN?
Der Witz ist auch dünne geworden, wie plattgemacht
Goldmann, mir schlafen die Füße ein
Auf dem Parkett, wir waren zu lange wach
Überwach vom Warten auf den Morgen
Bis uns dämmerte daß er vergangen war
Ich trank Sekt in der Sächsischen Akademie
Während meine Mutter starb, ich sah sie gestern
Leben in dem ausgemergelten Körper, der Schmerz
Krümmte sie in ihre letzte Gestalt, sie hatte
Einen Moment den Mut verloren und war müde geworden
Gelegenheit, sie RUHIGZUSTELLEN, sie lag
Den Kopf zurückgebogen und hob verwundert /
Empört den Arm, in dem die Kanüle steckte
Und griff sich ins Gesicht an die Sauerstoffsonde
Ohne uns wahrzunehmen / handeln zu können, heute
Finden wir sie abgestellt im Keller, gleich an
Der Tür, eine Binde um das Kinn, der Kopf
Mumienhaft klein, ein Fetzen Mull auf dem Auge
Ist liegengeblieben, die Wangen kalt
Ich habe noch dreißig Jahre zu leben
Ich sitze an einem Tisch mit meinem toten Vater
Es gibt Gräupchen, der Landser löffelt
Das Gewehr geschultert, sie schmecken salzig
Von den Tränen die heimlich über dem Herd
Hineingemischt werden, oder zwanzig
Wenn ich nicht müde werde künstlich ernährt
Von meinem Zeitalter OSTEN WESTEN
EINE VERMISCHUNG sagt Penck UNTEN OBEN
Die Schnellgeburten aus schwarzem und rotem Acryl
Nein eine Trennung DRIN UND DRAUSSEN
LEBEN UND TOD, wann wird der Dichter
Geboren, NACH JAHREN DER NIEDERLAGE
UND GROSSEM UNGLÜCK WENN DIE KNECHTE AUFATMEN
UND DIE BILDER ERWACHEN VOR DEM UNGEHEUREN ANBLICK.
from: Tumulus
Frankfurt am Main: Suhrkamp Verlag, 1999
ISBN: 3-518-41027-X
Audio production: 2000 M. Mechner, literaturWERKstatt berlin
6. 5. 1996
francês
Réveil tardif à l'Art-Hôtel, il tombait
Des cordes dans l'Elbe, pas de petit-déjeuner
Mais un regard affamé sur les murs
Penck, fils d'aucune classe, peint son musée
Motifs de chasse pour habitants des cavernes ART
OCCIDENTAL ou
LES PETITS BONSHOMMES DU PLAN, le taxi
Coincé dans l'embouteillage sur le Pont Dimitroff Auguste
Rien n'allait plus tandis que ma mère mourait
J'ai continué à pied contournant un pilon
Outil d'Antée spéculateur foncier
De Libye avec ses ouvriers de louage
La ville était béante comme après les bombes
Décombres baroques, on déambule dans les fondations
Recherchant l'erreur, dans la chancellerie
Bousculade muette, artistes figurants
Qui se maintiennent sous chaque gouvernement
Adam Schreier Güttler Hoppe et Braun
CHEZ TON PRINCE IL NE FAUT PAS ALLER
À MOINS QU'IL NE TE FASSE APPELER
Le roi Kurt, ce lève-tôt
Rassemblait pour l'appel du matin
L'Académie encore ensommeillée, ma fatigue
Est d'origine plus complexe, plusieurs époques
Me font bailler, mon sarcasme est une vendange tardive
Des coteaux de ma conscience
Là où je fus licencié sans préavis
Nous imprimions FRÖSI vie joyeuse et chansons
Offset quadrichromie OUI SI LES ENFANTS
RESTAIENT TOUJOURS DES ENFANTS mon frère
vigilant
Confirmait mon immaturité politique
Le second franchit la frontière en douce
Un sur cinq, le réalisme exigeait bien ça
La fille d'un musicien voulait sans politique
Étudier la musique, j'ai porté jusqu'à la gare
Sa valise, bien réveillé après la nuit d'amour
Au pays de Hanns Eisler, qui lutta en vain
Contre la BÊTISE EN MUSIQUE
Revenant chez moi je devins un poète en Allemagne
Entre les chaumes sous le ciel étoilé
Trace de boue aux pieds, en tout cas du sable
Dans les couloirs du pouvoir, ma douceur est durement
Façonnée dans la cimenterie SOCIALISME la question
Qui n'admettait aucune réponse ou
La réponse qui n'admettait aucune question. À Moscou
Le synode s'est réuni pour discuter de celle-ci :
L'APOCALYPSE PEUT-ELLE AVOIR LIEU DANS UN
SEUL PAYS ?
La plaisanterie, elle aussi, se fait rare, comme aplatie
Goldmann, mes pieds s'engourdissent
Sur le parquet, nous avons veillé trop tard
Dans l'attente du matin, jusqu'à ce qu'on comprenne
Qu'il était passé
J'ai bu du mousseux dans l'Académie de Saxe
Tandis que ma mère mourait, hier je l'ai vue
Vivre dans son corps rabougri, la souffrance
La recroquevillait en sa forme ultime, elle avait
Un instant perdu courage, elle était lasse
L'occasion pour l'IMMOBILlSER, elle gisait
Tête en arrière, étonnée
Indignée levait son bras où était fixée la canule
Attrapait le tube d'oxygène sur son visage
Sans nous voir, sans pouvoir agir, aujourd'hui
Nous la retrouvons rangée à la cave, tout près
De la porte, mentonnière fixée, la tête
Petite momifiée, un bout de gaze est resté
Sur l'œil, froides les joues
J'ai encore trente ans à vivre
Je suis à table avec mon père mort
II y a du tapioca, le troufion mange sa soupe
Fusil en bandoulière, elle est salée
Par les larmes furtives qui s'y mêlent
Au-dessus du fourneau ; ou vingt peut-être
Si je n'en ai pas marre d'être nourri artificiellement
Par mon époque EST OUEST
UN BRASSAGE dit Penck EN BAS EN HAUT
Les naissances rapides en acrylique noir et rouge
Non une séparation DEDANS ET DEHORS
VIE ET MORT, et quand naît
Le poète, APRÈS DES ANNÉES DE DÉFAITE
ET DE GRAND MALHEUR QUAND LES SERVITEURS
RESPIRENT
ET QUE S'ÉVEILLENT LES IMAGES DEVANT LE
FABULEUX SPECTACLE.
Tiré de: Le massacre des illusions, Éditions L'Oreille du Loup, 2011.
Lagerfeld
alemão | Volker Braun
Rom: offene Stadt Ein Feldlager
Auf dem Laufsteg defiliert die Mode
Der Jahrtausendwende Panzerhemden
Für den Beischlaf Zwei Gladiatoren
Kämpfen um den Arbeitsplatz mit Würgegriffen
Eine alte Übung, die Beifall findet
Dafür haben sie die Schule besucht ER ODER ICH
Der Gestank der Angst In seinem Imperium
Erfüllt sich Lagerfeld einen Traum EIN RUDEL
FRAUEN AUSGESUCHTE SCHÖNHEITEN
Die Winterkollektion für die Daker-Kriege
Hat ihn reich gemacht ZUM ABGEWÖHNEN
Sie tragen meine Ideen, es sind Sommerkleider
In die verwöhnte Welt Ein Fest der Schönheit
Helena Christensen im Abendkleid Die beiden
Handwerker lassen indessen nicht locker
Der eine ist Commodus, der ausgelassene Sohn
Eines gelassenen Vaters und Fehltritt der Mutter
Wenn er verröchelt steht der Thron leer
Und Septimius Severus der Afrikaner
Marschiert mit der XIV. aus der Wildnis Wien
Auf die Hauptstadt ARMES ROM Ein Barbar
Imperator An seinen Fersen der Rest der Welt
Lagerfeld schaut nicht hin Er hat ein Problem
Er kann sie schöner machen, aber nicht besser
Immer noch schöner Das Outfit der Bestien
ARM UND REICH Eine geteilte Kundschaft
ES IST GRAUENHAFT Bezahlen und stehlen
Ich genieße das ungeteilte Interesse Aber
Er weiß was vor sich geht, er ist ja nicht blind
Der fünfzehnjährige Killer aus Springfield
EIN LEICHENBERG IN DER CAFETERIA DER HIGH SCHOOL
Er hat gelernt Hand anzulegen
Sitzt in Papierkleidern in Gewahrsam
Auch eine Mode Aus Amerika Kinderbanden
Durchkämmen Nordrhein-Westfalen Lehrlinge
Auf der Nahrungssuche bei Woolworth und Hertie
Ein fingerfertiger Völkerstamm aus der Zukunft
In den Arbeitsämtern wartet das Aas
Auf die Wiederverwendung Es kann lange warten
Wer Arbeit hat wartet die Automaten
Sie warten darauf, etwas warten zu dürfen
Legionen Während die Welt schwarz wird
Wie Afrika MAN DARF GEWALT NICHT NUR ANKÜNDIGEN
MAN MUSS SIE AUCH AUSÜBEN Das auswärtige Amt
Erklärt sich mit inwendigem Grinsen
Zu Bosnien Man wird euch zeigen was Arbeit ist
Eine Maschine mit Gliedmaßen geschlechtsneutral
Das Mannequin für die Arbeit von morgen
AM ENDE DES TAGES BIST DU EIN PRODUKT
Das Denken ist genau das was ich vermeide
Das täglich bedruckte Papier
Der Gewahrsam gegen den Selbstmord der Gattung
Ich lese es nicht, ich schaue nicht hin
Ein Theater gefüllt mit Gleichmut
DER EINZIGE ORT WO ES WOHLTUT
VERZWEIFELN Der ausgelassene Kleist
In Stimmings Krug MEINE GANZE JAUCHZENDE SORGE
EINEN ABGRUND TIEF GENUG ZU FINDEN legt Hand an
Ein Doppelpunkt bei Potsdam Das Warten auf nichts
Das ist das Drama: es gibt keine Handlung
Wir wissen es anders und handeln nicht Nein
Wir können nicht anders Das Kleid
Ist angewachsen MAN ARBEITET HEUT ZU TAGE
ALLES IN MENSCHENFLEISCH Aber sie dauert
Sehen Sie Commodus, ein Tod von der Stange /
Lagerfeld oder Die Gelassenheit Er
Liebt nicht die Schönen, die er haben kann Sein Herz
Sucht die Schönheit überall Die Schönheit
Ist ein Sohn der Gosse Sie ist vorbestraft
Sehn Sie den Steckbrief, schwarze Haut
Ich genieße den Luxus, ausgestoßen zu sein
Ein Idiot im 3. Jahrtausend Ein Bürger der Welt
Helena Christensen verläßt den Laufsteg
Warum soll ich Mode werden
In der Wegwerfgesellschaft
Das Stadion voll letzter Schreie Ideen
Roms letzte Epoche des Unernsts
Sehn sie nun das Finale ICH ODER ICH
Salute, Barbaren
from: Tumulus
Frankfurt am Main: Suhrkamp Verlag , 1999
ISBN: 3-518-41027-X
Audio production: 2000 M. Mechner, literaturWERKstatt berlin
Lagerfeld
francês
Rome, ville ouverte Un campement
Sur l'estrade défile la mode
Au tournant du millénaire chemises cuirassées
Pour l'accouplement Deux gladiateurs
Luttent pour l'emploi l'un tentant d'étrangler l'autre
Antique exercice succès assuré
C'est pour ça qu'ils ont étudié LUI OU MOI
Puanteur de la peur Dans son empire
Lagerfeld exauce un rêve UNE COHORTE
DE FEMMES BEAUTÉS SÉLECTIONNÉES
La collection d'hiver pour les guerres contre les Daces
L'a enrichi POUR SE DESHABITUER
Elle portent mes idées, ce sont des robes d'été,
Dans le monde choyé Une fête de la beauté
Helena Christensen en robe du soir Tandis que les deux
Artisans ne lâchent pas prise
L'un est Commode, le fils exubérant
D'un père placide et faux-pas de la mère
Quand il agonise le trône est vide
Et Septime Sévère l'Africain
Quitte la Vienne sauvage avec la XIVème légion
Pour marcher sur la capitale PAUVRE ROME Un barbare
Pour empereur Le reste du monde à ses talons
Lagerfeld n'y prête pas attention II a un problème :
II peut rendre le monde plus beau mais pas meilleur
Toujours plus beau Le look bestial
PAUVRE ET RICHE Une clientèle divisée
C'EST HORRIBLE Payer et voler
J'apprécie cet intérêt unanime Mais
II sait ce qui se passe il n'est pas aveugle
Le tueur de quinze ans de Springfield
MONTICULE DE CADAVRES DANS LA CAFETEÏ
DU LYCÉE
II a appris à mettre la main à l'ouvrage
II est en garde à vue en vêtements de papier
Encore une mode d'Amérique Des bandes d'enfants
Écument la Rhénanie Des apprentis
En quête de nourriture chez Woolworth et Hertie
Une peuplade habile débarquant du futur
Dans les bureaux du chômage la charogne
Attend d'être recyclée Elle peut attendre longtemps
Celui qui a du travail entretient les robots
Ils attendent d'avoir le droit d'entretenir quelque chose
Des légions Tandis que le monde s'assombrit
Comme l'Afrique IL NE FAUT PAS SEULEMENT
ANNONCER LA VIOLENCE
IL FAUT AUSSI L' EXERCER Le Ministère des Affaires
étrangères
Prend position avec un rictus intérieur
Sur la Bosnie On va vous montrer ce que c'est le travail
Une machine avec des membres sexuellement neutres
Le mannequin pour le travail de l'avenir
À LA FIN DE LA JOURNÉE TU ES UN PRODUIT
La pensée c'est justement ce que j'évite
Le papier imprimé quotidiennement
La garde à vue contre le suicide de l'espèce
Je ne le lis pas, je ne regarde pas
Un théâtre rempli d'impassibilité
LE SEUL ENDROIT OÙ IL FAIT BON
DÉSESPÉRER Kleist l'exubérant
Dans l'auberge de Stimming LA JUBILANTE
PERSPECTIVE
DE TROUVER UN ABÎME ASSEZ PROFOND passe à
l'acte
Double point final près de Potsdam L'attente du néant
C'est ça le drame : il n'y a pas d'action
Nous en savons plus et n'agissons pas Non
Nous ne pouvons rien faire de plus Le vêtement
Nous colle à la peau DE NOS JOURS ON TRAVAILLE
TOUT DANS LA CHAIR HUMAINE Mais elle dure
longtemps
Voyez-vous Commode, une mort en prêt-à-porter /
Lagerfeld ou la placidité II
N'aime pas les belles qu'il peut posséder Son cœur
Cherche la beauté partout La beauté
Est un enfant de la rue Elle a un casier judiciaire
Regardez le mandat d'arrêt, peau noire
J'apprécie le luxe d'être exclu
Un idiot au troisième millénaire Un citoyen du monde
Helena Christensen quitte l'estrade
Pourquoi devrais-je être à la mode
Dans la société du tout-jetable
Le stade rempli des derniers cris Des idées
La dernière époque du frivole à Rome
Regardez donc le final MOI OU MOI
Salut, barbares.
Tiré de: Le massacre des illusions, Éditions L'Oreille du Loup, 2011.
Die Austern
alemão | Volker Braun
Ich lebe nicht oft wirklich, du seit Stunden
In meiner Küche brichst die eingereisten
(mit viel Papieren) Austern auf, und mit
Schmerzender Hand in dem Plasteschurz
Singst du. Und die Wolfs, an nichts mehr
Denken die da als ans Fressen, was sie
Wie alles, gründlich tun. Das sind noch Menschen.
Und ich, mit viel Zitrone, betäube
Die nackten Tierchen erst und meinen Gaumen
Und schlucke mutlos, während du zwei Dutzend
Schlürfst mit Wollust und Ekel, diese kleinen
Fotzen der See. So, sage ich nun, das
Leben zwischen Gier und Abscheu
Zergehen lassen auf der Zunge, ja.
from: Gegen die symmetrische Welt. Gedichte
Frankfurt am Main: Suhrkamp Verlag, 1974
ISBN: 3-518-02262-8
Audio production: 2000 M. Mechner, literaturWERKstatt berlin
Les huîtres
francês
Je vis rarement pour de vrai, toi depuis des heures
Tu ouvres dans la cuisine les huîtres parvenues
Jusqu'ici (munies de nombreux papiers) et
La main endolorie dans le gant plastique
Tu chantes. Les Wolf, eux, ne pensent plus
Qu'à bâfrer, ce qu'ils font comme le reste,
Avec sérieux. Voilà des êtres humains !
Et moi, avec beaucoup de citron, j'anesthésie
D'abord les bestioles nues puis mon palais
Et j'avale sans vaillance, tandis que tu gobes
Avec délice et répulsion deux douzaines
De ces petites cramouilles de la mer. Tiens, dis-je,
Laisser la vie sur la langue fondre
Entre désir et dégoût, oui.
Tiré de: Le massacre des illusions, Éditions L'Oreille du Loup, 2011.
Der 9. November
alemão | Volker Braun
Das Brackwasser stachellippig, aufgeschnittene Drähte
Lautlos, wie im Traum, driften die Tellerminen
Zurück in den Geschirrschrank. Ein surrealer Moment:
Mit spitzem Fuß auf dem Weltriß, und kein Schuß fällt.
Die gehetzte Vernunft, unendlich müde, greift
Nach dem erstbesten Irrtum ... Der Dreckverband platzt.
Leuchtschriften wandern okkupantenhaft bis Mitte.
BERLIN
NUN FREUE DICH, zu früh. Wehe, harter Nordost.
from: Lustgarten, Preußen
Frankfurt am Main: Suhrkamp Verlag, 1996
ISBN: 3-518-39624-2
Audio production: 2000 M. Mechner, literaturWERKstatt berlin
Le 9 novembre
francês
L'eau saumâtre lèvres barbelées, fils de fer cisaillés
Sans bruit, comme en rêve, les mines plates dérivent
Regagnant le vaisselier. Moment surréel :
La pointe du pied sur la fissure du monde, pas un coup de feu.
La raison aux abois, infiniment lasse, s'empare de
La première erreur venue... L'escarre du pansement craque.
Des journaux lumineux vont occuper l'autre centre. BERLIN
REJOUIS-TOI, trop tôt. Souffle, âpre nord-est.
Tiré de: Le massacre des illusions, Éditions L'Oreille du Loup, 2011.
Das Magma in der Brust des Tuareg
alemão | Volker Braun
Mit dem deutschen Paß am Agadir Aerport
In der Wintersonne: ein Identitätstausch
Sklaven belauern mich, und Diebe
Streichen um meinen Fuß, wer bin ich
Ein Nomade im 4-Sterne-Hotel, Zimmer mit Meerblick
Ich kann mir die Jahreszeit aussuchen
FREIZEIT EINE EPIDEMIE noch in der Montur
Des Touristen ein Arbeitsloser lungernd
In den last-minute-Ländern LEBENSLÄNGLICH
Der Wegwerfmensch, nur COCA COLA braucht mich
Die Teetrinker Marrakeschs sind noch zu bekehren
Zu den globalen Göttern, und ich
Nicht mehr getrieben, den Ort zu finden und die Formel
Zugehörig allen unnützen Völkern.
from: Tumulus
Frankfurt am Main: Suhrkamp Verlag, 1999
ISBN: 3-518-41027-X
Audio production: 2000 M. Mechner, literaturWERKstatt berlin
Le magma dans la poitrine du Touareg
francês
Avec le passeport allemand à l'aéroport d'Agadir
Dans le soleil d'hiver : un troc d'identité
Des esclaves me guettent, des voleurs
Frôlent mon pied, qui suis-je
Un nomade à l'hôtel quatre étoiles, chambre sur la mer
Je peux choisir la saison
LE LOISIR UNE ÉPIDÉMIE encore dans l'accoutrement
Du touriste un chômeur qui traîne
Dans les pays last-minute À PERPÉTUITÉ
Homme non recyclable, seul COCA COLA a besoin de moi
Les buveurs de thé de Marrakech restent encore à convertir
Aux divinités mondialisées, et moi
Que n'aiguillonne plus la quête du lieu et la formule
Rattaché à tous les peuples inutiles.
Tiré de: Le massacre des illusions, Éditions L'Oreille du Loup, 2011.
Das innerste Afrika
alemão | Volker Braun
Komm in ein wärmeres Land
mit Rosenwetter
Und grünen laubigen Türen
Wo unverkleidete Männer
Deine Genossen sind.
Dahin! Dahin
Möcht ich mit dir, Geliebter
Komm
aus deinem Bau deinem lebenslänglichen Planjahr ewigen
Schnee / Wartesaal wo die Geschichte auf den vergilbten
Fahrplan starrt die Reisenden ranzig / Truppengelände
TRAUNERN IST NICHT GESTATTET
Unter die sachten Tamarisken
In den Tropenregen, der die Losungen
Abwäscht, trockenen Protokolle.
Sieh das Meer, das dagegen ist
Mit fröhlichen Wellen, und ins Offene geht
dahin
Dahin führt kein Weg.
Wenn du gehst, hebt die Zeit ihre Flügel.
Nimm den Pfad gleich links durch die Brust
Und überschreite die Grenze.
Wo die Zitronen blühn, piff paff!
En quelque soir, par exemple, le touriste naïf EUROPA
SACKBAHNHOF die verdunkelten Züge aus der vierten
Welt vor Hunger berstend / hinter der Zeitmauer Getöse
unverständliche Schreie / Blut sickert aus den Nähten
der Niederlage / Zukunftsgraupel und fast will / Mir es
scheinen, es sei, als in der bleiernen Zeit
Sie können dich töten, aber vielleicht
Kommst du davon
Ledig und unbestimmt
komm! ins Offene, Freund!
Nicht im Süden liegt es, Ausland nicht
Wo unverkleidete Männer
Wo der Regen
Denn nicht Mächtiges ists, zum Leben aber gehört es
Was wir wollen
wo dich keiner
Das innerste Land, die Fremde
Erwartet. Du mußt die Grenze überschreiten
Mit deinem gültigen Gesicht.
Dein rotes Spanien, dein Libanon
Erreiche es vor der Rente.
Wir befinden uns, sagte er, auf einer schiefen Ebne. Alles
deutet darauf hin, daß es abwärts geht. Schließen Sie ein-
mal die Augen und hören Sie, wie es knirscht. Das ist das
Ende. Warten wir ab, wir werden es erleben. Wir sind
auf dem besten Weg. Wir brauchen nur fortzufahren mit
der Übung. Vor einiger Zeit konnten wir z. B. das Brett
oder wie man es nennen will zurückwippen über den Null-
punkt und sagen: es geht aufwärts! Jetzt ist es eine end-
gültige Schräge in den Keller. Zu den Kakerlaken, meine
Damen und Herrn. Bleiben Sie ruhig, gehn Sie in die
Firma, wickeln Sie sich in die Plane, fassen Sie sich kurz.
Wir haben die furchtbare Nachricht vernommen, wir
haben nichts hinzuzusetzen. Adieu. Sagte der Mann in
Itzehoe und glitt hinter dem Fenster hinab.
Non! wir werden den Sommer nicht mehr in diesem geiz-
igen Land verbringen, wo wir immer nur einander ver-
sprochene Waisen sind,
komm
Steckmuscheln, Zikaden
Mach dich auf
Lebenslänglicher Leib:
SIEH DAS MEER, DAS DAGEGEN IST.
ERREICHE ES VOR DER RENTE.
DU MUSST DIE GRENZE ÜBERSCHREITEN.
from: Langsamer knirschender Morgen. Gedichte
Frankfurt am Main: Suhrkamp Verlag, 1987
ISBN: 3-518-04423-0
Audio production: 2000 M. Mechner, literaturWERKstatt berlin
L'AFRIQUE LA PLUS INTERIEURE
francês
Viens dans un pays plus chaud
temps des rosés
Portes vertes en feuillage
Où des hommes sans déguisement
Sont des camarades.
Là-bas ! Là-bas je voudrais
M'en aller avec toi, mon aimé
Viens
sors de ton édifice, de ton année planifiée à vie, neige éternelle/
salle d'attente où l'Histoire a les yeux fixés sur l'horaire jauni
sur les voyageurs rancis / terrain de manœuvre
TRISTESSE INTERDITE
Sous les doux tamaris
Sous la pluie tropicale qui lessive
Les mots d'ordre, les arides comptes-rendus.
Vois la mer, qui est contre
En vagues joyeuses et s'ouvre au grand large
là-bas
Là-bas où ne mène aucun chemin,
II suffit que tu marches, le temps prend son vol.
Prend le premier sentier à gauche à travers la poitrine
Et franchis la frontière.
Où fleurit l'oranger, pan ! pan !
En quelque soir, par exemple, le touriste naïf EUROPE GARE
TERMINUS les trains obscurcis du quart
monde explosant de faim / derrière le mur du temps
mugissements cris incompréhensibles / le sang suinte des
coutures de la défaite / grêlons de l'avenir et c'est
pour moi / comme si le temps était de plomb
Ils peuvent te tuer mais peut-être
En réchapperas-tu
Libre et indéterminé
viens ! vers le large, ami !
Ce n'est pas dans le Sud, pas à l'étranger
Où des hommes non déguisés
Où la pluie
Car ce n'est d'aucun pouvoir mais du domaine de la vie ce
Que nous voulons
où nul ne t'attend
Le pays le plus intérieur, l'inconnu.
Tu dois franchir la frontière
Muni d'un visage encore valide.
Ton Espagne rouge, ton Liban
Atteins-le avant la retraite.
Nous nous trouvons, disait-il, sur un plan incliné. Tout indique
que les choses dégringolent. Fermez un instant les yeux et
écoutez comme ça grince. C'est la fin. Encore un peu de
patience, et ça va venir. On y va tout droit. On n'a qu'à
continuer l'exercice. Il y a peu de temps encore, une pichenette
suffisait à rétablir l'équilibre et l'on pouvait dire : ça repart vers
le haut ! Maintenant c'est une pente définitive qui mène tout
droit dans la cave. Chez les cancrelats, mesdames et messieurs.
Gardez votre calme, allez dans la boîte, enroulez-vous dans la
bâche, soyez brefs. Nous avons appris la terrible nouvelle, nous
n'avons rien à ajouter. Adieu. A dit l'homme d'Itzehoe, et il
disparut de la fenêtre, happé par le sol.
Non ! nous ne passerons pas l'été dans ce pays avare où nous ne serons jamais
que des orphelins fiancés,
viens
Bulots, cigales de mer
Ouvre-toi
Corps à perpétuité :
VOIS LA MER QUI EST CONTRE.
ATTEINS-LA AVANT LA RETRAITE.
TU DOIS FRANCHIR LA FRONTIÈRE.
Tiré de: Le massacre des illusions, Éditions L'Oreille du Loup, 2011.
Das Eigentum
alemão | Volker Braun
Da bin ich noch: mein Land geht in den Westen.
KRIEG DEN HÜTTEN FRIEDE DEN PALÄSTEN.
Ich selber habe ihm den Tritt versetzt.
Es wirft sich weg und seine magre Zierde.
Dem Winter folgt der Sommer der Begierde.
Und ich kann bleiben wo der Pfeffer wächst.
Und unverständlich wird mein ganzer Text
Was ich niemals besaß wird mir entrissen.
Was ich nicht lebte, werd ich ewig missen.
Die Hoffnung lag im Weg wie eine Falle.
Mein Eigentum, jetzt habt ihrs auf der Kralle.
Wann sag ich wieder mein und meine alle.
from: Lustgarten, Preußen. Ausgewählte Gedichte
Frankfurt am Main: Suhrkamp Verlag, 1996
ISBN: 3-518-39624-2
Audio production: 2000 M. Mechner, literaturWERKstatt berlin
La propriété
francês
Je suis là encore et mon pays passe à l'Ouest.
GUERRE AUX CHAUMIERES, PAIX AUX PALAIS !
Je l'ai mis à la porte comme on fait d'un vaurien.
Il brade à tout venant ses parures austères.
L'été de la convoitise succède à l'hiver.
Et à mon texte entier on ne comprend plus rien.
On me dit d'aller voir là où le poivre pousse.
On m'arrache ce que je n'ai jamais possédé.
Ce que je n'ai vécu va toujours me manquer.
Comme un piège sur la route : l'espoir était à vif.
Ma propriété, la voici dans vos griffes.
Quand redirai-je à moi en voulant dire à tous ?
Tiré de: Le massacre des illusions, Éditions L'Oreille du Loup, 2011.
Aus: Der Weststrand
alemão | Volker Braun
V
Frühstück, „Herr Ober, die Staukarte bitte“
. . .
Sie hocken im Modder wie komische Vögel
Die Krallen abwärtsgerichtet
Plastikbeutel als schwarze
Wehende Kröpfe, Muschelsucher
In La Tranche-sur-Mer. Einsame lüsterne Arbeit
Der Dichter,
für eine rohe Mahlzeit.
Was zählt
Das Ende der Geschichte
In diesem alltäglichen Schlick
Wo oben unten ist und Tod Leben.
. . . Und er benutzte die Zeit, darüber nachzudenken
Wie paradox es ist
Daß uns Stöße Genuß bereiten
„Ein Stochern im Leib. . . dankbar aufgenommen“.
Im Gesicht einer Frau
Liest er, öffnet sich was sich öffnen läßt
Mund und Auge, mehr
Liest er im Gesicht einer Frau.
Siedendes Wasser. Sie schlürfen die Muscheln
Eine Nacht nach der andern
Betäubt mit Zitronen
Und ich hoffte wieder, mich der Dinge
Die mich treffen
Ein Erwählter
Würdig zu zeigen.
VI
Ein Mittag ohne Adresse, windflüchtig, süchtig
Nach Sonne streunst du
Aus dieser Schlucht Politik
(„dem Leben
Wiedergegeben”) in die blühende Steppe. Hättest
Du dir das (und von wem)
Träumen lassen? Eine Watt-
Wandrerin, unabhängig
Deine Seele, von den Zapfsäulen
Spürst du das Schwimmgleichgewicht der Landmassen
Auf dem pulsierenden Erdkern. Themenwechsel
Der Kannibalismus unter Galaxien
Du kannst sagen, du bist dabei. Die Plattentektonik
Der Geschichte („gleichsam ein Auffahrunfall“)
Und der Superkontinent
Pangäa erhebt sich
COCA COLA aus dem Weltmeer.
Jetzt hast du alles (was du nicht brauchst), atme auf
Sechzigmal der Wechsel der Jahreszeiten
Dreimal der Wechsel der Zeitalter
Darunter machst du es nicht;
nimm
Die Dinge, wie sie nicht länger sind
Mit kalter Achtung: kein Passant . . .
en passant.
from: Lustgarten, Preußen. Ausgewählte Gedichte
Frankfurt am Main: Suhrkamp Verlag, 1996
ISBN: 3-518-39624-2
Audio production: 2000 M. Mechner, literaturWERKstatt berlin
Le rivage de l'ouest (extrait)
francês
V
Petit-déjeuner, « Garçon, la carte des bouchons, s'il vous plaît »
…
Ils sont accroupis dans îa vase comme de curieux oiseaux
Les serres pointées vers le bas
Des sacs en plastique comme de noirs
Jabots flottants, les ramasseurs de coques
À La Tranche-sur-Mer. Solitaire et lubrique travail
Des poètes,
pour un repas cru.
Que pèse
La fin de l'Histoire
Dans cette vase quotidienne
Où le haut est en bas et la mort est la vie.
... Et il profita du temps pour réfléchir
À ce paradoxe
Que les coups nous font jouir
« Fouailler dans le corps... on aime ».
Dans le visage d'une femme
Lit-il, s'ouvre ce qui se laisse ouvrir
Bouche et œil, il en lit plus long
Dans le visage d'une femme.
Eau frémissante. Ils gobent les coquillages
Une nuit après l'autre
Anesthésiées par les citrons
Et à nouveau j'espérais me montrer digne
Des choses qui me touchent
Un élu.
VI
Un midi sans adresse, courbé par le vent, avide
De soleil tu rôdes
Hors du ravin de la politique
(« rendu
À la vie ») dans la steppe en fleurs. Aurais-tu
Pu jamais en rêver ?
(ou qui pour toi l'aurait rêvé ?) Une promeneuse
Sur la grève, indépendante
Ton âme, aux pompes à essence
Tu perçois l'équilibre flottant des masses continentales
Sur le pouls du noyau terrestre. Changement de thématique
Le cannibalisme sous les galaxies
Tu peux dire que tu y étais. La tectonique des plaques
De l'histoire (« comparable à une collision »)
Et le super-continent
Pangée se dresse
COCA COLA hors de la mer universelle.
À présent tu as tout (ce dont tu n'as pas besoin), respire
Soixante fois le changement des saisons
Trois fois le changement d'époque
Il te faut au moins ça ;
prends
Les choses telles qu'elles ne dureront pas
D'un regard froid : pas un passeur...
en passant.
Tiré de: Le massacre des illusions, Éditions L'Oreille du Loup, 2011.
Aus dem dogmatischen Schlummer geweckt
alemão | Volker Braun
Hast du die Nacht genutzt? – Ich übte mich
In der Erwartung. – Wessen? – Kennst du auch
Den süßen Schmerz: die Unbekannte lieben? –
Die unbekannte Tat? – Wie? – Wovon sprichst du? –
Die Adern sprangen fast in meinem Fleisch.
Wie bin ichs müd, den Markusplatz zu queren. –
Du träumst, nicht wahr, du träumst mit Konsequenz. –
Und auf den Straßen weht die Transparenz.
from: Der Stoff zum Leben 1 - 3. Gedichte
Frankfurt am Main: Suhrkamp Verlag, 1990
ISBN: 3-518-22039-X
Audio production: 2000 M. Mechner, literaturWERKstatt berlin
Tiré du sommeil dogmatique
francês
Qu'as-tu fait de ta nuit ? — Je me suis exercé
À l'attente. — De quoi ? — Connais-tu aussi
Cette douce souffrance : aimer l'inconnue ? —
L'action inconnue ? — Comment ? — De quoi parles-tu ? —
Mes veines explosaient presque dans ma chair.
Comme je suis las de traverser la Place Saint-Marc. —
Tu rêves, n'est-ce pas, tu rêves avec constance. —
Et dans les rues marche la transparence.
Tiré de: Le massacre des illusions, Éditions L'Oreille du Loup, 2011.