Uldis Bērziņš 

Translator

Hışırdar soğuk bir gecenin dondurduğu yapraklar parmaklarımın arasında. Ekin kargası bir adım daha yaklaşır

çamur rengine boyanmış haça. Ucuz granıtten yontulmuş levhaya atılan beyaz, yuvarlak taş

senin yankını uyandırır. Burada işler, çarşı pazarda, aşk heyecanında, siyasette olduğundan daha hızlı gerçekleşiyor.

Senin yankın som balıklarının paslı sırtlarıyla sürtüşerek yumurtlama sesine benziyor, sadece

daha işitilebilir. Fakat bir erkek güvercin gagasını öteki erkek güvercinin yüreğine batırmakta.

Mezar bakıcısı Valliya hem votka, hem yaprak yığınları altındaki olağan benzeri yaşam kokar.

Parayı morarmış elleriyle alır, sararmış tebeşir gibi dudaklarıyla alıyormuş gibi.

Gökte bulutlar ucuz bir otelin sentetik yastıkları gibi keçeleşir.

Şapelin asma kilidi varlıklı bir adamın kesesi gibi tıngırdar Baltık rüzgârında,

Simit deliklerinden haz duymanın vakti, yaprak kopikleri uçuşur delirmişçesine haçların çevresinde.

Bir kürek sapı, bir avuç kum ve bir hıçkırıkla yerlerin gösterildiği yeraltı dünyasında

zaman kazmaktadır kemiklerin kemiklerini ve fırlatır bize bir zaman öperek meleklere kurban verdiklerimizi.

Bir mazı ağacının siyah mumunun dibinde onlar taşlaşmıştır şimdi.

Güçleri yok yas tutmaya, tetik. Hiçlık elle tutulurcasına yakın.

Adımı sana anımsatmaya çalıştığımda ağzım tuzlu çakıllarla dolu.

Hayatın kışı, gel! Pencere kıyısında bir baştankara şehirdeki kardan daha beyaz

bir yağ parçasinigagalıyor. Ağaç dalllarına takılı limon sarısı ışınların gaydaları matem marşları çalıyor.

Koşan bulutlar yapışıyor göklere bir felçlının ağzına bisküvi kırıntılarının yapışması gibi.

Aşk külünün çatırtılı böcekleri sürükleniyor üstünde bir mektubun olasıdır ki Tanrının yazdığı.

A4 boyutlarında bir kâğıt tabakasının üstünden yakışıklı bir elyazısı koşuyor, belleksiz söz zincirleri.

Ve sözcükler ısınıyorlar ansızın mektubu okuyan tutsağın

bedeninden. Tutsak, çözmeye çalısıyor sözcükleri ve başaramıyor ve dinliyor zincirlerin sessiz şıngırtısını.

Hayatın kışı, gel! Baştankara uçup gidince bakışın yuvasından

ve sözler tatlı ve obur dudaklardaki anne sözcüğünden daha çok genişleyip

donunca çatı buzlarının içinde ve mektup kaplanınca sonsuz karlarla ve biz

yatmaktayken infilak etmiş ve çırılçıplak bu manzarnanın ortasında

bir parçası gibi bu yazının, ve harfleri gibi onun, günlerin ve gecelerin ve baştankaranın

gagaladığı yağ diliminin örgülendiği, o zaman kış gelecek tutsağı

kurtarmaya bir kez daha, çıtırdayarak hantalca, düzenleyecek yemeği, krematoryum bacasındaki dumanı,

alkışları, motorlarıö katranıö sevecenliği, alkolü, kirli sokakları,

köpek eniklerinin soluğunu, Noel pullarının renklerini, bu yılın ilk kar tabakasını.

sveicināti
lai atgrieztos dienā kad iepazināties ar klasesbiedriem
lūdzu uzspiediet jūsu laimīgo skaitli
ja zvanīsiet gadiem kad bez mitas pa dārzu skraidījāt
spiediet visus taustiņus uz labu laimi
ja zvanīsiet šoferu krodziņa aizsvīdušajiem logiem
kodējiet gadu kad pēdējo reizi visa ģimene braucāt atvaļinājumā

katram bijuši brīži par kuriem stipri jākaunās
nevienam tos tālruņa numurus nesakiet
lai zvanītu brokastu tējai un pīrādziņam augstskolas zālienā
tūliņ nolieciet klausuli izejiet laukā uz balkona
lai pažēlotos cik ātri aiztraucies laiks
lūdzu spiediet nulli cik spēka
kad apjautīsiet ka neatceraties vectēva seju
lūdzu palūkojieties spogulī

lai tiktu pie putekļu smaržas bukinista bodītē
nosauciet trešo burtu lasītnepratēja strādnieka vārdā
lai parunātu ar jūsu kvartāla drēbnieku
kuru mirušu atrada skrandām mugurā
lūdzu gaidiet

lai atgūtu bezgala garo mirkli
kad piedūrāties pie kakla tai sievietei jūsu sapnī
pēc pīkstiena
atkal un atkal
spiediet to pašu numuru

dienu pēc tam kad palikāt pamests viens
ierakstiet piezīmju grāmatiņā simts reizes
nemūžam neiemīlēšos

(pīkstiens)

par saldovsku saukāju tevi
vai ne no krievu romāniem iemācījāmies mīlēt

pirmo vakaru, kad man nogūlies blakus
protu no galvas ķīļrakstā
nē, nē: kā zīmējumu alā uz sienas

no sākuma liku tev nedaudz uzgaidīt
to tu man piedod

vienreiz es tavu vārdu noklusēju
tu nezini, kāpēc

šalle, ko noadīji līdz pusei
lai paliek par ķīlu jaunai ziemai –
un pusē lai tava vientulība, tā labāk

mans astainais ērms, kā iet rūķim, ko teicies barojam viducī
no rīta iedama laukā man pastiepi zaļu ābolu
tas lai mums abiem kā parole

un nevajag plūkāt un cirpt uzacis
mani biedē viss samākslotais
pat arhitektūrā, pat dzejā

kājas tev no vietas bērnības pušumos
mīlējāmies skriešus
mīlējām lēnām, tik pacietīgi, kā auga tev mati

vienmēr esmu jaucis
garos vārdus un tēvvārdus krievu romānos

Kad mazā meitene apvērš to vēkšpēd un aizbēg
Bruņurupucis pirmo reizi ierauga debesis

vai esmu tev tālu? nevarētu teikt
autobuss plus tvaikonis plus tramvajs

esmu tev aizliegts? nevajag pārspīlēt
kad tik palūkojos acīs tev
nupat izrakta tuneļa viņējs gals

liekos tev kā tāds bērns, nu vienalga
jā, man tīk aušoties, kad tu blakus

es daru tev rūpes, zinu
reizēm atļaujos, lūdzu, skolotāj

esmu tev pieslējies, nekāpies atpakaļ
kā vilnis vilnim, kad abi saveļas

gan rītā, gan vakarā esmu tev
tava izvairīgā viltīgā lapsa

skumstu tevis
tak nebūsim sastapuši viens otru par vēlu?

varbūt esmu par slogu tev
vai spēsi sākt visu no gala?

esmu tev tukša balta lapa
un nupat uzasināta zīmuļa skaidu smarža

tagad esmu tev
no darbnīcas tikko pārnesta pulksteņa pacilātība

esmu vēlāk tev, vienmēr tev, tevtev
tu tak nešaubies?

esmu tev
vienkāršs jautājums, kuru vislaik uzdodu

Cilvēks
izgudroja sprostu
tad tikai
spārnus

Sprostos
dzied spārnaiņi
par lidotbrīvību

Sprostu priekšā
dzied bezspārņi –
par to ka sprostiem ir taisnība

Derin bir uykudan ansızın uyandım
Gölgem bir ormanda çalılar arasında gezinmekteydi
Sis bakraçlarına daldırıp somaklarını
Yüzyıllar tamahla emiyordu doğadaki nemi
Gökyüzü, büyük ve ıslak bir çay yaprağı gibi
Girdi yüzerek dar alanına gözlerimin korkusuzca
Ve sokuldular yıldız gemileri
Bir gemi enkazı olan bana
Hayvanların bilmiyordum bana ne söyleyeceklerini'
Ve konukların neden sustuğunu
Senın anahtarındım ben, genç bir şaraptım
Müminlerin sımsıkı kapatılmış kara fıçılara soktuğu
Esrimiş bir karanlık pofurdayarak dağılırken
Ve başka, daha başka yaşamların, geçmişlerin
Günbatımı parlaklığı yüzümde yansırken
İçimde büyük bir bölümü öldü benliğimin
Derin bir uykudan uyandım ansızın
Senden yağan dolu taneleri yüzümü ısırıyordu
Yanımda biri tanrı dedi baykuş dilince
Ve boştu elin, elin bomboştu

şövalyem, parolan ne?
parolam burada, altında zırhımın
şövalyem, öyleyse yüzün nerede?
görmüyor musun yolcum, üstünde
kalkanımın

Eğer keman balık olsaydı,
tutar mıydın o kemanı
öleceğini önceden bilseydin?
Öleceğini'
ama önceden
bir an çalacağını ellerinde senin.

Ama bilindiği gibi keman balık değildir.
Yine de bunu kim kesinkes bilebilir?

insanların ıçlerinden geçilir, baharda
beyaz bir çiçek duralıyor yüzünde senin
ama yola çıkacak nerdeyse
kırlangıçar, kanat uçlarını batırıyorlar gözlerine'
rastlantıyla
alışılmış bir çabuklukla

ama bir zaman sonunda
geçilebilmen olanaksızlaşacak
ve bir kelebek ya da bir çiçek
saplanıp kalabilecektir ıçınde tam bir yıllığına
ve kurtulmaya çalışacaklardır umarsızca

öylesine umarsızca ki
onu kendi umutsuzluğun sayacaksın

Ja tas tiesa, un arī ezeri noveco,
tad tevī vēl nemana to,
ak, mana dzīļdebess,
manas bezgala mazās,
tik dzidrās akas acs, kas raugās no planētas otras puses,
tu, akaci, kur melnās dūņās  
visu ziemu snauž svētā Pētera zivis

Ja tas tiesa, un noveco arī ezeri,
un tu esi „relatīvi jauns dabas fakts,
ko degradācijas process paātrināti ietekmē”,
kā to lasīju grāmatā „Viss Naftalī cilts novads”,
tad gribu aizbērto Hulas ezeru izgrebt
un Jordānai atkal likt pulsēt par ūdeņu nieri,
bet Nacionālo Ūdensvadu uz mūžu nosprostot!
un atkal atdarīt sāļos avotus tavā dzelmē,
atdot ūdenim zemes sāli

Piecēlos agri –
cigoriņi nebija vēl aizmieguši acis saulē!
Rīta migla jau klīda,     
atdodama teritoriju saulei,
taču saule vēl pilnībā nebija pārņēmusi varu
un es omīgi pasēdēju
uz baltajām plāksnēm akmens laukuma vidū,
kaut pasaule vēl aizvien – šaurs tilts pār bezdibeni

Tad aplēju sev tēju no zālēm,
kuras salasītas pa kalniem un pa lejām,
bet ūdens man bija no bezdibeņa
un no mākoņa,
kurš sazin no kuras jūras reiz izgarojis

Nu mans augums un visa pasaule –
savienotie trauki

Spalva
      man nokrita
            zemē

Atstāju to
      lai guļ tur
             un skatās

Lai redz skudras un čūskas, skorpionus un dzelkšņus,
medusnesējas bites
        un plaisas starp zemes kamiem
kā starp kontinentiem
        pasaules jūrā

Lai rauga visu.
Lai ēd pīšļus

Lai nerunā tukšu