Tomasz Pierzchała
Translator
on Lyrikline: 13 poems translated
from: ucraniano, polaco, russo to: polaco, russo
Original
Translation
ПРОМЕТЕЙ
ucraniano | Lesyk Panasiuk
Вчора я побачив фото мертвого російського солдата з двома краденими вібраторами в руках
він тримав їх наче дві естафетні палички навіть більше два олімпійські вогні
де замість полум’я жевріло задоволення яке не зміг донести навіть до кордону
не спалахнуло воно на повну в якійсь воркуті чи мурманську
не відчули його співвітчизники
не дочекалися подвигу
Але російських прометеїв завжди вистачало
тільки крали вони раніше українську історію українське мистецтво і далі за списком
ви й самі все знаєте
от дійшли вже до українського задоволення
Чи відчував солдатик велич свого героїзму
чи сподівався що на його честь поставлять пам’ятник
що його іменем назвуть цукерки або черговий російський ракетний комплекс
Два вібратори
речі за які варто воювати
речі за які варто померти
так мабуть він собі думав
Audio production: Haus für Poesie, 2022
PROMETEUSZ
polaco
Wczoraj zobaczyłem zdjęcie martwego rosyjskiego żołnierza z dwoma ukradzionymi wibratorami w rękach
trzymał je niczym dwie pałeczki sztafetowe a nawet bardziej jak dwa znicze olimpijskie
gdzie zamiast płomieni tliła się rozkosz której nie udało mu się donieść nawet do granicy
nie rozbłysła w pełni w jakiejś tam workucie czy murmańsku
nie poczuli tego rodacy
nie doczekali się bohaterskiego czynu
Lecz rosyjskich prometeuszy zawsze wystarczało
tylko kradli wcześniej ukraińską historię ukraińską sztukę i dalej według listy
więc sami wszystko wiecie
oto doszli już do ukraińskiej rozkoszy
Czy odczuwał żołnierzyk wielkość swego bohaterstwa
czy miał nadzieję że na jego cześć zostanie wzniesiony pomnik
że jego imieniem zostaną nazwane cukierki lub kolejny rosyjski system rakietowy
Dwa wibratory
rzeczy za które warto walczyć
rzeczy za które warto umrzeć
tak właśnie sobie myślał
szum w ustach
polaco | Zofia Baldyga
Płaczące dziecko niesie pełne garście pecha, a w plecaku karmnik.
Pustka przed nami nabiera rezolutnych kształtów. Kto kocha mocniej,
ten ustawia ostrość. Zbliżamy się do siebie, ale ostrożnie, ostrożnie
niech obędzie się bez ofiar, bez tkanek wiszących na włosku.
W parku dziewczęta obejmują chłopców. Zaskoczone
zwierzęta tylko patrzą. Wymieniają się kolorami.
Szkolenie z pierwszej pomocy może się zacząć
w każdej chwili, choć dłonie mam zajęte płonącą świecą.
Źródłom światła również zagroziliśmy wyginięciem.
Wstałeś dziś po ciemku, po ciemku wróciłam z pracy.
Chodzimy w koło z podniesionymi głowami.
Koło się nie otwiera, a przez nasze miasto
nie płynie żadna rzeka, nie licząc tej
która kiełkuje mi na języku.
Audio production: Asociace spisovatelů, 2023
шум во рту
russo
Плачущий ребенок несёт горсть невезения, а в рюкзаке кормушку.
Пустота перед нами принимает решительные формы. Кто любит крепче,
тот выставляет фокус. Подходим друг к другу, но осторожно, осторожно
пусть это обойдётся без жертв, без тканей, висящих на волоске.
В парке девушки обнимают парней. Ошеломлённые
животные просто смотрят. Обмениваются цветом.
Обучение первой помощи может начаться
в любое время, хотя мои руки заняты пылающей свечой.
Источникам света тоже угрожали исчезновением.
Ты проснулся сегодня в потёмках, я – в потёмках вернулась с работы.
Ходим по кругу с поднятыми головами.
Круг не размыкается, а через наш город
ни одна река не течёт, не считая той
что прорастает на моём языке.
wszystkie pory roku na raz
polaco | Zofia Baldyga
1.
Zapisywać prognozy w samym środku wersu jak przejścia graniczne.
Niebo nad nimi jest wyższe. W nocy niektóre z nich przyśnią się
sobie nawzajem. Przyśnią się sobie nawzajem i niewiele pozostanie
z ich rozlanych odbić. Wmasują je w suche podłoże.
Pory roku tłoczą się pod dachem, zapominając o dystansie.
O rytuałach przejścia. Wychodzą wszystkie na raz. Frontowymi drzwiami.
Uczą dzieci nazywać miesiące, podliczać straty.
2.
W tej grze można rozmawiać, nie wolno dotknąć dłoni rozmówcy.
Zgoda to za mało. Na dłoni rozmówcy są już zapiski, są dowody.
Na dłoni rozmówcy leży złota rybka. Dowodów się nie dotyka.
Tafla się przelewa, ogień jej nie gasi. Nikt już nie wierzy pogodzie.
Nikt nie wierzy w pogodę, nikt nie wierzy w krajobraz.
Audio production: Asociace spisovatelů, 2023
все сезоны сразу
russo
1.
Записывать прогнозы в самом разгаре строки как пограничные переходы.
Небо над ними выше. Ночью некоторые из них приснятся
друг другу. Приснятся друг другу и немного останется
от их разлитых отражений. Вмассируются в сухое основание.
Сезоны толкутся под крышей, забывая о расстоянии.
О ритуалах перехода. Они выходят все сразу. Входными дверями.
Учат детей называть месяцы, подсчитывать потери.
2.
В этой игре можно разговаривать, нельзя касаться ладони собеседника.
Согласия недостаточно. Ладонь собеседника уже имеет записи, имеет доказательства.
Золотая рыбка лежит на ладони собеседника. Доказательств не трогают.
Гладь переполняется, огонь не гасит её. Никто больше не верит погоде.
Никто не верит в погоду, никто не верит в пейзаж.
Nocna zmiana
polaco | Zofia Baldyga
Wszystkie bohaterki we mnie są zmęczone. Czytasz o tym w listach
pisanych chrapliwym szeptem. Zawsze o poranku
który nigdy nie bywa mądrzejszy, rośnie powoli
niczym las, niczym wiersz. O bohaterach trzeba milczeć
zostawiać im uchylone drzwi.
Nic nie trwa wiecznie ani nawet długo, rzeczy się buntują
i wypowiadają umowę, odstępują od moich dłoni.
Gatunki zagrożone śpiewają nam pod oknem zakazane piosenki
aż oczy bolą, no mówię ci. Jakbym tam miała rozsypane ziarno,
tyle się tego marnuje. Niech bolą, mówisz, niech cerują powierzchnie.
Niech nadrabiają miną. Musimy sobie jakoś radzić z czasem teraźniejszym
z inżynierią intymną. Nad ranem wszystko kiełkuje, ciągnie ku górze,
jaki zgodny zespół. A ty co, śpisz?
Audio production: Asociace spisovatelů, 2023
ночная смена
russo
Все героини во мне устали. Читаешь об этом в письмах,
написанных хриплым шёпотом. Всегда на рассвете,
который никогда не бывает мудрее, растёт постепенно
словно лес, словно стихотворение. Надо молчать о героях,
оставлять им дверь слегка открытой.
Ничто не длится ни вечно ни даже долго, вещи бунтуют
и расторгают договор, отступают от моих ладоней.
Вымирающие виды поют нам под окном запрещённые песни
аж глаза болят, но говорю Тебе. Если б имела там рассыпанное зерно,
столько потрачено впустую. Пусть болят, говоришь, пусть штопают поверхности.
Пусть притворяются. Мы должны как-то ладить с настоящим временем
с интимной инженерией. На рассвете всё прорастает, тянется кверху,
какая слаженная команда. А Ты, что, спишь?
Prawa pacjentki
polaco | Zofia Baldyga
1.
Sporo mówiono o kobiecości, najchętniej głębokim męskim głosem.
W końcu każdy był kiedyś dziewczynką.
Głos w szelkach odpycha cudzą dłoń, nadgarstek wygląda na lekko zwichnięty.
Czy ma Pan na myśli wannę pełną purpurowych skrzepów?
Czy może wąską kładkę nad wzburzoną rzeką?
Turyści chodzą tam fotografować opuszczoną porodówkę. Życie w tych okolicach to raczej ewakuacja niż urbex, znaczony szlak żyje we mnie, mech porasta kubistyczne mosty. Narodziny to żaden początek.
2.
Przedmieścia się po mnie kręcą, demonstrują w obronie moich organów wewnętrznych.
Mimo niefortunnego położenia pozostają otwarte na świat.
Kapcie wysuwają się na prowadzenie.
Skomponuj do tego melodię najlepiej tonalną. Może być nawet poplamiona, panienko,
w tych stronach stawiamy na rytm.
Audio production: Asociace spisovatelů, 2023
Права пациентки
russo
1.
Много говорилось о женственности, охотней глубоким мужским голосом.
В общем-то каждый был когда-то девочкой.
Голос в подтяжках отталкивает чужую ладонь, запястье выглядит слегка вывихнутым.
Имеете ли вы, господин, в виду ванну, полную пурпурных сгустков?
Или, может быть, узкий мостовой переход через бурную реку?
Туристы ходят там фотографировать заброшенный роддом. Жизнь в тех районах скорее эвакуация, чем urbex,
во мне живёт размеченный маршрут, мхом зарастают кубистические мосты. Рождение — никакое не начало.
2.
Пригороды по мне кружат, выходят на демонстрацию в защиту моих внутренних органов.
Несмотря на нефартовое положение, остаются открытыми миру.
Тапки вырываются вперёд.
Состряпай к этому мелодию потональнее. Может быть даже запятнана, юная дева,
в этих краях делаем ставку на ритм.
АФРИКА КАК ТРЁХРАЗОВОЕ ПИТАНИЕ
russo | Andrei Sen-Senkov
завтрак
если здесь идёт дождь
то идёт очень долго
это напоминает
прозрачное переливание крови
обед
большинство здешних (совершенно нездешних)
причудливых насекомых
словно нарисованы
во время
красиво прерванного полового акта
ужин
белому богу скучно в африке
и когда к нему приходят
он
прячется за дверь
развлекается
притворяясь ребёнком
и меняя голос
говорит
«не могу открыть.
родителей нет дома»
AFRYKA JAK TRZY POSIŁKI DZIENNIE
polaco
śniadanie
jeśli pada tu deszcz
to pada bardzo długo
przypomina to
przezroczystą transfuzję krwi
obiad
większość tutejszych (całkowicie obcych)
dziwacznych owadów
wydaje się że zostały narysowane
podczas
pięknie przerwanego aktu płciowego
kolacja
biały bóg w afryce nudzi się
i kiedy przychodzą do niego
on
chowa się za drzwiami
bawi się
udając dzieciaka
i zmienionym głosem
mówi
„nie mogę otworzyć.
rodziców nie ma w domu”
Four Centuries. Russian Poetry in Translation. — Essen: Perelmuter Verlag, 2013, Nr. 5.
[Как можно писать стихи после четырнадцатого января 1942 года?..]
russo | Linor Goralik
Александру Барашу
После 6 февраля 43-го? После 11 марта 1952-го?
Как можно писать стихи после 22 июня 1917-го?
После июля 1917-го? После марта 1984-го?
Как можно писать стихи после 6 ноября 1974 года,
11 сентября 1965 года, 1 августа 1902-го,
9 мая 1912-го?
Как можно писать стихи после 26-го числа прошлого месяца?
После 10 июня прошлого года? После 12 июня?
После 14 декабря 1922 года?
После этого четверга?
После того, что случилось сегодня в три?
Ужасней, наверное, было только первое ноября 1972 года.
Только 12-е апреля семьдесят третьего было, возможно, ещё страшнее.
Или шестое августа 86-го. 4 сентября 1913-го. Или, скажем,
двадцать пятое июля 1933 года. Или двадцать шестое.
Кто-то наверняка упал с передвижной лестницы в библиотеке,
сломал позвоночник, никогда не сможет двигаться.
Кто-то, наверное, погиб,
по ошибке подорвав себя вместе с заложниками.
У кого-то, скорее всего, ребёнок побежал за мороженым,
буквально за два квартала,
и никогда не вернулся.
Нет, буквально за угол. Нет, буквально в соседний дом.
Нет, вернулся восемнадцать лет спустя, 25 марта.
Или двенадцать лет назад, 24 ноября, в 15:00.
Умер 26-го числа прошлого месяца.
Написал одно-единственное стихотворение, очень плохое.
Озолниеки: Literature without borders, 2015
ISBN: 978-9934-14-555-1
Audio production: Aquanaut studio (2012)
[Jak można pisać wiersze po czternastym stycznia 1942 roku?..]
polaco
Aleksandrowi Baraszowi
Jak można pisać wiersze po czternastym stycznia 1942 roku?
Po 6 stycznia 43? Po 11 marca 1953?
Jak można pisać wiersze po 22 lipca 1917?
Po lipcu 1917? Po marcu 1984?
Jak można pisać wiersze po 6 listopada 1972 roku,
11 września 1965 roku, 1 sierpnia 1902.
9 maja 1912?
Jak można pisać wiersze po 26 zeszłego miesiąca?
Po 10 czerwca zeszłego roku? Po 12 czerwca?
Po 14 grudnia 1922 roku?
Po tym czwartku?
Po tym, co się stało dzisiaj o trzeciej?
Straszniejszy, z pewnością, był tylko 4 września 1913.
Tylko 12 kwietnia siedemdziesiąt trzeciego był, być może, znacznie
straszniejszy.
Albo 6 sierpnia 86. 4 września 1913. Albo, powiedzmy,
dwudziesty piąty lipca 1933 roku. Albo dwudziesty szósty.
Ktoś bez wątpienia spadł z przenośnej drabiny w bibliotece,
złamał kręgosłup, nigdy nie będzie się poruszał.
Ktoś bez wątpienia zginął,
przez pomyłkę wysadził się razem z zakładnikami.
Komuś dzieciak pobiegł po lody,
dosłownie za dwie przecznice
i nigdy nie wrócił.
Nie, dosłownie za róg. Nie, dosłownie do sąsiedniego domu.
Nie, wrócił po osiemdziesięciu latach, 25 marca.
Albo dwanaście lat temu, 24 listopada o 15:00.
Umarł 26 w zeszłym miesiącu.
Napisał tylko jeden wiersz, bardzo słaby.
* * * [потому что ты любишь жить как на складе]
russo | Arseni Rovinski
потому что ты любишь жить как на складе
среди всех этих штук твоих вечно везде разбросанных
ни заснуть ни проснуться
прощай Алёша
мобильные карты Москвы это как с гор вода
или как если смотришь вниз на запад или восток и со всех сторон зелёный-зелёный
а дальше устойчивый тёмно-синий
[dlatego że lubisz żyć jak na składzie]
polaco
dlatego że lubisz żyć jak na składzie
pośród tych wszystkich twoich rzeczy wiecznie porozrzucanych
nie ma jak zasnąć i jak się obudzić
wybacz Aljosza
mobilne mapy Moskwy to jak woda z gór
lub gdy spoglądasz w dół na zachód lub wschód i ze wszystkich stron zielony-zielony
a dalej odporny ciemno-niebieski
* * * [только два раза в неделю и только аэрофлот]
russo | Arseni Rovinski
только два раза в неделю и только аэрофлот
на берегу океана два раза в неделю встречаются
птицы железные ”Академик Курчатов” и ”Майя Плисецкая”
ты как нарочно за мною летаешь говорит она академику
как буд-то внутри у тебя включили автопилот
или кто-нибудь позовёт тебя Игорь Игорь
а ты идёшь и идёшь и специально не оборачиваешься
[tylko dwa razy w tygodniu i tylko aerofłot]
polaco
tylko dwa razy w tygodniu i tylko aerofłot
nad brzegiem oceanu dwa razy w tygodniu spotykają się
żelazne ptaki „Akademik Kurczatow” i „Maja Plisiecka”
ty umyślnie za mną latasz mówi ona do akademika
jak by ci w środku włączyli autopilota
albo gdy ktoś krzyknie do ciebie Igor Igor
to ty idziesz i idziesz, i specjalnie nie odwracasz się
* * * [недалеко от вокзала была река с очень сложным названием]
russo | Arseni Rovinski
недалеко от вокзала была река с очень сложным названием
можно сказать вообще не называлась никак
местный народ кроманьонцы какие-то каждый мечтает открыть
магазинчик или кафешечку
больше всего нам тогда помешали в прямом смысле слова коровы
всюду за нами ходили смотрели потом разбежались по городу
когда началась стрельба
[nieopodal dworca była rzeka o bardzo trudnej nazwie]
polaco
nieopodal dworca była rzeka o bardzo trudnej nazwie
można powiedzieć że w ogóle nie miała nazwy
rdzenni mieszkańcy jacyś kromaniończycy każdy marzy by otworzyć
sklepik lub kawiarenkę
najbardziej nam wtedy przeszkodziły w tego słowa znaczeniu krowy
chodziły za nami wszędzie patrzyły potem rozbiegły się po mieście
kiedy zaczęła się strzelanina
[С лицом, подтаявшим, как леденец, с грустным лицом...]
russo | Elena Fanajlova
С лицом, подтаявшим, как леденец, с грустным лицом,
Будешь губы облизывать, таять, чай пить,
О, ещё не скоро зима, — дети в автобусе сообщат,
Очарованные, с повязками на глазах,
С чёрными, белыми кошками, как насвистел Ариэль,
С прозрачным профилем, с половинкой Луны во рту,
Со звёздочкой из фольги на скуле,
Ни о чём вспоминать не будешь, ни о боли, ни о чём,
Целый год с ароматической палочкой взаперти,
С алмазной пылью под кожей, с оптикой для чудес,
С хвойным, ментоловым запахом смерти, пока осядет в ноздрях,
С голубым излучающим мозгом, со счётчиком Гейгера в головах,
С чёрными созвездиями наяву.
(1992)
from: Путешествие
Санкт-Петербург: Северо-Запад — Митин журнал, 1994
Audio production: 2006, Literaturwerkstatt Berlin
[Z twarzą, rozpuszczoną, jak lizak, ze smutną twarzą...]
polaco
Z twarzą, rozpuszczoną, jak lizak, ze smutną twarzą,
Będziesz oblizywać wargi, topić się, pić herbatę,
O, zima jeszcze nie prędko – obwieszczą dzieci w autobusie,
Zachwycone, z opaskami na oczach,
Z czarnymi, białymi kotami, jak pogwizdywał Ariel,
Z przezroczystym profilem, z połówką Księżyca w ustach,
Z gwiazdką z folii na kości policzkowej,
O niczym nie będziesz wspominał, ani o bólu, o niczym,
Cały rok z aromatycznym kadzidełkiem w zamknięciu,
Z diamentowym pyłem pod skórą, z optyką dla cudów,
Z iglastym, mentolowym zapachem śmierci, dopóki nie osiądzie w nozdrzach,
Z niebieskim promieniującym mózgiem, z licznikiem Geigera w głowach,
Z czarnymi gwiazdozbiorami na jawie.
КИТАЙСКОЕ ПУТЕШЕСТВИЕ 2
russo | Olga Sedakova
Пруд говорит:
были бы у меня руки и голос,
как бы я любил тебя, как лелеял!
Люди, знаешь, жадны и всегда болеют
и рвут чужую одежду
себе на повязки.
Мне же ничего не нужно:
ведь нежность – это выздоровленье.
Положил бы я тебе руки на колени,
как комнатная зверушка,
и спускался сверху
голосом, как небо.
Audio production: LiteraturWERKstatt Berlin 2009
Chińska Podróż 2
polaco
Przemówił staw:
gdybym miał ręce i głos,
tak bardzo bym kochał i pieścił cię!
Wiesz, ludzie są chciwi i zawsze chorują
i rozrywają cudze ubrania
na opatrunki dla siebie.
Przecież niczego nie potrzebuję:
wszak czułość – to wyzdrowienie.
Położyłbym ci ręce na kolana,
jak zwierzątko domowe,
i schodził z góry
głosem, jak niebo.
ПОЛПАЧКИ GITANES
russo | Andrei Sen-Senkov
1-ая сигарета
красное цыганское платье
шьётся по схеме томатного метро
в котором
килька движется по кольцевой линии
никогда ни одной пересадки
2-ая сигарета
в конце фильма «Табор уходит в небо»
все главные персонажи
попадают под ливень
мокрое небо визжит
это у цыганского бога
очень больно ломается голос
3-я сигарета
тысяча девятьсот сорок четвёртый год
истребление цыган заканчивается
в темноте что-то совсем неправильное
вползает под европейскую шинель
лежащей национальности
4-ая сигарета
цыгане считают своей прародиной
остров Цы
остров не остров
индийская ложечка
которую
кто-то любящий чай
согнул в подслащённой воде
5-ая сигарета
Совет Народных Комиссаров
принял постановление
«О мерах содействия переходу кочующих цыган
к трудовому и оседлому образу жизни»
1 октября 1926 года
в редакциях областных газет
скакали мимо цыганских мужчин опубликованные лошадки
...А потом я отдал всю пачку с оставшимися сигаретами гастарбайтеру, проходя мимо стройки
молдавские рабочие
прячутся от милиционеров
им не страшно
это просто такая игра –
стачивать свою национальность
до такого состояния
что она начинает крошиться
на московские погоны
В пачке оставались ещё сигарета с польским режиссёром Вайдой, чья фамилия с цыганского переводится как «глава»; сигарета с фотографиями одиннадцати цыган, получивших в Великую Отечественную звания героев Советского Союза; сигарета с mustalaiset (так финны называют своих цыган); сигарета с Японией, единственной страной в мире, где не живут цыгане, и сигарета с невероятным мужским именем Дуфуня.
PÓŁ PACZKI GITANES
polaco
1. papieros
czerwona cygańska sukienka
jest szyta według schematu pomidorowego metro
w którym
kilka porusza się po linii okólnej
zawsze bez żadnej przesiadki
2. papieros
pod koniec filmu „Tabor wędruje do nieba”
wszystkich głównych bohaterów
łapie ulewa
mokre niebo skowyczy
to u cygańskiego boga
z wielkim bólem łamie się głos
3. papieros
rok tysiąc dziewięćset czterdziesty czwarty
pogrom cyganów dobiega końca
w ciemności odrobina fałszu
wpełza pod europejski szynel
leżącej narodowości
4. papieros
cyganie za swoją praojczyznę uważają
wyspę Tsy
wyspa nie wyspa
indyjska łyżeczka
którą
ktoś kto lubi herbatę
zgiął w osłodzonej wodzie
5. papieros
Rada Komisarzy Ludowych
ustanowiła dekret
„O środkach ułatwiających przejście koczowniczych społeczności
cygańskich na tory produktywnego życia osiadłego”.
1 października 1926 roku
w redakcjach gazet lokalnych
wydrukowane koniki galopowały obok mężczyzn-Cyganów
...A potem przechodząc obok budowy, całą paczkę z pozostałymi papierosami oddałem gastarbeiterowi
mołdawscy robotnicy
chowają się przed milicjantami
nie boją się
to po prostu taka gra –
ostrzą swoją narodowość
do takiego stanu
że zaczyna się kruszyć
na moskiewskie pagony
W paczce został jeszcze jeden papieros z polskim reżyserem Wajdą, którego nazwisko wywodzące się z języka cygańskiego oznacza „naczelnik”; papieros z fotografiami jedenastu cyganów, którzy podczas Wielkiej Wojny Ojczyźnianej otrzymali tytuły bohaterów Związku Radzieckiego; papieros z mustalaiset (tak Finowie nazywają swoich cyganów); papieros z Japonii, jedynego państwa na świecie, w którym cyganie nie mieszkają oraz papieros z niesamowitym męskim imieniem Dufunia.
Four Centuries. Russian Poetry in Translation. — Essen: Perelmuter Verlag, 2013, Nr. 5.