Jazra Khaleed
Translator
on Lyrikline: 20 poems translated
from: arabe, allemand to: grec
Original
Translation
غياب 5
arabe | Raed Wahesh
لا ترسل لي فيديو
ليست المدن شوارعَ وساحات..
لا أريد ألبوماتٍ
من قال إن الحياة كتالوج؟
إياك أن تتعب نفسك بتصويرها
بتقنية "360°"
صورها تبدو منعكسةً على ماء بئر عميق
ولا أريد لمدينتي السقوط في البئر.
ثمة ضبابٌ في ذاكرتي
يجعل شوارعها وحدائقها تختفي
ولا أدري إن كانت قد اختفت فيّ فقط
أم فيها هي الأخرى!
نسيت نصف الأشياء
كأن النسيان ثقب أوزون الرأس،
لم أعد أعرف هل المكتبة يمينَ الساحة أم يسارَها؟
وهل الجامعة بالقرب من نهرٍ كبير،
أم على ضفة بحيرةٍ؟
أعرني عيونك
ليومٍ
لساعةٍ
لدقيقةٍ..
لأجل ألا تختفي دمشق
من رأس أحد.
Audio production: Literaturwerkstatt Berlin/Haus für Poesie, 2016
ΑΠΟΥΣΙΑ
grec
Βίντεο μη μου στείλεις,
οι πόλεις δεν είναι μόνο δρόμοι και πλατείες.
Δεν θέλω ούτε άλμπουμ με φωτογραφίες˙
από πότε είν’ η ζωή κατάλογος;
Μην κουράζεσαι να τη φιλμάρεις
με λήψεις 360 μοιρών˙
με αντανάκλαση σε πηγάδι βαθύ μοιάζει η εικόνα της,
και δεν θέλω η πόλη μου να πέσει στο πηγάδι.
Της μνήμης μου η καταχνιά
εξαφανίζει δρόμους και κήπους,
δεν ξέρω αν σβήστηκαν απ’ τον νου μου
ή εξαφανίστηκαν απ’ την πόλη!
Τα μισά πράγματα τα ’χω ξεχάσει,
λες κι η λησμονιά είναι τρύπα του όζοντος στον νου.
Δεν ξέρω, είναι η βιβλιοθήκη δεξιά ή αριστερά της πλατείας;
Το πανεπιστήμιο δίπλα σ’ ένα μεγάλο ποτάμι
ή στις όχθες μιας λίμνης;
Δάνεισέ μου τα μάτια σου
για μια μέρα,
μια ώρα,
ένα λεπτό,
ώστε να μη χαθεί η Δαμασκός
από κανενός τη μνήμη.
غياب 3
arabe | Raed Wahesh
أهله
كيف مات؟
هل ضربوه على رأسه
فهوى على البلاط بدون حياته؟
أم ظل يئن أسبوعاً
من النزف والجوع والهذيان؟
هل قصدوا قتله؟ أم أنه هو من قرّر أن يموت؟
هل دفنوه؟
أم تركوا جثته تتفسّخ
وتدفن أصحابَهُ رائحةُ الموت؟
الميّت
أنا من أنا الآن؟
نسيتُ من كنتُ
وكيف جئتُ!
ولماذا أنا هنا!
نسيت كل شيء تماماً
بل صرت محايداً
إلى درجة أنني أصبحُ خارج المشهد،
وهم يفتكون بي،
أراهم وأشفق على دأبهم العبثي
في الضرب والتكسير
وذلك الذي أظنه كان يسمّى جلداً ماتْ
بات كبلاط الغرف
أو جدرانها.
أنا من أنا الآن؟
أظنّني ولدتُ من أم، أظنني أخاً لإخوة كثيرين
أظنّني تزوجتُ
أو أنجبت،
أو ربما لا.. لستُ متأكداً
أظن فقط
أعيش في الظنون
وكلي أمل أن يقتلوها سريعاً.
أهله
حين كنتَ تموت
كنا نهاجر
بينما روحك تحشرج خارجةً منك كنا نخرج
عبر الجبال
إلى البحر..
تئنُ من امتزاج برودة غرفة التعذيب
بحرارة السّياط والعصي،
نحن كذلك
نمشي بردانينَ متعرقينَ
نرتجف من البرد
ونختنق من سخونة الخطوات..
حين ركبنا القارب
كنت كذبيحةٍ لا تجد أنينها،
وليس سوى قليل من الوقت
حتى كنا تحتَ الماء
غير قادرين على الصراخ
فالصوت يغرق أيضاً.
الميّت وأهله
التقينا
بعد النَّفَس الأخير مباشرةً،
في موتٍ عائلي حميم.
لا تهمنا الأسماء
لا نبالي إلا أننا معاً
أما ما بين الموت والحياة
فتلك فروق طفيفة.
Audio production: Literaturwerkstatt Berlin/Haus für Poesie, 2016
ΑΠΟΥΣΙΑ
grec
Οι γονείς του
Πώς να πέθανε άραγε;
Τον χτύπησαν στο κεφάλι
και σωριάστηκε στα πλακάκια νεκρός;
Ή στέναζε μια βδομάδα ολόκληρη
αιμορραγώντας, λιμοκτονώντας, παραληρώντας;
Είχαν σκοπό να τον σκοτώσουν
ή μήπως επέλεξε ο ίδιος να πεθάνει;
Τον έθαψαν;
Ή άφησαν το πτώμα του ν’ αποσυντεθεί,
στην οσμή του θανάτου να ταφούν οι συντρόφοι του;
Ο νεκρός
Ποιος να ’μαι τώρα;
Ξέχασα ποιος ήμουν,
πώς έφτασα εδώ
και γιατί βρίσκομαι εδώ!
Τα πάντα ξέχασα.
Νιώθω τόσο αμέτοχος
λες και δεν είμαι παρών
την ώρα που με βασανίζουν.
Τους κοιτώ και συμπονώ την παράλογη μανία τους
έτσι όπως με χτυπούν για να με σπάσουν.
Αυτό που νόμιζα δέρμα μου έχει πια πεθάνει,
ίδιο έχει γίνει με τα πλακάκια του κελιού
ή με τους τοίχους του.
Ποιος να ’μαι τώρα;
Υποψιάζομαι ότι με γέννησε μια μάνα,
ότι έχω αδέρφια πολλά,
υποψιάζομαι ότι παντρεύτηκα,
ότι έκανα παιδιά.
Ή μήπως όχι... σίγουρος δεν είμαι,
απλά το υποψιάζομαι.
Ζω με την υποψία,
ελπίζω να τη σκοτώσουν σύντομα κι αυτή.
Οι γονείς του
Όταν εσύ ξεψυχούσες
εμείς μεταναστεύαμε,
την ώρα που βρυχώμενη η ψυχή σου
το σώμα σου εγκατέλειπε
εμείς μέσ’ απ’ τα βουνά
τραβούσαμε το δρόμο για τη θάλασσα.
Στην παγωνιά του θαλάμου βασανιστηρίων,
στην κάψα των μαστίγιων και των κλομπ πόσο στέναζες,
κι εμείς το ίδιο,
καθώς προχωρούσαμε λουσμένοι στον ιδρώτα,
τουρτουρίζοντας απ’ το κρύο,
τα πόδια μας έκαιγαν.
Όταν ανεβήκαμε στη βάρκα
ήσουν πια σφαχτάρι
που ’χε πάψει να στενάζει˙
λίγο μετά
βρεθήκαμε κάτω απ’ το νερό,
ανήμποροι να φωνάξουμε,
ούτ’ η φωνή γλιτώνει απ’ τον πνιγμό.
Ο νεκρός κι οι γονείς του
Αμέσως μετά την τελευταία μας ανάσα
συναντηθήκαμε
σ’ ένα θάνατο στενά οικογενειακό.
Δεν μας νοιάζουν τα ονόματα,
μόνο μας μέλημα να ’μαστε μαζί.
Μεταξύ ζωής και θανάτου
οι διαφορές είναι αμελητέες.
غياب 1
arabe | Raed Wahesh
منذ غابوا،
لا مكان للقاء
إلا المنام..
ينتظروننا كلّ يومٍ
بثيابٍ نظيفةٍ
وذقون حليقةٍ
كما يليق بالمواعيد العاطفية..
يعاتبون عيوننا
إنْ تأخّرت في الإغماض،
ويحزنهم أن يلمسوا فيها
أولَ الإصباح..
يريدوننا أن نبقى هناك
لشدّة ما يقضون وقتاً مملاً..
بينما نتذّرع بأشياء ضرورية
كي نغادرهم إلى حياة
لا نفعل فيها شيئاً
سوى انتظارهم..
هل نحن من نصحو لنلتحق بهم؟
أم أنهم من ينامون لينضموا إلينا؟
كلنا غائبون
عنهم
وعنا
وينقصنا موتٌ يجمع شمل العائلة.
Audio production: Literaturwerkstatt Berlin/Haus für Poesie, 2016
ΑΠΟΥΣΙΑ
grec
Από τότε που έφυγαν
τόπος συνάντησης κανείς
εκτός απ’ τ’ όνειρο.
Μας περιμένουν κάθε μέρα
φορώντας τα καθαρά τους ρούχα,
με τα γένια ξυρισμένα,
σα να ’χουν βγει ερωτικό ραντεβού.
Μέμφονται τα μάτια μας
όταν αργούν να κλείσουν,
και θλίβονται σαν αγγίζουν
μες στα μάτια αυτά
το πρώτο φως της μέρας.
Θέλουν να μείνουμε κοντά τους,
είναι σκληρό γι’ αυτούς τόσο να πλήττουν,
αλλά εμείς επικαλούμαστε σημαντικές τάχα δουλειές
και τους προδίδουμε για μια ζωή
όπου άλλο δεν κάνουμε
απ’ το να τους περιμένουμε.
Είμαστε εμείς που ξυπνάμε για να τους συναντήσουμε;
Ή είναι εκείνοι που αποκοιμιούνται για να συναντήσουν εμάς;
Απόντες είμαστε,
απόντες γι’ αυτούς,
απόντες για μας τους ίδιους,
μας λείπει ένας θάνατος να επανενώσει την οικογένειά μας.
لم أصدّق أنني سأتعلّم يومًا أن أموت* إمنيسكو
arabe | Asmaa Azaizeh
لم أصدّق أنني سأتعلّم يومًا أن أموت
لم أكن حيث كان الموت مجانيًّا
كنت حيث دفع جدّي لأمي ثمن عرق عاملي القطن الذي صنع بزّته العثمانيّة
ثمن أميالٍ حافية إلى نساء البوسنة
ثمن دموعهن على صدور رجالهنّ قبل الحرب
ثمن رايات الربّ
ثمن نزق الإمبراطور ومرضه الطويل
سال دم البلقان فوق قميصي المدرسيّ
وجد المدرّسون نذور الثأر في حقيبتي فزوّروا فصول التاريخ
لم أكن حيث كان الموت صدفة على الطريق
كنت حيث دفع جدّي لأبي ثمن توقيع في أسفل صفحة، ثمن تسليم قريته في أسفل الجبل، رفع المحتل يده عنها، رفع الثائر يده عن خصره. بجرّة قلمٍ يخدّر حبر جدّي السفح. بطيّة ورقة يطوي الجبل على التاريخ، بمصافحة يُخرج يد المرج من فوّهة الدبابة.
أشجار اللوز ماتت في غرف عمليّات القلب، خيول الأعراس أغشت عيونها بالحنّاء وانتحرت.
لم يطهّر أحدٌ عرقي. لكنّ النخاع الشوكيّ في ظهر الجبل انكسر. فانكسر حظّي في أن نصعده معًا، وأن ننظر إلى خطى المسيح على البحيرة ونقلّدها.
لست أنا المعجزة
لم أمش على الماء ولم أشف نفسي من علّات حبّك
إنما هو ماء قلبي الذي تعلّمت أن أحوّله إلى إسفلت كلّما تذكّرتك
تعلّمت أن أنجو من الحمم البركانيّة التي سالت من جبال خوفك
ولم أتعلّم الموت
لم أكن حيث كان الموت درسـًا واحدًا وإلى الأبد
حيث الصاروخ الذي خانته ذاكرته فنسي الطريق
الرصاصة التي لم تقصد أن تتوقّف عن أن تكون قلمًا
المذبحة التي مرّت في الطريق العام ورمت السّلام
بينما كنت أسير في الشارع الخلفيّ
أقطف الصفّير وأشاهد الحروب في أفلام الكرتون
لم أصدّق أنني سأتعلّم يومًا أن أموت
إلا حين كانت حرب بيروت تُغرق تهليلة أمي في البئر
تفوح رائحة الغارات من فرن الطبخ
يدخل صوت الفدائيّ إلى كاسيت أم كلثوم
الجماجم التي عبّدت طريق المدينة، تخرج من الملصق المعلّق بجانب السرير وتهدهدني، تقرع فوق رأسي الطريّ مثل لطميّة طويلة. فأتوقف عن البكاء، أو يتوقف أصحابها عن البكاء فيها.
ينمو قلبي في البئر كشجرة رمّان، كلّما انكسر غصن أتسلّق آخر في الطريق إليك. ينكسر كلّي، فأصير عشًّا. الطيور تنظر في الماء فترى وجه بوسنيّة يضحك أنظر فيه فأرى وجهك.
أنا طفلة الأنابيب التي هُجنت في مختبر طبّي
شممت رائحة خيول ميتة في مني أبي
وانسحبت
ولدت في الشهر السابع
بعد أن لطمنني بوسنيّاتٌ في رحم أمي
وانسحبت
لم أصدّق أنني سأتعلّم يومًا أن أموت
إلا حين ارتكبت مجزرة الخليل على كعكة عيدي التاسع. أشعلتُ الشموع على سجاجيد بيت إبراهيم. ذابت هناك وحيدةً ولم يغنّ عليها أحد. أغاني العيد تسقط في البئر، الهدايا تسقط نذور ثأر في حقيبتي
لو أنّ للنذور أيادٍ لحفرت قبري
لو أنّ لأشجار اللوز نخاعًا شوكيًا لداسته
لو أنّ للجبال قصائد لمدحته
لو أن لدموع البوسنيّات مناقير ومخالب لنقرت حجارته
ولخرجت
أتعلّم الدرس الأوّل
أن الجمجمة المهشّمة في الملصق جمجمتي
وأنّ الدم فوق قميصي
إنما دمي
Audio production: Haus für Poesie / 2016
ΠΟΤΕ δεν πίστευα πως θα μάθω να πεθαίνω
grec
Ποτέ δεν πίστευα πως θα μάθω να πεθαίνω
Δεν ήμουν στη γύρα όταν ο θάνατος ήταν δωρεάν
Αλλά ήμουν εκεί όταν ο παππούς απ’ την πλευρά της μάνας μου πλήρωσε για το
οθωμανικό του κουστούμι με τον ιδρώτα των εργατών του μπαμπακιού
Πλήρωσε για τα χιλιόμετρα που περπάτησαν ξυπόλυτες οι Βόσνιες γυναίκες
Πλήρωσε για τα δάκρυά τους πάνω στα στήθη των αντρών πριν φύγουν για τον πόλεμο
Πλήρωσε για τα λάβαρα του Θεού
Πλήρωσε για την απερισκεψία και τη χρόνια ασθένεια του αυτοκράτορα
Αίμα βαλκανικό έσταξε στη σχολική ποδιά μου
Οι δάσκαλοι βρήκαν μες στην τσάντα μου τάματα εκδίκησης και αναλόγως παραποίησαν τα κεφάλαια της Ιστορίας
Δεν ήμουν εκεί όταν ο θάνατος πέρασε τυχαία απ’ το δρόμο
Αλλά ήμουν εκεί όταν ο παππούς απ’ την πλευρά του πατέρα μου πλήρωσε το τίμημα της υπογραφής στο κάτω μέρος μιας σελίδας, το τίμημα της παράδοσης του χωριού του στους πρόποδες του βουνού, όταν σήκωσε ο κατακτητής το χέρι, όταν ο επαναστάτης πήρε το χέρι απ’ τη μέση. Με μια μονοκοντυλιά του παππού η μελάνη παρέλυσε την πλαγιά. Με το δίπλωμα του χαρτιού το βουνό δίπλωσε την Ιστορία, με μια χειραψία ο παππούς πήρε του λιβαδιού το χέρι μπρος απ’ την κάννη του τανκς.
Οι αμυγδαλιές ξεψύχησαν στον θάλαμο της καρδιοχειρουργικής, τα νυφικά άλογα βάψαν τα μάτια τους με χένα και αυτοκτόνησαν.
Εθνική εκκαθάριση δεν έγινε στον τόπο μου. Μα η σπονδυλική στήλη του βουνού συντρίφτηκε. Μαζί συντρίφτηκε και η ευκαιρία μου κάποτε να την ανέβουμε παρέα, να δούμε τα χνάρια των βημάτων του Ιησού στη λίμνη κι επάνω τους να περπατήσουμε.
Δεν είμαι το θαύμα
Δεν περπάτησα επάνω στα νερά και την ψυχή μου δεν τη γιάτρεψα απ’ την αρρώστια της αγάπης σου
Τα νερά της καρδιάς έμαθα να τα κάνω τσιμέντο όποτε έρχεσαι στη μνήμη μου
Τη λάβα που ρέει απ’ τα ηφαίστεια του φόβου σου έμαθα να την αποφεύγω
Αλλά τον θάνατο δεν τον έμαθα
Δεν ήμουν εκεί όταν ο θάνατος έγινε μάθημα μια για πάντα
Δεν ήμουν εκεί όταν η οβίδα προδόθηκε απ’ τη μνήμη της κι έχασε το δρόμο της
Η σφαίρα δεν είχε ποτέ σκοπό να πάψει να γίνεται μολύβι
Κι όσο περπατούσα στο πίσω στενό
Μάζευα μαργαρίτες κι έβλεπα κινούμενα σχέδια να παίζουν πόλεμο
Το μακελειό περνούσε απ’ τον κεντρικό δρόμο και σκόρπιζε ειρήνη
Ποτέ δεν πίστευα πως θα μάθω να πεθαίνω
Ώσπου ο πόλεμος στη Βηρυτό έπνιξε τα νανουρίσματα της μάνας μου στο πηγάδι
Απ’ τον φούρνο της κουζίνας έρχεται οσμή εισβολής
Η φωνή του επαναστάτη μπλέκεται με τη φωνή της Ουμ Καλσούμ απ’ την κασέτα
Τα κρανία που έστρωσαν τους δρόμους της πόλης βγαίνουν απ’ την αφίσα που έχω δίπλα στο κρεβάτι, με νανουρίζουν, χτυπούν θρηνητικά το μαλακό κεφάλι μου σαν σε ιεροτελεστία Λατμίγια. Σταματώ να οδύρομαι ή σταματούν εκείνα μες στην αφίσα.
Σαν ροδιά σε πηγάδι η καρδιά μου ψηλώνει. Όποτε σπάει ένα κλαδί σκαρφαλώνω ψηλότερα για να ’ρθω κοντά σου. Σπάω ολόκληρη και γίνομαι φωλιά. Τα πουλιά κοιτούν μες στα νερά και βλέπουν το γελαστό πρόσωπο ενός Βόσνιου, εγώ μες στα νερά βλέπω εσένα.
Είμαι το παιδί του σωλήνα που διασταυρώθηκε σ’ ένα εργαστήριο
Στο σπέρμα του πατέρα μύρισα άλογα νεκρά
Κι αποσύρθηκα
Γεννήθηκα εφταμηνίτικη
Όταν Βόσνιοι με ξυλοκόπησαν μέσα στη μήτρα της μάνας μου
Κι αποσύρθηκα
Ποτέ δεν πίστευα πως θα μάθω να πεθαίνω
Ως τη μέρα που έγινα εννιά κι η σφαγή στην Αλ Χαλίλ συντελέστηκε πάνω στην τούρτα των γενεθλίων μου. Άναψα τα κεριά ολόγυρα στα χαλιά του οίκου του Αβραάμ. Έλιωσαν μες στη σιωπή, κανένας δεν τραγούδησε. Τα τραγούδια των γενεθλίων πέφτουν στο πηγάδι, τα δώρα πέφτουν, τάματα εκδίκησης μες στην τσάντα μου
Αν τα τάματα είχαν χέρια θα είχαν σκάψει τον τάφο μου
Αν οι αμυγδαλιές είχαν σπονδυλική στήλη θα είχαν πατήσει επάνω του
Αν τα βουνά γράφαν ποιήματα θα τον υμνούσαν
Αν τα δάκρυα των Βόσνιων είχαν ράμφη και νύχια θα είχαν ανοίξει χαραμάδες ανάμεσα στις πέτρες
Κι εγώ θα ανασηκωνόμουν
Να μάθω το πρώτο μάθημα
Ότι το σπασμένο κρανίο στην αφίσα είναι το δικό μου κρανίο
Και το αίμα στην ποδιά μου
Είναι το αίμα μου
for Teflon, vol. 17, summer-autumn 2017
المجزرة - Massacre
arabe | Ghayath Almadhoun
المجزرة مجازٌ ميتٌ يأكل أصدقائي، يأكلهم بلا ملحٍ، كانوا شعراءَ، وأصبحوا مراسلين مع حدود، كانوا متعبين وأصبحوا متعبين جداً، "يعبرون الجسر في الصبح خفافاً "، ويموتون خارج التغطية، إنني أراهم بالمناظير الليلية، وأتتبعُ حرارة أجسادهم في الظلام، ها هم يهربون منها إليها، مستسلمين لهذا المساج الهائل، المجزرة أمهم الحقيقية، أما الإبادة الجماعية فهي مجردُ قصيدةٍ كلاسيكيةٍ يكتبها جنرالاتٌ مثقفون أحيلوا إلى التقاعد، الإبادة الجماعية لا تليق بأصدقائي، فهي عملٌ جماعي منظم، والأعمال الجماعية المنظمة تذكرهم باليسار الذي خذلهم.
المجزرةُ تصحو باكراً، تحمّمُ أصدقائي بالماء البارد والدم، تغسلُ ملابسهم الداخلية وتعدُ لهم الخبز والشاي، ثم تعلمهم قليلاً من الصيد، المجزرة أحنُّ على أصدقائي من الإعلان العالمي لحقوق الانسان، فتحتْ لهم الباب حين غُلِّقتْ الأبواب، ونادتهم بأسمائهم حين كانت نشراتُ الأخبار تبحث عن عدد الضحايا، المجزرة هي الوحيدةُ التي منحتهم اللجوء بغض النظر عن خلفياتهم، لم يهمها وضعهم الاقتصادي، لم يهمها إنْ كانوا مثقفين أو شعراء، إنها تنظر إلى الأشياء من زاوية محايدة، لها نفس ملامحهم الميتة، وأسماءُ زوجاتهم الأرامل، تمرُّ مثلهم على الأرياف والضواحي، وتظهرُ فجأة مثلهم في الأخبار العاجلة، المجزرة تشبه أصدقائي، لكنها دائماً تسبقهم إلى القرى النائية ومدارس الأطفال.
المجزرة مجازٌ ميتٌ يخرجُ من التلفزيون، ويأكل أصدقائي دون رشة ملح واحدة.
Audio production: Literaturwerkstatt / Haus für Poesie, 2016
Η ΣΦΑΓΗ
grec
Η σφαγή είναι μια νεκρή μεταφορά που καταπίνει τους φίλους μου, τους καταπίνει χωρίς αλάτι. Κάποτε ήταν ποιητές και τώρα έχουν γίνει Δημοσιογράφοι με Σύνορα, κάποτε ήταν κουρασμένοι και τώρα είναι ακόμα πιο κουρασμένοι. «Με βήμα ελαφρύ διασχίζουν τη γέφυρα το χάραμα» και πεθαίνουν εκτός τηλεφωνικού δικτύου. Τους κοιτάζω μέσα απ’ τα γυαλιά νυχτερινής οράσεως και ακολουθώ τη θερμότητα των σωμάτων τους στο σκοτάδι. Να τοι, τρέχουν προς το σκοτάδι ακόμα κι όταν δραπετεύουν απ’ αυτό, παραδομένοι σε αυτό το αέναο μασάζ. Η σφαγή είναι η πραγματική τους μητέρα, ενώ η γενοκτονία δεν είναι παρά ένα κλασικό ποίημα που έγραψαν κάποιοι μορφωμένοι συνταξιοδοτημένοι στρατηγοί. Η γενοκτονία δεν ταιριάζει στους φίλους μου γιατί είναι μια συλλογικά οργανωμένη δράση, και οι συλλογικά οργανωμένες δράσεις τούς θυμίζουν την Αριστερά που τους απογοήτευσε.
Η σφαγή ξυπνά νωρίς, νίβει τους φίλους μου με κρύο νερό και αίμα, πλένει τα εσώρουχά τους και τους φτιάχνει ψωμί και τσάι˙ ύστερα τους μαθαίνει μερικά πράγματα για το κυνήγι. Η σφαγή δείχνει στους φίλους μου μεγαλύτερη συμπόνια απ’ ό,τι η Παγκόσμια Διακήρυξη των Δικαιωμάτων. Τους άνοιξε την πόρτα όταν όλες οι άλλες πόρτες ήταν κλειστές και τους φώναξε με τα ονόματά τους όταν οι ειδησεογραφικές εκπομπές έψαχναν για αριθμούς. Η σφαγή είναι η μόνη που τους δίνει άσυλο ανεξαρτήτως της καταγωγής τους. Η οικονομική τους κατάσταση δεν ενδιαφέρει τη σφαγή, ούτε αν είναι διανοούμενοι ή ποιητές˙ η σφαγή βλέπει τα πάντα με ουδέτερη ματιά. Η σφαγή έχει όψη νεκρού όπως των φίλων μου, ονόματα ίδια με αυτά των νεκρών συζύγων τους, διασχίζει όπως εκείνοι την ύπαιθρο και τα προάστια και εμφανίζεται ξαφνικά όπως εκείνοι στα έκτακτα δελτία ειδήσεων. Η σφαγή μοιάζει με τους φίλους μου, όμως καταφτάνει πάντα πριν απ’ αυτούς στα απομακρυσμένα χωριά και σχολεία.
Η σφαγή είναι μια νεκρή μεταφορά˙ πετάγεται μέσα απ’ την τηλεόραση και καταπίνει τους φίλους μου δίχως καν μια πρέζα αλάτι.
العاصمة - The Capital
arabe | Ghayath Almadhoun
ـ ما هي عاصمة الكونغو الديمقراطية؟
ـ أنتويرب.
في هذه المدينةِ التي تتغذّى على الألماس.
تنمو الأسلاكُ الشائكةُ في قصائدِ الشعراء.
تموتُ المواعيدُ في الرزنامة.
تتوقّفُ يديْ عن لمسِ شفتَيكِ.
يتوقّفُ رجالُ الشرطةِ عن الضحكِ.
تتوقّفُ سيّارةُ التكسي التي قُتل سائِقُها برصاصةِ قنّاصٍ في دمشقَ أمامَ المحطّةِ المركزيةِ في أنتويرب.
يتوقّفُ الإرهابُ في البلاي ستيشن.
وأنا أتأبّطُ نفسي، وأتوقّفُ عن التوقّفِ.
أفكّرُ في المسافةِ بين شفتَيَّ وجلدكِ.
كأنَّني لم أُولَدْ في مخيّم اليرموك للاجئين الفلسطينيين في دمشق عام ١٩٧٩.
كأنّكِ لم تُولدي في مجرّة دربِ التَّبَّانة.
في هذه المدينةِ التي يمسحونَ فيها الدَّمَ عن الألماسِ بنفسِ العنايةِ التي يَمسحُ بها الأطبّاءُ الدَّمَ عن جرحِ مُصابٍ، قاموا بإنقاذِ حياتِهِ.
أمرُّ خفيفًا، كما تَمُرُّ دبّابةٌ على الإسفلت.
حاملًا قصائدي مثلَ بائعٍ متجوّل.
كُلَمَا سِرْتُ في اتّجاهِ البحرِ أكلتْني الصحراءُ التي تَخرجُ من حقائبِ المهاجرين.
ومن جواز سفري الذي لم يعترفْ بهِ أحدٌ سواكِ.
أنا صاحبُ القصائدِ التي تتحدّثُ عن الموتِ، وكأنَّها تتحدّثُ عن الأمل.
وعن الحربِ، وكأنَّ الله موجود.
منذُ ماتَ أصدقائي أصبحتُ ذئبًا وحيدًا.
أحاصرُ الفرحَ في الزاوية، وأدوسهُ كحشرةٍ ضارة.
أصدقائي الذين قُتلوا تحتَ التعذيبِ يجلسونَ بجانبي بكامل أناقتهم، وكأنَّنا في حفلِ استقبال.
وأُمّي تتفقّدُني عبرَ الأسلاكِ.
لكي تتأكّدَ أنَّني لا أزال أبولُ على هذا الكوكبِ.
لقد نظَّفتُ غرفتي من أيِّ أثرٍ للموت.
كيلا تشعري حينَ أدعوكِ إلى كأسِ نبيذٍ.
أنَّنِي ورغم أنِّي في ستوكهولم.
لا أزالُ في دمشق.
في هذه المدينةِ التي تتغذّى على ألماسِ الدَّمِ.
أتذكّرُ عرسَ الدَّمِ.
أتذكّرُ النسيانَ.
أقفُ في منتصفِ صورةٍ جماعيةٍ بالأسودِ والأسودِ تجمعُ شعراءَ مرُّوا من هنا.
تُحيلني الهوامشُ التي تركتِها بجانبِ قصائدي إلى الحزنِ.
يتحوّلُ قلبي إلى فزَّاعةٍ خشبيةٍ لطردِ طيورِ هيتشكوك.
قلبي البريءُ الذي لا يحتمل.
يصبحُ قاسيًا كالكلماتِ الصريحةِ.
ويتحوّلُ الشارعُ إلى دفترٍ.
أنتِ الوحيدةُ التي باستطاعتها تحويلَ الشارعِ إلى دفترٍ.
تُمسكينَ ببراءةٍ يَدِيْ، لكي نقطعَ رأسَ السنةِ.
فينهارُ البنكُ الدوليّ.
وتقفُ الطبقةُ الوسطى ضدَّ المُهاجرين.
يقفُ رجلُ الأمنِ مُسلّحًا بالتاريخِ، ليرسمَ سدَّا بين الضواحي والفرح.
يقفُ لونُ البشرةِ مثلَ حاجزِ تفتيشٍ بيننا.
بين الميناء الذي يستوردُ الحُرّيّة
والشارعِ الممتدِّ من المقبرةِ إلى غرفةِ النومِ.
لمْ تُتعبْني الحربُ.
بل القصائدُ التي تتحدّثُ عن الحربِ.
لم تُتعبْني المُدُنُ الباردة.
لكنَّها أكلتْ أصابعي تلكَ القصائدُ التي تتحدّثُ عن المُدُنِ الباردة.
وأنا لا أستطيعُ الرقصَ دونَ أصابعي.
لا أستطيعُ أنْ أُشيرَ إلى الشرقِ دونها.
سكتةٌ قلبية تقتلُ ساعةَ الحائطِ.
وأصدقائي يشهدونَ زورًا بأنَّ الحياة رائعة.
هذه المدينةُ تنهارُ إلى الداخلِ، كأنَّها ثُقبٌ أسود.
أقصدُ ثقبًا أخضرَ.
والشارعُ يركضُ خائفًا.
إنَّها المرّةُ الأولى التي أَرى فيها شارعًا يركضُ في الشارع.
إنَّها المرّةُ الأخيرةُ التي أرى فيها بيتًا يتّكئُ على ضحكةِ المرأةِ الحزينةِ التي نسيتها في المطبخ، ليظلَّ واقفًا.
وعلى رائحةِ التوابلِ التي بعثرتْها القذيفةُ، ليظلَّ حيَّا.
الجيرانُ هربوا دونَ أنْ يُغلقوا النوافذَ المفتوحةَ على المجزرة.
دونَ أنْ يُغلقوا كتابَ فنِّ الطبخِ المفتوح على الصفحةِ رَقْم ٧٣.
عصافيرُ الشجرةِ المجاورةِ انتقلتْ إلى البيتِ.
سكنتْ في خزانةِ المطبخِ نصفِ المفتوحةِ.
ستقتُلها قذيفةُ هاون من عيار ١٢٠ ملم صُنعتْ في الاتّحاد السوڤييتي عام ١٩٨٧ لمحاربة الإمبريالية.
الكنارُ ماتَ من الجوعِ في القفص.
إنّها الحرب.
تموتُ الكناراتُ من الجوعِ في أقفاصها حين يختفي سَجَّانُها.
سَجَّانُها الذي خرجَ من البيتِ، ولم يَعُدْ.
البيتُ الذي انهارَ على قصائدِ الشعراءِ الذين خانتْهُم بلادُهُم.
بلادُهُم التي كانوا يبكونَ منها، وأصبحوا يبكونَ عليها.
ها هم يقرؤونَ حُزنَهم أمامَ الغرباء.
بقصائدهم يكسرونَ الوقتَ.
بأيديهم يقرعونَ الأجراسَ.
لكنْ، لا أحد لديه الوقت، ليسمعَ الصدى إلا بعضُ القتلى.
والنادلةُ في البارِ تفتحُ معي نقاشًا حول أحقّيّةِ السوريين في الموتِ بطريقةٍ لائقةٍ، حيثُ يكونُ الجسدُ كاملًا.
قطعةً واحدةً.
وعن الوحدةِ.
عن أحقّيّةِ أنْ يجدَ المرءُ شخصًا ينامُ بجانبهِ في المساء.
وأنْ يتركَهُ نائمًا حين يذهبُ إلى عملهِ في الصباح.
دونَ أنْ يَطلبَ منهُ الرحيلَ.
حسنًا.
لِنُنْزِلْ عن ظهرنا هذا الكيسَ المليءَ بالحجارةِ.
ونصرخ بصوتٍ خافتٍ عن طريقِ الكيبورد.
نحنُ الموقّعونَ فوقَ الإسفلتِ.
نُعلنُ أنَّنَا تعبنا.
وأنَّنَا بِغَضِّ النظرِ عن خلفيّاتنا التي أتينا منها.
فإنَّنَا نُعاني من نفسِ الخراء.
أنا أيضًا مثلكِ، أسكنُ وحيدًا في شقّةٍ بثلاثِ نوافذ.
اثنتانِ تُطلانِ على أنتويرب.
أما الثالثة، فهي شاشةُ كومبيوتري التي تُطلُّ على دمشق.
ـ هل زرتِ دمشق؟
ـ لا.
ـ حسنًا، سوفَ أحاولُ أن أصِفها لكِ، درجةُ الحرارةِ في الصيفِ ٣٧ مئوية، إنَّها المدينةُ التي تتطابقُ فيها درجةُ الحرارةِ في الصيفِ مع درجةِ حرارةِ جسمِ الإنسان.
ـ هل زرتِ أنتويرب؟
ـ لا.
ـ حسنًا، سوفَ أحاولُ أن أصِفها لكِ، إنَّها ألماسةُ دَمٍ تتلألأُ خلفَ الواجهاتِ المضاءَةِ بالأبيض، بريقُهَا يعكسُ ظلالَ رجلٍ أسودَ، وجدَهَا في كينشاسا، ثمّ وُجِدَ مقتولًا برصاصةِ صديقِهِ، من أجلِ أنْ ترتدي امرأةٌ من مونتريال خاتمًا، فيه حجرُ ألماسٍ مصقولٌ في تلّ أبيب، أهداهُ لها زوجُهَا المولودُ في بيونيس أيريس حين كانا في رحلةٍ إلى صحراءِ أريزونا، لكي تسامِحَهُ على خيانتهِ لها مع صديقتها الجنوبِ أفريقية حين كان يغسلُ أموالهُ في دبي.
ـ هل تعلمينَ ما هو وجهُ الاختلافِ والتشابهِ بين الصحراءِ وغسيلِ الأموال؟
ـ لا.
ـ الاختلافُ أنَّ الصحراءَ تحتاجُ إلى ماءٍ، أمَّا غسيلُ الأموالِ، فلا.
ـ والتشابه؟
ـ التشابهُ هو أنَّ غسيلَ الأموالِ هو غسيلٌ جافٌّ، جافٌّ كالصحراءِ التي في أريزونا.
حسنًا، لا مجالَ للإنكارِ أنَّنِي أسبحُ فيكِ، كما تسبحُ فراشةٌ داخل الماغما.
وأطعمُكِ كلماتي، لكي تكبري ببطءٍ، كما تكبرُ رقعةُ الدمارِ التي أحدَثَهَا ارتطامُ حزنكِ بأيَّامي.
لقد كانَ لوجودكِ في حياتي أثرٌ سلبيٌّ على شِعْرِ ما بعد الحداثةِ في النصفِ الشمالي من الكرةِ الأرضية.
ويجبُ أنْ أعترفَ لكِ أنَّ الكثيرَ من قصائدي قد انتهتْ مدّةُ صلاحيّتها، بسببِ الظهور المفاجئ لمجازاتكِ فيها.
وأنكِ ساهمتِ من خلالِ حملاتكِ الممنهجةِ لإضافةِ الهوامشِ إلى نصوصي في إحداثِ ثقبٍ في الخزَّانِ الذي يحفظونَ به اللغةَ العربية.
وأنكِ قمتِ بإحيائي مع سبقِ الإصرارِ والترصُّدِ.
وهذه جريمةٌ يُعاقِبُ عليها دستورُ الشعراء.
وأنَّ تفاصيلكِ المبعثرة في أرجاءِ منزلي تثيرُ شهوتي، لكي أرمي التلفزيونَ من النافذة.
وأجلسَ، لكي أشاهدَكِ أنتِ حين تقومينَ بقَتْلِ الوقتِ.
أعترفُ أيضًا أنَّ هناكَ الكثيرَ من الأشياءِ المريبةِ التي بدأتْ بالحدوثِ منذُ شممتُ رائحةَ نهديكِ.
على سبيلِ المثالِ:
كسرتُ العديدَ من كؤوسِ النبيذِ خلالَ الفترةِ التي انتقلتِ بها إلى منزلي.
أغلبُهَا انتحرتْ بالقفزِ من يَدِي خلالَ محاولتي غَسْلَهَا من بقايا أحمرِ شفاهِكِ.
سرقتُ بعض الوقتِ، لكي أجعلَ يومي ٢٥ ساعة.
زَوَّرْتُ ملامحي، لكي أبدُوَ سعيدًا.
أحببتُكِ.
قُلتُ في حوارٍ صحفيٍّ بعدَ أنْ التقيتُكِ إنَّنِي لم أكذبْ في حياتي سوى مرَّتَين.
وكانتْ تلكَ كذبتي الثالثة.
ورغمَ كلِّ التراجيديا السعيدة التي تمرُّ بها حياتي.
رفضتِ أنْ تُطلقي رصاصةَ الرحمةِ على رأسي حين رجوتُكِ أنْ تفعلي.
ومَنَحْتِنِي حياة جديدة.
تتّهمينَنِي بعدمِ الموضوعيةِ في قصائدي، حسنًا، لم أكنْ موضوعيًا طوالَ حياتي، لقد كنتُ دائمًا منحازًا، وأكيلُ بمكيالَين، كنتُ منحازًا للسودِ أمام العنصرية، للمقاومةِ أمام المحتلّين، للميليشياتِ أمام الجيوش، كنتُ منحازًا للهنودِ الحُمرِ أمام الرجالِ البيض، لليهودِ أمام النازيّين، للفلسطينيّين أمام الإسرائيليّين، للمهاجرين أمام النازيّين الجُدُد، للغجرِ أمام الحدود، للسّكّانِ الأصليّين أمام المستعمرين، للعِلْمِ أمام الدين، للحاضرِ أمام الماضي، للنسويةِ أمام البطريركية، للنساءِ أمام الرجال، لكِ أمَامَ النساء، لكافكا أمام الروتين، للشعرِ أمامَ الفيزياء...
...
...
...
الفيزياء.
لعنةُ اللهِ على الفيزياء.
لماذا يغرقُ المهاجرونَ، وبعدَ أنْ يلفظوا أنفاسَهُم الأخيرة يطفونَ فوقَ وجهِ الماءِ؟
لماذا لا يحدثُ العكسُ؟
لماذا لا يطفو الإنسانُ حين يكونُ حيَّا، ويغرقُ حين يموتُ؟
حسنًا.
فلنُسمِّ الأشياءَ بمسمّياتِها.
الكُتُبُ مقابرُ للقصائدِ.
البيوتُ خيامٌ إسمنتيةٌ.
الكلابُ ذئابٌ، ارتضتِ الذُّلَّ.
سجّادةُ الصلاةِ تذكّرُنِي ببساطِ الريح.
غرفتي وقعتْ بحبِّ حذائِكِ الأخضر.
أنا أغرقُ فيكِ، كما يغرقُ السوريّونَ في البحارِ.
يا إلهي.
انظري إلى أين أوصلتْنا الحرب.
حتّى في أسوأ كوابيسي، لم يخطر لي
أنَّنِي في يومٍ من الأيّامِ.
سأقولُ في قصيدةٍ:
أغرقُ فيكِ، كما يغرقُ السوريّونَ في البحار.
ــــ ــــ ــــ
كلُّ قذيفةٍ تسقطُ على دمشقَ، إنَّمَا تُمَزِّق صفحةً من كتاب ديكارت.
حينَ وُلِدْنَا.
كانتِ الحياةُ ملوّنةً.
وكانتِ الصورُ بالأسودِ والأبيض.
اليوم أصبحتِ الصورُ ملوّنةً.
وأصبحتْ الحياةُ بالأسودِ والأبيض.
٢٠١٥
________________
كُتبتْ هذه القصيدة لصالح مشروع كتاب المدينة
"سيتي بوك" أنتويرب الذي يقام بالتعاون مع البيت
الفلامنكي الهولندي "ديبورين" الجيران.
citybooks,
Audio production: citybooks / Vlaams-Nederlands Huis deBuren (Brussel)
Η ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ
grec
― Ποια είναι η πρωτεύουσα της Δημοκρατίας του Κονγκό;
― Η Αμβέρσα.
Σ’ αυτή την πόλη που τρέφεται με διαμάντια,
στα ποιήματα των ποιητών φυτρώνουν αγκαθωτά συρματοπλέγματα.
Oι προγραμματισμένες συναντήσεις πεθαίνουν στα ημερολόγια.
Tο χέρι μου σταματά ν’ αγγίζει τα χείλη σου.
Oι αστυνομικοί σταματούν να γελάνε.
Tο ταξί σταματά όταν ο οδηγός σκοτώνεται από σφαίρα ελεύθερου σκοπευτή στη Δαμασκό μπροστά απ’ τον κεντρικό σταθμό της Αμβέρσας.
O τρόμος σταματά στο πλεϊστέισον.
Kι εγώ παίρνω τον εαυτό μου παραμάσχαλα και σταματώ να σταματώ.
Σκέφτομαι την απόσταση μεταξύ των χειλιών μου και του δέρματός σου
λες και δεν γεννήθηκα το 1979 στον παλαιστινιακό προσφυγικό καταυλισμό Γιαρμούκ στη Δαμασκό.
Λες κι εσύ δεν γεννήθηκες στη Γαλακτική Οδό.
Σ’ αυτή την πόλη όπου καθαρίζουν το αίμα απ’ τα διαμάντια με την ίδια προσοχή που γιατροί καθαρίζουν το αίμα απ’ την πληγή ενός τραυματισμένου που μόλις του έσωσαν τη ζωή,
εγώ περπατώ με βήμα ελαφρύ σαν τανκς που κυλά στην άσφαλτο.
Κουβαλώ τα ποιήματά μου σαν μικροπωλητής.
Κάθε που κατευθύνομαι προς τη θάλασσα, με καταβροχθίζει η έρημος που χύνεται απ’ τις βαλίτσες των μεταναστών.
Είναι η ίδια έρημος που χύνεται απ’ το διαβατήριό μου, το οποίο κανείς δεν αναγνωρίζει εξόν από σένα.
Είμαι ο συγγραφέας ποιημάτων που μιλάνε για τον θάνατο λες και μιλάνε για την ελπίδα.
Για τον πόλεμο λες και υπάρχει Θεός.
Από τότε που πέθαναν οι φίλοι μου έχω γίνει λύκος μοναχικός.
Στριμώχνω την ευτυχία στη γωνία και την ποδοπατώ σαν να ’ταν δηλητηριώδες έντομο.
Όσοι φίλοι μου πέθαναν από βασανιστήρια κάθονται δίπλα μου φορώντας τα καλά τους λες και βρισκόμαστε σε κάποια δεξίωση.
Η μάνα μου με αναζητά στις τηλεφωνικές γραμμές
για να βεβαιωθεί ότι κατουράω ακόμα σ’ αυτόν εδώ τον πλανήτη.
Καθάρισα το δωμάτιό μου από κάθε ίχνος θανάτου.
Έτσι, όταν σε καλέσω για ένα ποτήρι κρασί
δεν θα νιώσεις ότι βρίσκομαι στη Δαμασκό.
Ενώ είμαι στη Στοκχόλμη.
Σ’ αυτή την πόλη που τρέφεται με ματωμένα διαμάντια,
θυμάμαι τον ματωμένο γάμο.
Θυμάμαι τη λήθη.
Στέκομαι στο κέντρο μιας μαυρόμαυρης ομαδικής φωτογραφίας ποιητών που κάποτε πέρασαν από δω.
Οι σημειώσεις που άφησες στο περιθώριο των ποιημάτων μου με θλίβουν.
Η καρδιά μου μεταμορφώνεται σε σκιάχτρο ξύλινο για να διώξει μακριά τα πουλιά του Χίτσκοκ.
Η αθώα καρδιά μου δεν τ’ αντέχει όλ’ αυτά.
Γίνεται σκληρή σαν λέξεις ειλικρινείς.
Κι ο δρόμος μεταμορφώνεται σε σημειωματάριο.
Εσύ είσαι η μόνη που μπορεί να μεταμορφώσει τον δρόμο σε σημειωματάριο.
Όλο αθωότητα με πιάνεις απ’ το χέρι για ν’ αποκεφαλίσουμε μαζί τον χρόνο.
Ύστερα η Παγκόσμια Τράπεζα καταρρέει.
Οι αστοί ενώνονται ενάντια στους μετανάστες.
Ένας σεκιουριτάς, οπλισμένος με την ιστορία, σχεδιάζει ένα τείχος μεταξύ των προαστίων και της ευτυχίας.
Το χρώμα του δέρματος μοιάζει με σημείο ελέγχου ανάμεσά μας.
Ανάμεσα στο λιμάνι απ’ όπου εισάγεται η ελευθερία
και στον δρόμο που εκτείνεται απ’ το νεκροταφείο μέχρι το υπνοδωμάτιο.
Δεν είναι ο πόλεμος που μ’ έχει καταβάλει,
αλλά τα ποιήματα που μιλάνε για τον πόλεμο.
Δεν είναι οι ψυχρές πόλεις που μ’ έχουν καταβάλει,
αλλά τα ποιήματα που μιλάνε για ψυχρές πόλεις μού έχουν φάει τα δάχτυλα.
Και χωρίς δάχτυλα δεν μπορώ να χορέψω.
Χωρίς δάχτυλα δεν μπορώ να δείξω προς την Ανατολή.
Το ρολόι τοίχου παθαίνει καρδιακή προσβολή.
Οι φίλοι μου δίνουν ψευδείς καταθέσεις ισχυριζόμενοι ότι η ζωή είναι υπέροχη.
Αυτή η πόλη καταρρέει εσωτερικά σαν μαύρη τρύπα.
Σαν πράσινη τρύπα, θέλω να πω.
Κι ο δρόμος τρέχει μακριά τρομαγμένος.
Είναι η πρώτη φορά που βλέπω έναν δρόμο να τρέχει στον δρόμο.
Είναι η τελευταία φορά που βλέπω ένα σπίτι να στηρίζεται στο λυπημένο γέλιο μιας γυναίκας που την εγκατέλειψαν στην κουζίνα προκειμένου εκείνο να μείνει όρθιο.
Και στις μυρωδιές των μπαχαρικών που σκόρπισε η οβίδα προκειμένου εκείνη να μείνει ζωντανή.
Οι γείτονες έφυγαν χωρίς να κλείσουν το παράθυρο που ’χε μείνει ανοιχτό να κοιτάει τη σφαγή.
Χωρίς να κλείσουν το βιβλίο μαγειρικής που ’χε μείνει ανοιχτό στη σελίδα 73.
Τα πουλιά απ’ το γειτονικό δέντρο μετακόμισαν στο σπίτι.
Εγκαταστάθηκαν στο μισάνοιχτο ντουλάπι της κουζίνας.
Εκεί θα τα σκοτώσει ένα βλήμα όλμου διαμέτρου 120 χιλιοστών που κατασκευάστηκε το 1987 στη Σοβιετική Ένωση για τον πόλεμο ενάντια στον ιμπεριαλισμό.
Τα καναρίνια πέθαναν απ’ την πείνα στο κλουβί.
Αυτό είναι ο πόλεμος.
Τα καναρίνια στα κλουβιά πέθαναν απ’ την πείνα όταν εξαφανίστηκε ο δεσμοφύλακάς τους.
Ο δεσμοφύλακας που ’φυγε απ’ το σπίτι και δεν επέστρεψε ποτέ.
Απ’ το σπίτι που κατέρρευσε πάνω στα ποιήματα των προδομένων απ’ την πατρίδα ποιητών.
Μια πατρίδα που τους έκανε να κλαίνε και τώρα εκείνοι τη θρηνούνε.
Για δείτε πώς εξιστορούν τη θλίψη τους μπροστά σε ξένους ανθρώπους.
Με τα ποιήματά τους σκοτώνουν τον χρόνο.
Με τα χέρια τους χτυπάνε τις καμπάνες.
Όμως, μ’ εξαίρεση κάποιους νεκρούς, κανείς δεν έχει χρόνο ν’ ακούσει την ηχώ.
Η σερβιτόρα στο μπαρ μού ανοίγει συζήτηση για το δικαίωμα των Σύριων σ’ έναν αξιοπρεπή θάνατο με το σώμα τους ακέραιο.
Ακομμάτιαστο.
Και για τη μοναξιά.
Για το δικαίωμα κάθε ανθρώπου να ’χει κάποιον να κοιμάται δίπλα του τα βράδια.
Κάποιον που να τον αφήνει να κοιμηθεί όταν το πρωί σηκώνεται να πάει στη δουλειά.
Και να μην του ζητά να φύγει.
Καλώς.
Ας κατεβάσουμε τον σάκο με τις πέτρες απ’ την πλάτη μας.
Ας φωνάξουμε χαμηλόφωνα απ’ τα πληκτρολόγιά μας.
Εμείς που έχουμε υπογράψει στην άσφαλτο.
Ανακοινώνουμε ότι έχουμε εξαντληθεί.
Και ότι ανεξαρτήτως της καταγωγής μας
υποφέρουμε απ’ τα ίδια σκατά.
Όπως κι εσείς, έτσι κι εγώ μένω μόνος μου.
Μένω μόνος μου σ’ ένα διαμέρισμα με τρία παράθυρα.
Τα δύο κοιτάνε στην Αμβέρσα.
Το τρίτο είναι η οθόνη του υπολογιστή μου που κοιτάζει στη Δαμασκό.
― Έχεις πάει ποτέ στη Δαμασκό;
― Όχι.
― Θα προσπαθήσω να στην περιγράψω: Το καλοκαίρι η θερμοκρασία είναι 37 βαθμοί Κελσίου˙ είναι η πόλη όπου το καλοκαίρι η θερμοκρασία του αέρα συμπίπτει με αυτή του ανθρώπινου σώματος.
― Έχεις πάει ποτέ στην Αμβέρσα;
― Όχι.
― Θα προσπαθήσω να στην περιγράψω: Είναι ένα ματωμένο διαμάντι που λάμπει στο λευκό φως των προθηκών˙ η λάμψη του αντανακλά τη σκιά ενός μαύρου άντρα που το ξέθαψε στην Κινσάσα και στη συνέχεια δολοφονήθηκε από σφαίρα φίλου, προκειμένου μια γυναίκα απ’ το Μόντρεαλ να φορέσει ένα δαχτυλίδι με μονόπετρο λειασμένο στο Τελ Αβίβ που της χάρισε ο γεννημένος στο Μπουένος Άιρες σύζυγός της σ’ ένα ταξίδι τους στην έρημο της Αριζόνας για να τον συγχωρήσει που την απάτησε με τη Νοτιοαφρικανή φίλη της όταν είχε πάει να ξεπλύνει τα χρήματά του στο Ντουμπάι.
― Ξέρεις σε τι μοιάζουν και σε τι διαφέρουν η έρημος και το ξέπλυμα μαύρου χρήματος;
― Όχι.
― Διαφέρουν στο ότι η έρημος έχει ανάγκη από νερό ενώ το ξέπλυμα όχι.
― Και σε τι μοιάζουν;
― Το ξέπλυμα είναι ξηρό, ξηρό όπως η έρημος της Αριζόνας.
Δεν χωρά αμφιβολία ότι κολυμπώ μέσα σου σαν πεταλούδα σε μάγμα.
Σε ταΐζω τις λέξεις μου για να μεγαλώσεις αργά αργά όπως η περιοχή καταστροφής που προέκυψε όταν η θλίψη σου συγκρούστηκε με τις μέρες μου.
Η παρουσία σου στη ζωή μου είχε αρνητικές επιπτώσεις στη μεταμοντέρνα ποίηση του βόρειου ημισφαιρίου.
Θα πρέπει να σου ομολογήσω ότι πολλά από τα ποιήματά μου έληξαν όταν εμφανίστηκαν ξαφνικά μέσα τους οι μεταφορές σου.
Προσθέτοντας συστηματικά σημειώσεις στο περιθώριο των κειμένων μου είχες κι εσύ το μερίδιό σου στη διάτρηση της δεξαμενής όπου φυλάσσεται η αραβική γλώσσα.
Με επανέφερες στη ζωή εκ προμελέτης.
Πρόκειται για ένα κολάσιμο αδίκημα το οποίο τιμωρείται σύμφωνα με το σύνταγμα της ποίησης.
Οι λεπτομέρειες που σκόρπισες παντού στο σπίτι μου ξύπνησαν μέσα μου την επιθυμία να πετάξω την τηλεόραση απ’ το παράθυρο.
Και να καθίσω να σε βλέπω να σκοτώνεις τον χρόνο.
Οφείλω να παραδεχτώ ότι από τη μέρα που μύρισα το άρωμα του στήθους σου έχουν συμβεί διάφορα περίεργα πράγματα.
Για παράδειγμα:
Από τότε που μετακόμισες στο σπίτι μου έχω σπάσει ένα σωρό ποτήρια του κρασιού.
Τα περισσότερα απ’ αυτά αυτοκτόνησαν πηδώντας απ’ το χέρι μου όταν προσπάθησα να καθαρίσω τα σημάδια απ’ το κραγιόν σου.
Έκλεψα λίγο χρόνο ώστε η μέρα μου να διαρκεί 25 ώρες.
Πήρα μια ψεύτικη έκφραση προκειμένου να δείχνω ευτυχισμένος.
Σ’ αγάπησα.
Σε μια συνέντευξη ισχυρίστηκα ότι απ’ όταν σε γνώρισα είπα ψέματα μόνο δύο φορές.
Αυτή ήταν η τρίτη.
Παρόλο που η ζωή μου ήταν μια χαρούμενη τραγωδία,
εσύ αρνήθηκες να μου δώσεις τη χαριστική βολή όταν στο ζήτησα.
Αντ’ αυτού μου χάρισες μια νέα ζωή.
Με κατηγορείς για έλλειψη αντικειμενικότητας στα ποιήματά μου. Δεν έχεις άδικο, ποτέ στη ζωή μου δεν ήμουν αντικειμενικός. Ήμουν πάντα προκατειλημμένος και είχα πάντα δύο μέτρα και δύο σταθμά. Ήμουν πάντα προκατειλημμένος υπέρ των μαύρων και εναντίον του ρατσισμού, υπέρ της αντίστασης και εναντίον της κατοχής, υπέρ των ανταρτών και εναντίον του στρατού. Ήμουν πάντα προκατειλημμένος υπέρ των Ινδιάνων και εναντίον του λευκού άντρα, υπέρ των Εβραίων και εναντίον των ναζί, υπέρ των Παλαιστίνιων και εναντίον των Ισραηλινών, υπέρ των μεταναστών και εναντίον των νεοναζί, υπέρ των τσιγγάνων και εναντίον των συνόρων, υπέρ των αυτοχθόνων και εναντίον των αποικιοκρατών, υπέρ της επιστήμης και εναντίον της θρησκείας, υπέρ του παρόντος και εναντίον του παρελθόντος, υπέρ του φεμινισμού και εναντίον της πατριαρχίας, υπέρ των γυναικών και εναντίον των αντρών˙ ήμουν πάντα προκατειλημμένος υπέρ σου έναντι των άλλων γυναικών, ήμουν πάντα προκατειλημμένος υπέρ του Κάφκα και εναντίον της ρουτίνας, υπέρ της ποίησης και εναντίον της φυσικής.
Της φυσικής.
Της καταραμένης φυσικής.
Γιατί οι μετανάστες πνίγονται και γιατί τα σώματά τους ανεβαίνουν στην επιφάνεια μετά αφού πάρουν την τελευταία τους αναπνοή;
Γιατί δεν συμβαίνει το αντίστροφο;
Γιατί οι άνθρωποι να μην επιπλέουν όταν είναι ζωντανοί και να βυθίζονται όταν είναι νεκροί;
Καλώς.
Ας πούμε τα πράγματα με τ’ όνομά τους.
Τα βιβλία είναι νεκροταφεία ποιημάτων.
Τα σπίτια είναι αντίσκηνα από τσιμέντο.
Οι σκύλοι είναι λύκοι που συναίνεσαν στην υποταγή τους.
Το χαλί της προσευχής μού θυμίζει το ιπτάμενο χαλί.
Το δωμάτιό μου έχει ερωτευτεί τα πράσινα παπούτσια σου.
Βυθίζομαι μέσα σου όπως οι Σύριοι βυθίζονται στη θάλασσα.
Ω, Θεέ μου,
δες τι μας έχει κάνει ο πόλεμος.
Ούτε στους χειρότερούς μου εφιάλτες δεν θα μπορούσα να είχα φανταστεί
ότι μια μέρα
θα έγραφα σ’ ένα ποίημά μου
«βυθίζομαι μέσα σου όπως οι Σύριοι βυθίζονται στη θάλασσα».
Κάθε βόμβα που πέφτει στη Δαμασκό είναι μια σελίδα που σκίστηκε από ένα βιβλίο του Καρτέσιου.
Όταν γεννηθήκαμε
η ζωή ήταν έγχρωμη
και οι φωτογραφίες ασπρόμαυρες.
Σήμερα είναι οι φωτογραφίες έγχρωμες
και η ζωή ασπρόμαυρη.
[Auf der Schwelle verharren...]
allemand | Johannes Jansen
Auf der Schwelle verharren. Kühle aus dem Inneren des Gebäudes,
einer Kirche oder einer Produktionsstätte am Feiertag. Ich habe
nur Stichproben gemacht, mich dann auf die Schwelle zurückgezogen. Der Blick und das Warten. Altäre oder Maschinen. So unklar
ist das. Die Beleuchtung gedämpft. Das warten auf Erinnerungen,
von jedweder Berührung oder Vorhaltung frei. Der Traum vom nützlichen Handeln, nicht auf mich gerichtet, sondern auf ein Anderes, das mich aber doch zu erklären scheint, indem ich ihm
diene.
from: Halbschlaf. Tag Nacht Gedanken.
Zeichnungen von Regen Wachsmuth
Frankfurt am Main: Suhrkamp Verlag , 2005
ISBN: 3-518-12380-7
Audio production: 2005, M.Mechner / Literaturwerkstatt Berlin
[Σταματώ στο κατώφλι…]
grec
Σταματώ στο κατώφλι. Ψύχρα απ’ το εσωτερικό του κτιρίου, μιας εκκλησίας ή μιας μονάδας παραγωγής μια μέρα αργίας. Έκανα απλά δειγματοληπτικό έλεγχο, μετά επέστρεψα πίσω στο κατώφλι. Το βλέμμα και η αναμονή. Βωμοί ή μηχανές. Τόσο ασαφές είναι. Ο φωτισμός χαμηλός. Η αναμονή για αναμνήσεις, ελεύθερες από οποιαδήποτε επαφή ή επίπληξη. Το όραμα των χρήσιμων πράξεων, που δεν απευθύνονται σε μένα αλλά σε κάτι άλλο, το οποίο ωστόσο φαίνεται να με προσδιορίζει, όσο το υπηρετώ.
[Die kleinen Inseln der Vergangenheit...]
allemand | Johannes Jansen
Die kleinen Inseln der Vergangenheit, gefährdet und eifrig versteckt vor den eifersüchtigen Blicken der Mitwelt. Einzige Hilfe
eben Erinnerung, distanziert und von Vorsicht geprägt, von
Voraussicht, anstatt so wie täglich den Schwächen zu frönen. Ein
plötzlich entdecktes Innehalten, das vordem schon lange unerkannt da war und die Bedeutung bestimmt, in der man von jeher zu
bleiben gedachte.
from: Halbschlaf. Tag Nacht Gedanken.
Zeichnungen von Regen Wachsmuth
Frankfurt am Main: Suhrkamp Verlag , 2005
ISBN: 3-518-12380-7
Audio production: 2005, M.Mechner / Literaturwerkstatt Berlin
[Τα μικρά νησιά του παρελθόντος…]
grec
Τα μικρά νησιά του παρελθόντος, ευάλωτα και επιμελώς κρυμμένα από τα ζηλόφθονα βλέμματα των συνανθρώπων. Μοναδικό στήριγμα μια μνήμη, αποστασιοποιημένη και από σύνεση διαμορφωμένη, από προνοητικότητα, αντί κάθε μέρα να πνίγεται στις αδυναμίες. Μια απρόσμενα ανακαλυφθείσα σιγή, η οποία μέχρι τώρα βρισκόταν εδώ άγνωστη για πολύ καιρό και ορίζει το νόημα, στο οποίο ανέκαθεν κάποιος σκόπευε να επιμείνει.
[Ich gehe eine Straße entlang...]
allemand | Johannes Jansen
Ich gehe eine Straße entlang als ginge ich eine Straße entlang
mit Nichts im Kopf, außer mich auf dieser Straße zu denken. Und
doch ist es ein Kreuzweg, der mich beschäftigt. Dieses Gefühl
der eigenen Nacktheit gegenüber allen und vor allem gegenüber
dem eigenen Abgrund, so daß meine Suche nach Formen in einen
Strudel gerät. Nicht ich finde oder bestimme die Form. Sie
wächst heraus aus dem Verschleiß meiner Existenz. Alles was mir
begegnet ist dazu angetan, mich versunken zu machen. So bin ich
auf offenem Meer. Das einzige was mich hält ist die Erinnerung
an jene Richtung, aus der ich gekommen bin: das Kind mit der
Freude an traurigen Geschichten. Seit damals befangen in diesem
Spiel, einer traurigen Jonglage. Wenn wenig zu sehen ist und
wenn es schwer war, das heißt, wenn es viel Trauer gebracht hat,
dann ist es gut. Man kann sagen, dass man nicht mitwächst.
from: Halbschlaf. Tag Nacht Gedanken.
Zeichnungen von Regen Wachsmuth
Frankfurt am Main: Suhrkamp Verlag , 2005
ISBN: 3-518-12380-7
Audio production: 2005, M.Mechner / Literaturwerkstatt Berlin
[Προχωρώ κατά μήκος του δρόμου…]
grec
Προχωρώ κατά μήκος του δρόμου σαν να πήγαινα κατά μήκος ενός δρόμου χωρίς τίποτα στο μυαλό, εκτός απ’ το να σκέφτομαι τον εαυτό μου σ’ αυτόν τον δρόμο. Κι όμως υπάρχει ένα σταυροδρόμι που με απασχολεί. Αυτό το συναίσθημα της ίδιας μου της γύμνιας απέναντι σε όλους και πάνω απ’ όλα απέναντι στην ίδια μου την άβυσσο, μέχρι που μια δίνη καταπίνει την αναζήτησή μου για σχήματα. Ούτε βρίσκω ούτε ορίζω εγώ το σχήμα. Γεννιέται από τη φθορά της ύπαρξής μου. Ό,τι με συναντά είναι ικανό να με βυθίσει. Έτσι βρίσκομαι σε ανοιχτό πέλαγος. Το μόνο που με κρατάει είναι η ανάμνηση της πορείας που ακολούθησα ως εδώ: Το παιδί που χαίρεται για θλιβερές ιστορίες. Από τότε στέκομαι εγκλωβισμένος σ’ αυτό το παιχνίδι, σ’ αυτό το θλιβερό τσίρκο. Όταν δεν μένουν και πολλά να περιμένεις και ήταν σκληρό, με άλλα λόγια, όταν έχει προκαλέσει μεγάλη θλίψη, τότε είναι καλό. Δεν μεγαλώνετε μαζί, θα μπορούσε κάποιος να πει.
[Unfähig zum Rückzug...]
allemand | Johannes Jansen
Unfähig zum Rückzug geht uns die Ankunft voraus. Wollen sie nun
ankommen oder unterwegs sein, fragt die verfahrene Situation,
ohne ein Lächeln zu vermeiden. Letzteres, heißt es, denn wir
wollen nicht fertig sein, bevor sich die wechselnde Zeit nicht
erfüllt hat. Alles ist möglich. Nichts ist möglich. Ein Spiel
mit Aufbruch und Abscheu. Um unserer Existenz einen Zeitvertreib
zu bereiten, spielen wir die Wege durch. Sie enden alle im
Abseits, manche siegreich, doch der Sieg ist zu umgehen.
from: Halbschlaf. Tag Nacht Gedanken.
Zeichnungen von Regen Wachsmuth
Frankfurt am Main: Suhrkamp Verlag , 2005
ISBN: 3-518-12380-7
Audio production: 2005, M.Mechner / Literaturwerkstatt Berlin
[Ανίκανοι να υποχωρήσουμε…]
grec
Ανίκανοι να υποχωρήσουμε, η άφιξη προπορεύεται. Θέλετε λοιπόν να φτάσετε ή να βρίσκεστε καθ’ οδόν, ρωτά η αδιέξοδη κατάσταση χωρίς να αποφύγει ένα μειδίαμα. Το τελευταίο, λέμε, γιατί δεν θέλουμε να αναλωθούμε πριν έρθει το πλήρωμα του χρόνου με τη μεταβλητή ροή του. Τα πάντα είναι πιθανά. Τίποτα δεν είναι πιθανό. Ένα παιχνίδι με την αναχώρηση και την αποστροφή. Για να δώσουμε στην ύπαρξή μας κάτι να ασχολείται, δοκιμάζουμε όλους τους τρόπους. Όλοι τους καταλήγουν στο περιθώριο, μερικοί νικηφόρα, κι όμως η νίκη πρέπει να αποφευχθεί.
[Wenn man aus dem Wettlauf heraustritt...]
allemand | Johannes Jansen
Wenn man aus dem Wettlauf heraustritt und keinen Rivalen mehr
hat, weil man sich nun außerhalb der geläufigen Werte befindet,
außerhalb der mißtrauisch gefüllten Zeit... Dann die ungefüllte
Zeit. Wesenszeit, wenn der Inhalt wie Rauch in den Kopf steigt.
Mit Abstand kann man die wechselnde Mimik erkennen. Ist es eine
Komödie oder ist es eine Tragödie? Der Standpunkt je nach
Befinden, der die Stimmung verändert, obwohl es doch ein und
derselbe Tatbestand ist. Die Chance einer Biographie...
from: Halbschlaf. Tag Nacht Gedanken.
Zeichnungen von Regen Wachsmuth
Frankfurt am Main: Suhrkamp Verlag , 2005
ISBN: 3-518-12380-7
Audio production: 2005, M.Mechner / Literaturwerkstatt Berlin
[Όταν κάποιος σταματάει να τρέχει στον αγώνα δρόμου…]
grec
Όταν κάποιος σταματάει να τρέχει στον αγώνα δρόμου και δεν έχει πια κανέναν αντίπαλο, γιατί δεν πιστεύει πλέον στις τρέχουσες αξίες, πλην του καχύποπτα εντελή χρόνου… Ύστερα ο ατελής χρόνος. Ουσιαστικός χρόνος, όταν το περιεχόμενο ανεβαίνει στο κεφάλι σαν καπνός. Από απόσταση μπορεί κανείς να αναγνωρίσει τις συνεχείς εναλλαγές της μιμητικής. Πρόκειται για κωμωδία ή τραγωδία; Η οπτική ανάλογα με την ψυχική κατάσταση, που αλλάζει τη διάθεση, παρόλο που πρόκειται για το ίδιο και το αυτό. Η ευκαιρία μιας βιογραφίας…
كيف أصبحتُ... - How I become...
arabe | Ghayath Almadhoun
سقطَ حُزنُها من الشرفةِ وانكسر، أصبحتْ تحتاجُ إلى حزنٍ جديد، حين رافقتُها إلى السوق، كانتْ أسعارُ الأحزان خياليةً فنصحتُهَا أنْ تشتريَ حُزناً مستعملاً، وجدنا حزناً في حالةٍ جيدة، غيرَ أنَّهُ واسعٌ قليلاً، كانَ كما أخبرَنَا البائعُ لشاعرٍ شابٍ انتحرَ في الصيفِ الماضي، أعجبَها الحزنُ وقرَّرنا أخذه، اختلفنا مع البائعِ على السعرِ، فقال إنَّه سيعطينا قلقاً يعودُ إلى الستينياتِ كهديةٍ مجانيةٍ إن اشترينا الحزن، وافقنا وكنتُ فرحاً بهذا القلقِ الذي لم يكنْ في الحسبان، أحسَّتْ بفرحتي فقالت هو لك، أخذتُ القلقَ في حقيبتي ومضينا، مساءً تذكرتُ القلق، أخرجتُهُ من الحقيبةِ وقلَّبتُهُ، لقد كانَ بجودةٍ عاليةٍ وبحالةٍ جيدةٍ رغم نصفِ قرنٍ من الاستعمال، لا بدَّ أنَّ البائعَ يجهلُ قيمتَهُ وإلَّا ما كان ليعطينَاهُ مقابلَ شراء حزنٍ رديءٍ لشاعرٍ شاب، أكثرُ ما أفرحني به هو أنَّهُ قلقٌ وجودي، مشغولٌ بحرفيةٍ عاليةٍ وفيه تفاصيلُ غايةٌ في الدقةِ والجمال، لا بدَّ أنَّهُ يعودُ لمثقفٍ موسوعيٍ أو سجينٍ سابق، بدأتُ باستعمالهِ فأصبحَ الأرقُ رفيقَ أيَّامي، وصِرتُ من مؤيدي مباحثاتِ السلام، توقفتُ عن زيارةِ الأقاربِ وازدادتْ كتبُ المذكراتِ في مكتبتي ولم أعدْ أُبدي رأياً إلا ما ندر، صارَ الإنسانُ عندي أغلى من الوطنِ وبدأتُ أشعرُ بمللٍ عام، أمَّا أكثر ما لفتَ انتباهي هو أنني أصبحتُ شاعراً.
Audio production: Literaturwerkstatt / Haus für Poesie, 2016
ΠΩΣ ΕΓΙΝΑ...
grec
Η θλίψη της έπεσε απ’ το μπαλκόνι κι έγινε κομμάτια, χρειαζόταν λοιπόν μια καινούρια θλίψη. Τη συνόδεψα στην αγορά, όμως οι τιμές της θλίψης ήταν εξωφρενικά υψηλές και τη συμβούλεψα ν’ αγοράσει μια μεταχειρισμένη. Βρήκαμε μία σε εξαιρετική κατάσταση, αν και της έπεφτε λίγο μεγάλη. Όπως μας είπε ο πωλητής, ανήκε σ’ έναν νεαρό ποιητή που είχε αυτοκτονήσει το περασμένο καλοκαίρι. Της άρεσε και αποφασίσαμε να την αγοράσουμε. Όταν διαφωνήσαμε με τον πωλητή για την τιμή, εκείνος προσφέρθηκε να μας δώσει δώρο μια αγωνία της δεκαετίας του ’60, αν αγοράζαμε τη θλίψη. Συμφωνήσαμε κι εγώ χάρηκα με το αναπάντεχο δώρο. Εκείνη το κατάλαβε και μου είπε: «Είναι δική σου». Την πήρα, την έβαλα στην τσάντα μου και φύγαμε. Το απόγευμα τη θυμήθηκα, την έβγαλα απ’ την τσάντα και άρχισα να την εξετάζω προσεκτικά. Ήταν άριστης ποιότητας και σε εξαιρετική κατάσταση, παρόλο που μέτραγε μισό αιώνα ζωής. Ο πωλητής προφανώς δεν γνώριζε την αξία τη αγωνίας, διαφορετικά δεν θα μας την είχε δώσει με αντάλλαγμα την αγορά μιας χαμηλής ποιότητας θλίψης ενός νεαρού ποιητή. Αυτό που μου άρεσε περισσότερο σ’ αυτή ήταν ο υπαρξιακός φόβος, φιλοτεχνημένος με μαστοριά και με λεπτομέρειες εξαιρετικής λεπτότητας και ομορφιάς. Πρέπει να ανήκε σε κάποιον πνευματικό άνθρωπο με εγκυκλοπαιδικές γνώσεις ή σε κάποιον πρώην φυλακισμένο. Με το που άρχισα να τη χρησιμοποιώ, η αϋπνία έγινε καθημερινή σύντροφός μου. Άρχισα να υποστηρίζω τις ειρηνευτικές συνομιλίες και σταμάτησα να επισκέπτομαι τους συγγενείς μου. Στη βιβλιοθήκη μου αυξήθηκαν τα απομνημονεύματα και πλέον εξέφραζα τις απόψεις μου μόνο σε σπάνιες περιπτώσεις. Οι άνθρωποι μού έγιναν πιο πολύτιμοι απ’ την πατρίδα και άρχισε να με κυριεύει η ανία. Το πλέον αξιοσημείωτο όμως ήταν ότι είχα γίνει ποιητής.
نساء - Women
arabe | Ghayath Almadhoun
النساءُ اللواتي عصرنَ العنبَ بأقدامهنَّ منذ بدءِ التاريخ.
النساءُ اللواتي تمَّ قَفْلُهُنَّ بحزامِ العفَّةِ في أوروبا.
الساحراتُ اللواتي أُحرِقنَ في العصورِ الوسطى.
روائياتُ القرنِ التاسع عشر اللواتي كَتَبْنَ بأسماءَ ذكوريةٍ لكي يستطعنَ النَّشر.
حاصداتُ الشاي في سيلان.
نساءُ برلينَ اللواتي أَعَدْنَ إعمارَهَا بعد الحرب.
فلاحاتُ القطنِ في مصر.
الجزائرياتُ اللواتي يَضَعْنَ البرازَ على أجسادهنَ لكيلا يُغتصبنَ من قبلِ الجنودِ الفرنسيين.
عذراواتُ السيجار في كوبا.
عصابةُ الماساتِ السوداواتِ في ليبيريا.
راقصاتُ السامبا في البرازيل.
اللواتي فَقَدْنَ وجوهَهُنَّ بالأسيدِ في أفغانستان.
أُمي.
أنا آسف.
Audio production: Ghayat Almadhoun, 2014
ΓΥΝΑΙΚΕΣ
grec
Γυναίκες που πατάτε σταφύλια με πόδια γυμνά απ’ τις απαρχές της ιστορίας.
Γυναίκες που σας κλειδώνανε σε ζώνες αγνότητας στην Ευρώπη.
Μάγισσες που σας καίγανε τον Μεσαίωνα.
Λογοτέχνιδες του δέκατου ένατου αιώνα που για να δημοσιευτούν τα έργα σας υπογράφατε με ανδρικά ψευδώνυμα.
Καλλιεργήτριες τσαγιού στη Σρι Λάνκα.
Βερολινέζες που ανοικοδομήσατε την πόλη μετά τον πόλεμο.
Αγρότισσες βαμβακιού στην Αίγυπτο.
Αλγερινές που αλείφατε τα σώματά σας με ακαθαρσίες για να μη σας βιάσουν οι Γάλλοι στρατιώτες.
Τυλίχτριες πούρων στην Αβάνα.
Αντάρτισσες των «Μαύρων Διαμαντιών» στη Λιβερία.
Χορεύτριες σάμπα στη Βραζιλία.
Γυναίκες που σας σημάδεψαν το πρόσωπο με οξύ στο Αφγανιστάν.
Μάνα.
Σχωράτε με.
لا تصدّقوني إن حدّثتكم عن الحرب
arabe | Asmaa Azaizeh
تشغلني الحرب. لكنّي أخجل من الكتابة عنها. أجلد استعاراتي ثمّ أسترحمها. يقودني الألم نحو وصف رصاصةٍ، فأتراجع نحو وصف صفعةٍ عاطفيّة. أبقر بطن الكلام فيستفيق ضحايا الهاراكيري، جميعهم، ويبقرون بطني.
لا تصدّقوني إن حدّثتكم عن الحرب، لأني أتحدث عن الدم وأنا أشرب القهوة، وعن القبور وأنا أقطف الصفّير في مرج بن عامر، وعن القتلة وأنا أمعن في قهقهة الأصدقاء، وعن مسرحٍ محروقٍ في حلب وأنا أقف الآن أمامكم في هذا المسرح المكيّف.
لا تصدّقوني إن حدّثتكم عن الحرب، لأني كلما قصفتُ شوارع المدينة في القصيدة، اضطجع الإسفلت ومالت عليه المصابيح ومرّ الأنبياء بسلام.
كّلما خلتُ جلد أبي مسلوخًا فيها، ألمسه سليمًا في العناق. وكلّما سمعت نواح أمي، هدهدتني بأغنيةٍ قديمةٍ وغفيت كملاك.
لكنّ الأحلام صكوكٌ مفتوحةٌ
توقّعها امرأةٌ حورانيّةٌ لا أعرف ملمحًا واحدًا فيها، سوى أنّي حين تخطئ سكيني ورقة الخسّ، أشمّ رائحة قبيلة الدم التي تركها جدّي في جسدينا.
الأحلام صكٌ مفتوح، يوقّعه أبناء قاسيون الذين همسوا لفظها في أذني في نصف غفوةٍ، ولم أتأكد من أين نبت اسم الجبل إلا حين بحثت عنه في جوجل.
الصّك الأوّل:
في حشدٍ شديد الغموض، يمسني وضوحٌ فاجرٌ.
وسط هندسةٍ متقنةٍ لضوضاء الجغرافيا، تعبرني، بهدوءٍ، رصاصةٌ عند أسفل الظهر،
يزداد غموض الحشد، يُحكم إغلاق نوافذ الأذن من الداخل. الثقب طازجٌ كنبع ماء، الدمّ حارٌ كصوت أمي في الأغنية، ناعمٌ كجلد أبي.
الصّك الثاني:
حوصرت في أكثر بقع العالم قداسةً.. انهال عليّ رصاصٌ كما انهالت كلمات الرّب على الأنبياء..
قبضت على حجرٍ فسال من يدي. سبقت الجنود فسبقني الزمن. وحيثما غفى المسيح قبل أن يكبر ويحملنا على ظهره، انكمشت كقطّةٍ خائفة.
الصّك الثالث:
خوف في الشام.
لا تصدّقوني حين أحدّثكم عن الحرب
لأني لم أسمع طلقةً في حياتي سوى تلك التي رماها أبي من جفته في عنق يمام مرج بن عامر. ولم أشمّ دمًا من جرحٍ إلا ذاك الذي شممته مع أمي حين حضتُ لأوّل مرة.
ليس لديّ رصيدٌ في بنك الحرب، لكنّ حورانيّةً طمأنتني بأن صكوكي صالحة.
Audio production: Haus für Poesie / 2016
ΑΝ ΤΥΧΕΙ ΝΑ ΣΑΣ ΜΙΛΗΣΩ ΓΙΑ ΠΟΛΕΜΟ ΜΗΝ ΜΕ ΠΙΣΤΕΨΕΤΕ
grec
Ο πόλεμος κυριεύει τη σκέψη μου, μα νιώθω ντροπή να γράψω για τον πόλεμο. Μαστιγώνω τις μεταφορές, ύστερα τις ικετεύω. Ο πόνος με κάνει να τραβηχτώ για ν’ αφήσω να φανεί η σφαίρα, να φανεί το χαστούκι στην καρδιά. Οι λέξεις που κάναν χαρακίρι ανασταίνονται και με ξεκοιλιάζουν.
Αν τύχει να σας μιλήσω για πόλεμο μην με πιστέψετε, γιατί μιλούσα για αίμα κι έπινα καφέ, μιλούσα για τάφους και μάζευα μαργαρίτες στην κοιλάδα Μαρτζ μπιν Άμερ, μιλούσα για δολοφόνους ενώ άκουγα τους φίλους μου να ξεκαρδίζονται, στεκόμουν μπροστά σας επάνω σε σκηνή κλιματιζόμενου θεάτρου και μιλούσα για ένα καμένο θέατρο στο Χαλέπι.
Αν τύχει να σας μιλήσω για πόλεμο μην με πιστέψετε, γιατί όταν βομβάρδισα τους δρόμους της πόλης μες στους στίχους μου η άσφαλτος έγειρε, τα φώτα χαμήλωσαν κι οι προφήτες διέσχισαν την πόλη εν ειρήνη.
Φαντάστηκα τη σάρκα του πατέρα να ξεσκίζεται, αλλά τον ακουμπώ και τον κρατώ στην αγκαλιά μου σώο κι αβλαβή. Φαντάστηκα τη μάνα να θρηνεί, αλλά εκείνη με βάζει για ύπνο, με νανουρίζει μ’ ένα παλιό τραγούδι κι αποκοιμιέμαι σαν αγγελούδι.
Μα τα όνειρα είναι ανοιχτές επιταγές
Υπογεγραμμένες από μια κυρά αγνώστων χαρακτηριστικών απ’ το Χουράνι, κι όταν με το μαχαίρι στο χέρι έτοιμη να κόψω μαρούλι ξαστοχώ, μυρίζω το αίμα της φυλής που άφησε ο παππούς σημάδι στα κορμιά μας.
Τα όνειρα είναι ανοιχτή επιταγή υπογεγραμμένη απ’ τους γιους του όρους Κασιούν, ψιθυρισμένα στο αυτί μου μέσα σε ονειροπόληση, χωρίς να ’χω ιδέα από πού βγαίνει το όνομα Κασιούν μέχρι που το ’ψαξα στο Google.
Η πρώτη επιταγή:
Μες στην ερμητικότητα του πλήθους με αγγίζει εκστατική διαύγεια.
Καταμεσής του θαυμαστού μηχανισμού της χλαλοής με διαπερνά ήσυχα μια σφαίρα χαμηλά στην πλάτη.
Η ερμητικότητα του πλήθους γιγαντώνεται, κανένας ήχος δεν περνάει, τα παραθυρόφυλλα της ακοής είναι από μέσα κλειστά. Η τρύπα είναι φρέσκια σαν πηγή νερού, το αίμα ζεστό σαν τη φωνή της μάνας στα τραγούδια, απαλό σαν το δέρμα του πατέρα.
Η δεύτερη επιταγή:
Ήμουν πολιορκημένη στου κόσμου τον πιο ιερό τόπο. Οι σφαίρες έπεφταν επάνω μου όπως οι λέξεις του Θεού επάνω στους προφήτες.
Σήκωσα μια πέτρα που έλιωσε μες στο χέρι μου. Προσπέρασα τους στρατιώτες και είδα να με προσπερνά ο χρόνος. Μαζεύτηκα σαν το γατί που ζάρωσε απ’ τον φόβο εκεί που ο Ιησούς αποκοιμήθηκε πριν ανδρωθεί και μας σηκώσει όλους στους ώμους Του.
Η τρίτη επιταγή:
Τρόμος στον Λεβάντε.
Αν τύχει να σας μιλήσω για πόλεμο μην με πιστέψετε
Γιατί δεν έχω ακούσει ήχο άλλης σφαίρας από κείνες που έριχνε με το δίκαννο ο πατέρας μου στης Μαρτζ μπιν Άμερ τα περιστέρια. Ούτε έχω μυρίσει άλλο αίμα απ’ το αίμα της πρώτης περιόδου μου πλάι στη μάνα.
Δεν έχω λογαριασμό στην τράπεζα του πολέμου αλλά μια κυρά απ’ το Χουράνι μου ’πε στα σίγουρα ότι οι επιταγές μου δεν είναι σκάρτες.
for Teflon, vol. 17, summer-autumn 2017
The shape of the eye and the cowardice
allemand | Ann Cotten
Sprung durch den Styx, ein Vorhang
aus Quecksilber, ein Vorschuß, ein Frühstück.
Du machst die Augen zu und durchstößt die Wasseroberfläche.
Nun bist du in einer anderen Welt. Wie Worte,
merkst du, sie bezeichnen auch hier unten
Verhältnisse, Räume und Steine, alles veralgt, verlangt,
verargt nichts, und das Wort Fische kommt hier
zu sich, zu dir bloß, wie du weißt. Das bitter
Erinnern, wie trocken das Land und wie dürftig deine Begriffe
doch du darfst sprechen hier, machst liebliche Luftbläschen.
Aug in Aug mit Alge am Horizont des Nass, nah,
jemand hat ohne dein Wissen deine Haare zurückgestrichen.
Die Blässhühner wirken klug wie Dirigenten.
Jemand zeigt deiner Haut, wo es beginnt. Sich aufzulösen
ist diese Haut sofort bereit. Trag sie davon in absehbarer Zeit.
Davor aber tauch noch mal unter, und schiebe die
Wimpern hoch, reiß die Augen auf. Du siehst, du siehst,
was du Welt oder Umwelt zu nennen in Luftblasen scheiterst.
from: unveröffentlicht
Audio production: 2007, Literaturwerkstatt Berlin
The shape of the eye and the cowardice
grec
Σάλτο μέσα από τη Στύγα, ένα παραπέτασμα
από υδράργυρο, μια προκαταβολή, ένα πρόγευμα.
Κλείνεις τα μάτια και διαρρηγνύεις την επιφάνεια των υδάτων.
Τώρα βρίσκεσαι σ’ έναν άλλον κόσμο. Σαν λόγια,
παρατηρείς, ακόμα και ’δω κάτω υποδηλώνουν
σχέσεις, χώρους και πέτρες, τα πάντα φυκιασμένα, παθιασμένα,
όχι παρεξηγημένα, και η λέξη ψάρια εδώ
συνέρχεται, έρχεται απλά σε σένα, καθώς γνωρίζεις. Η πικρή
θύμηση, πόσο ξερή η γη και πόσο ανεπαρκείς οι έννοιές σου
ωστόσο εδώ σου επιτρέπεται να μιλήσεις, κάνεις χαριτωμένες μπουρμπουλήθρες.
Οφθαλμός εν οφθαλμώ με φύκια στον ορίζοντα του νερού, πλησίον,
κάποιος χάιδεψε εν αγνοία σου τα μαλλιά σου προς τα πίσω.
Οι νερόκοτες μοιάζουν έξυπνες σαν διευθυντές ορχήστρας.
Κάποιος υποδεικνύει στο δέρμα σου την αρχή του. Να διαλυθεί
αμέσως πρόθυμο είναι τούτο το δέρμα. Απομάκρυνέ το σύντομα.
Προηγουμένως όμως βυθίσου ακόμα μια φορά, και σπρώξε
τα ματόκλαδα προς τα πάνω, άνοιξε διάπλατα τα μάτια. Βλέπεις, βλέπεις,
τι αποτυγχάνεις με μπουρμπουλήθρες ως κόσμο ή περιβάλλον να κατονομάσεις.
Reichtum und Abschaum
allemand | Bęrt Elsmann-Papenfuß
Reichtum macht geizig. Wer Geiz kultiviert,
schottet sich ab, kommandiert rum, martert andere,
zermartert sich selbst, und stirbt langsam aus.
Wer Reichtum akkumuliert, kriegt viel Besuch,
besonders ungebetenen. Wer dies verhindern will,
muß wenigstens für gleichmäßige Verteilung sorgen.
Der Abschaum muß erniedrigt werden,
entwürdigt und zusammengeschlagen,
muß rausgeschickt werden in die Kälte,
um zu erfrieren. Dem Abschaum geschehe,
was er mit oder ohne Bewußtsein anrichtet.
Er sei gerichtet. Diebstahl verpflichtet.
Die Politik hat abgewirtschaftet, ist zu Recht
diskreditiert, und genau genommen immer rechts;
es gibt keine linke Politik mehr. Linke Kapital-Kritik
ist lediglich Vorarbeit einer effektiven Ökonomik.
Sog. linke Politik ist opportunistisches Lavieren
auf dem langen Weg zu einer linken Ökonomie.
Der Abschaum muß erniedrigt werden,
entwürdigt und zusammengeschlagen,
muß rausgeschickt werden in die Kälte,
um zu erfrieren. Dem Abschaum geschehe,
was er mit oder ohne Bewußtsein anrichtet.
Er sei gerichtet. Diebstahl verpflichtet.
Reichtum und Abschaum steuern in den Untergang,
und zwar nicht über kurz oder lang, sondern plötzlich
und unerwartet läuft das Kreuzfahrtschiff auf Grund.
Der kurze Weg führt über den Volksaufstand direkt
zu Vergesellschaftung, Fleischtopf und Konfekt.
Die Meuterer sind mit Rettungsbooten eingedeckt.
from: RUMBALOTTE CONTINUA. 3. Folge
Ostheim/Rhön: Verlag Peter Engstler, 2006
Audio production: Literaturwerkstatt Berlin 2010
ΠΛΟΥΤΟΣ ΚΑΙ ΠΛΕΜΠΑ
grec
Ο πλούτος σε κάνει τσιφούτη. Όποιος καλλιεργεί την τσιγκουνιά,
απομονώνεται, δίνει διαταγές, βασανίζει τους άλλους,
τυραννά τον εαυτό του και αργοπεθαίνει.
Όποιος συσσωρεύει πλούτο, δέχεται πολλούς επισκέπτες,
ιδιαίτερα απρόσκλητους. Όποιος θέλει να τους αποτρέψει,
θα πρέπει να φροντίσει τουλάχιστον για ίση κατανομή.
Η πλέμπα πρέπει να ταπεινωθεί,
ν’ ατιμωθεί και να κομματιαστεί,
να εξοριστεί πρέπει στο κρύο,
για να ξεπαγιάσει. Ας συμβεί στην πλέμπα
ό,τι αυτή συνειδητά ή ασυνείδητα προκαλεί.
Η μοίρα της είναι αυτή. Η κλοπή υποχρεωτική.
Η πολιτική έχει χαντακωθεί, δικαίως της πάνε όλα ζερβά
και έχει συκοφαντηθεί, ουσιαστικά είναι πάντα δεξιά˙
δεν υπάρχει αριστερή πολιτική πια. Η αριστερή κριτική στο κεφάλαιο
αποτελεί απλά προάγγελο των αποτελεσματικών οικονομικών.
Η λεγόμενη αριστερή πολιτική είναι οπορτουνιστικός ελιγμός
στον μακρύ δρόμο προς μία αριστερή οικονομία.
Η πλέμπα πρέπει να ταπεινωθεί,
ν’ ατιμωθεί και να κομματιαστεί,
να εξοριστεί πρέπει στο κρύο,
για να ξεπαγιάσει. Ας συμβεί στην πλέμπα
ό,τι αυτή συνειδητά ή ασυνείδητα προκαλεί.
Η μοίρα της είναι αυτή. Η κλοπή υποχρεωτική.
Ο πλούτος και η πλέμπα οδηγούν στον χαμό,
και μάλιστα όχι αργά ή γρήγορα, αλλά ξαφνικά
και αναπάντεχα το κρουαζιερόπλοιο ξοκείλει.
Μέσω της λαϊκής εξέγερσης ο σύντομος δρόμος οδηγεί
απευθείας στην εθνικοποίηση, στη χύτρα και στη σαντιγί.
Οι στασιαστές προμηθεύτηκαν σωσίβιες λέμβους απ’ την αρχή.
Tεφλόν, τχ. 6, 2012
Es gibt keine Freiheit
allemand | Bęrt Elsmann-Papenfuß
Es gibt keine Freiheit
für die Feinde der Freiheit.
Es gibt keine Freiheit
für die Freunde der Freiheit.
Die Freiheit ist eine Schimäre,
schwelgt stets in einer Affäre.
Die Freiheit wird nicht kommen,
Freiheit wird sich rausgenommen.
Durch tätige Befreiung abgetrotzt,
in die Fresse der Peiniger gerotzt.
Es gibt keine Freiheit
in der Diktatur der Bourgeoisie,
Demokratie genannt, Sklaverei ist gemeint.
Es gibt keine Freiheit
in der Diktatur des Proletariats,
Sozialismus genannt. Bestenfalls Toleranz.
Die Freiheit wird nicht kommen,
Freiheit wird sich rausgenommen.
Wird Staatsapparaten abgetrotzt,
in die Klos der Büros gekotzt.
Es gibt keine Freiheit
in der Diktatur der Bourgeoisie,
Demokratie genannt, Sklaverei ist gemeint.
Es gibt keine Freiheit
unterm Diktat der Militärindustrie,
Faschismus genannt, Sklaverei ist gemeint.
Die Freiheit wird nicht kommen,
Freiheit wird sich rausgenommen.
Wird durch militanten Widerstand
mühsam errungen Land für Land.
Es gibt keine Freiheit
unter der Knute des Adels,
Monarchie genannt, Sklaverei ist gemeint.
Es gibt keine Freiheit
unter der Fuchtel des Häuptlings,
Stammesgesellschaft genannt, Sklaverei ist gemeint.
Die Freiheit wird nicht kommen,
Freiheit wird sich rausgenommen.
Der Aufstand der unterdrückten Masse
fegt hinweg die herrschende Klasse.
Es gibt keine Freiheit
unter einem magischen Matronat,
Urgesellschaft genannt. Bestenfalls Toleranz.
Es gibt keine Freiheit
unter der Führung der Stärksten,
Amorphismus genannt. Bestenfalls Toleranz.
Die Freiheit wird nicht kommen,
Freiheit wird sich rausgenommen.
Frisch die Schläfrigen geweckt,
und ums Verrecken angeeckt.
Es gibt keine Freiheit
in der keulenschwingenden Horde,
Selbstbezeichnung unbekannt. Guten Appetit.
Es gibt keine Freiheit
im Rudel unter einem Leitwolf,
Selbstbezeichnung unverständlich. Guten Appetit.
Die Freiheit wird nicht kommen,
Freiheit wird sich rausgenommen.
Auf die Fuchtel wird geschissen,
und Alpha in die Flucht gebissen.
Es gibt keine Freiheit
im Trott der Herde, den Fürzen
des Leithammels folgend. Toleranz unbekannt.
Es gibt keine Freiheit
im Schatten üppigen Gestrüpps,
das auch nur ans Licht will. Toleranz unbekannt.
Die Freiheit wird nicht kommen,
Freiheit wird sich rausgenommen.
Den Hammel in die Schlucht gestürzt,
dem Gestrüpp die Zweige gekürzt.
Es gibt keine Freiheit
unter der Erde, gesetzmäßig bebt
die Lithosphäre. Begriffe sind dort unbekannt.
Es gibt keine Freiheit
im Erdkern, es gibt keine Fragen.
Nickel, Eisen und Kobalt haben das große Sagen.
Die Freiheit wird nicht kommen,
Freiheit wird sich rausgenommen.
Stein waren wir doch alle schon mal,
durch Empörung werden wir Metall.
Es gibt keine Freiheit
im Atomkern, dort geht alles
ausnahmsweise seinen geregelten Gang.
Es gibt keine Freiheit
in der Regel – im Trudeln
der Revolte springt die Qualität.
Die Freiheit wird nicht kommen,
Freiheit wird sich rausgenommen.
Die richtige Schwingung in Gang,
und schon tanzt Zweck mit Zwang.
Es gibt keine Freiheit
für die Feinde der Freiheit.
Es gibt keine Freiheit
für die Freunde der Freiheit.
Die Freiheit ist eine Schimäre,
schwelgt stets in einer Affäre.
Die Freiheit wird nicht kommen,
Freiheit wird sich rausgenommen,
durch tätige Befreiung abgetrotzt,
in die Fresse der Peiniger gerotzt.
from: RUMBALOTTE CONTINUA. 2. Folge
Berlin: Karin Kramer Verlag, 2005
Audio production: Literaturwerkstatt Berlin 2010
ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ
grec
Δεν υπάρχει ελευθερία
για τους εχθρούς της ελευθερίας.
Δεν υπάρχει ελευθερία
για τους φίλους της ελευθερίας.
Η ελευθερία είναι μια χίμαιρα,
απολαμβάνει πάντοτε πολιτικά ανομήματα.
Η ελευθερία δεν θα ’ρθει,
η ελευθερία θα δραχθεί.
Με πείσμα πραγματικότητα θα γίνει,
στη μούρη βασανιστών μύξες φτύνει.
Δεν υπάρχει ελευθερία
στη δικτατορία της μπουρζουαζίας,
την ονομάζουν δημοκρατία, ενώ εννοούν δουλεία.
Δεν υπάρχει ελευθερία
στη δικτατορία του προλεταριάτου,
την ονομάζουν σοσιαλισμό. Στην καλύτερη περίπτωση ανοχή.
Η ελευθερία δεν θα ’ρθει,
η ελευθερία θα δραχθεί.
Την κρατική μηχανή ποδοπατά,
σε τουαλέτες γραφείων την ξερνά.
Δεν υπάρχει ελευθερία
στη δικτατορία της μπουρζουαζίας,
την ονομάζουν δημοκρατία, ενώ εννοούν δουλεία.
Δεν υπάρχει ελευθερία
κάτω από τις προσταγές της πολεμικής βιομηχανίας,
την ονομάζουν φασισμό, ενώ εννοούν δουλεία.
Η ελευθερία δεν θα ’ρθει,
η ελευθερία θα δραχθεί.
Με αγώνα και αντίσταση μαχητική
από χώρα σε χώρα θα κατακτηθεί.
Δεν υπάρχει ελευθερία
κάτω απ’ το μαστίγιο της αριστοκρατίας,
την ονομάζουν μοναρχία, ενώ εννοούν δουλεία.
Δεν υπάρχει ελευθερία
κάτω από τη σπάθα του φύλαρχου,
την ονομάζουν φιλαρχία, ενώ εννοούν δουλεία.
Η ελευθερία δεν θα ’ρθει,
η ελευθερία θα δραχθεί.
Όταν o καταπιεσμένος εξεγερθεί,
ο άρχοντας στα σκουπίδια θα βρεθεί.
Δεν υπάρχει ελευθερία
κάτω από έναν μάγο πάτρωνα,
την ονομάζουν αρχαϊκή κοινωνία. Στην καλύτερη περίπτωση ανοχή.
Δεν υπάρχει ελευθερία
κάτω από τη καθοδήγηση των ισχυρών,
την ονομάζουν αμορφισμό. Στην καλύτερη περίπτωση ανοχή.
Η ελευθερία δεν θα ’ρθει,
η ελευθερία θα δραχθεί.
Φρέσκοι ξύπνησαν οι κοιμισμένοι,
να ψοφήσουν ήταν παρατημένοι.
Δεν υπάρχει ελευθερία
στις ροπαλοφόρες ορδές.
Ο αυτοχαρακτηρισμός άγνωστος. Καλή όρεξη.
Δεν υπάρχει ελευθερία στο κοπάδι που ’χει αρχηγό.
Ο αυτοχαρακτηρισμός ακατανόητος. Καλή όρεξη.
Η ελευθερία δεν θα ’ρθει,
η ελευθερία θα δραχθεί.
Θα την πυροβολήσουν στο σπαθί,
το άλφα θα δαγκώσουν στη φυγή.
Δεν υπάρχει ελευθερία
στον καλπασμό της αγέλης, που την πορδή
του ταγού ακολουθεί. Η ανοχή άγνωστη.
Δεν υπάρχει ελευθερία
στη σκιά πυκνής χαμηλής βλάστησης,
που απλώς στο φως θέλει να βγει. Η ανοχή άγνωστη.
Η ελευθερία δεν θα ’ρθει,
η ελευθερία θα δραχθεί.
Ο αμνός στο φαράγγι θα ριχτεί,
η πυκνή βλάστηση θα κλαδευτεί.
Δεν υπάρχει ελευθερία
κάτω από τη γη, τακτικά σείεται
η λιθόσφαιρα. Εκεί οι έννοιες είναι άγνωστες.
Δεν υπάρχει ελευθερία
στο κέντρο της γης, δεν υπάρχουν ερωτήσεις.
Το νικέλιο, ο σίδηρος και το κοβάλτιο έχουν το πρόσταγμα.
Η ελευθερία δεν θα ’ρθει,
η ελευθερία θα δραχθεί.
Πέτρες ήμασταν κάποια εποχή,
μέταλλο μας κάνει τώρα η οργή.
Δεν υπάρχει ελευθερία
στον πυρήνα του ατόμου, εκεί όλα ακολουθούν
κατ’ εξαίρεση την καθορισμένη τους πορεία.
Δεν υπάρχει ελευθερία
στον κανόνα –μέσα απ’ τον στροβιλισμό
των επαναστατημένων ξεπετιέται η ποιότητα.
Η ελευθερία δεν θα ’ρθει,
η ελευθερία θα δραχθεί.
Η ταλάντωση στην πορεία σωστή,
χορεύουν ήδη σκοποί κι αναγκασμοί.
Δεν υπάρχει ελευθερία
για τους εχθρούς της ελευθερίας.
Δεν υπάρχει ελευθερία
για τους φίλους της ελευθερίας.
Η ελευθερία είναι μια χίμαιρα,
απολαμβάνει πάντοτε πολιτικά ανομήματα.
Η ελευθερία δεν θα ’ρθει,
η ελευθερία θα δραχθεί.
Με πείσμα πραγματικότητα θα γίνει,
στη μούρη βασανιστών μύξες φτύνει.
Tεφλόν, τχ. 6, 2012
Die grenzenlose Zeit
allemand | Bert Papenfuß
Jenseits der Mannigfaltigkeiten des Ereignishorizontes,
im zugigen Korridor des Raumzeitkrümmungsamtes,
dort hinter der weißen Tür tut sich das schwarze Loch auf,
das wiederum von einem weißen Loch gespeist wird usf. –
wer die Elle hat, hat auch die Spanne,
wer die Kanne hat, kennt auch die Quelle.
So kommt man sich näher,
was will man denn mehr.
Nur in der grenzenlosen Zeit kommt es zu Kontakten ,
nach allem Stöbern und Tasten und trotz sinnlosen Akten.
from: RUMBALOTTE CONTINUA. 7. Folge
Ostheim/Rhön: Verlag Peter Engstler, 2010
Audio production: Literaturwerkstatt Berlin 2010
Ο ΑΝΑΡΧΟΣ ΧΡΟΝΟΣ
grec
Εκείθεν της πολλαπλότητας του ορίζοντα των γεγονότων,
στον γεμάτο ρεύματα διάδρομο της καμπύλωσης του χωροχρόνου,
εκεί πίσω από την άσπρη πόρτα χάσκει η μαύρη τρύπα,
που γι’ ακόμα μια φορά θα φαγωθεί από μια άσπρη τρύπα κ.ο.κ. –
όποιος έχει την ωλένη, έχει και το χτένι,
όποιος έχει το λαγήνι, ξέρει από πού πίνει.
Έτσι έρχεσαι πιο κοντά,
τι άλλο να θέλεις πια.
Μόνο στον άναρχο χρόνο γίνονται επαφές,
μετά από ανιχνεύσεις, ψηλαφίσματα και παρά τα παράλογα συμβάντα.
Tεφλόν, τχ. 6, 2012
Was für neugierige Tiere
allemand | Ann Cotten
Niemand lebt von ihrem blassen Fleisch,
eigentlich können sie nur alles falsch machen.
Verschlucken Haken, ohne zu krepieren,
werden von Monofilamenten zerrissen.
Zerquetscht in Schleusen, in Schutzen
vor Fluten zerstückelt, eingezwängt in
Wasserregulierungseinrichtungen, tot
durch Unterführungskanäle geschoben,
fatal verstrickt in Treibnetzen und Reusen,
bringen red tides sie um,
Blüten von Algen vertragen sie nicht.
Sie mögen warmes Wasser, sie leben
in wilder Ehe mit kalorischen
Betrieben, untersuchen
die Wärmequelle, werden
von Propellern in Teile zerlegt.
Oft kratzen sie Kiele, und sie sterben
viel später an Infektionen oder
Blutungen der inneren Organe.
from: unveröffentlicht
Audio production: 2007, Literaturwerkstatt Berlin
ΤΙ ΠΕΡΙΕΡΓΑ ΖΩΑ
grec
Κανείς δε ζει απ’ τη χλωμή τους σάρκα,
στην πραγματικότητα μόνο στραβά τα κάνουν όλα.
Καταπίνουν αγκίστρια χωρίς να ψοφάνε,
πετονιές τα ξεσκίζουν.
Λιωμένα σε υδατοφράκτες, κομματιασμένα
σε φράγματα για τις πλημμύρες, σφηνωμένα σε
υδρορρορυθμιστές, νεκρά
μέσα σε υπόγεια κανάλια σπρωγμένα,
θανάσιμα μπερδεμένα σε τράτες και κιούρτα,
τα σκοτώνουν τα red tides,
δεν αντέχουν τα άνθη των φυκιών.
Τους αρέσει το ζεστό νερό, ζουν
σε ελεύθερη συμβίωση με τα θερμικά
εργοστάσια, ερευνούν
τις θερμοπηγές, γίνονται
κομμάτια από τις προπέλες.
Συχνά καρίνες τα γδέρνουν, και πεθαίνουν
πολύ αργότερα από μολύνσεις ή
αιμορραγίες των εσωτερικών οργάνων.
Metonymie, wir
allemand | Ann Cotten
Ich sprech für dich, lass gut sein.
Lass gut sein, sag ich. Sei
beruhigt, sage ich, ich formuliere,
da können, wenn ich fertig bin, wir beide rein.
Das Dichten, sagst du, macht dich schrecklich müde.
Das Ich-Sagen erschöpft mich mehr, sag ich.
Breit doch dein Wir aus, du, das meint uns beide,
und dann machen wir Picknick drauf. Wirklich,
ich bring das Wort nur schwer über die Zähne
hinaus, sie schlagen hart gegeneinander,
wenn du mich meinst, ich dich und Grinsen
allein kann in ne Harmonie uns schwemmen,
wir fragen: wollen wir? Du sagst: Ich schon.
Du auch? Während ich mich an deine Zähne lehne.
Schenk ein! Merum schlägt dich und mich
über den ganzen Nachmittag in
den Tannin, das schwere, rötlich
schwarze Kleid der, ja, Verwechselungen.
Verklinken, bis wir weder aus noch ein,
nur schwirrend wissen von den Buchstaben
zu schließen mehr, wessen Initialen
wir nun tatsächlich in die Buche graben
mit meinem Messer. Deines ist zu klein
und klappt zurück, wenn man den Winkel falsch
berechnet. Bin dabei zu ritzen "DU",
als du dein Werk mir zeigst: du ritztest "ELVIS".
Okay, wir machen Fehler. Doch es lacht
ob unsrer Anstalten das blanke Sein.
from: Fremdwörterbuchsonette
Frankfurt am Main: Suhrkamp Verlag, 2007
Audio production: 2007, Literaturwerkstatt Berlin
ΜΕΤΩΝΥΜΙΑ, ΕΜΕΙΣ
grec
Μιλώ για σένα, είναι για καλό.
Είναι για καλό, λέω. Να ’σαι
ήσυχος, λέω, διατυπώνω,
όταν τελειώσω, μέσα θα μπούμε κι οι δυο.
Η ποίηση, λες, σ’ εξαντλεί τρομερά.
Να λέω Εγώ μ’ εξαντλεί, λέω, περίσσια.
Άπλωσε το Εμείς σου, και τους δυο μας χωρά,
πάνω του θα κάνουμε πικ νικ. Αλήθεια,
δύσκολα τη λέξη από τα δόντια αποσπώ,
αυτά μεταξύ τους με δύναμη χτυπούν,
όταν εμένα εννοείς, εσένα εγώ, κι ο
σαρκασμός στην αρμονία μάς ξεβράζει,
αναρωτιόμαστε: Θέλουμε; Εσύ λες: Θέλω.
Και συ; Ενώ εγώ στα δόντια σου ακουμπώ.
Βάλε κρασί! Το Merum μας ζαλίζει
ένα ολόκληρο απόγευμα
μες τις τανίνες, βαρύ κοκκινίζει
της σύγχυσής μας το μαύρο ένδυμα.
Τσουγκρίζουμε, ώσπου ούτε έτσι ούτε αλλιώς πια,
μόνο μες στη ζάλη φθόγγους προτάσσουμε
πόσο μάλλον ποιανού τ’ αρχικά
στον φλοιό της οξιάς πάνω όντως χαράσσουμε
με το μαχαίρι μου. Λιλιπούτειο το δικό σου
και διπλώνει, αν τη γωνία λάθος υπολογίσεις.
Έτοιμη είμαι να σκαλίσω «ΕΣΥ»,
όταν το έργο σου μου δείχνεις· σκάλισες «ELVIS».
Εντάξει, κάνουμε λάθη. Κι όντως γελά
με τις προετοιμασίες μας το κούφιο Είναι.