Rui Manuel Amaral 
Translator

on Lyrikline: 3 poems translated

from: croate to: portugais

Original

Translation

DVADESET I SEDMI DAN

croate | Tomica Bajsić

Mari, dvadeset i sedmi dan od tvojeg rođenja

Svjetlost i sjena: razdvajaju se ...
A do prije 27 dana, bili su jedno!
Tvoje crne kose oči sada traže rubove.

Rođena u ovaj svijet s ničim
Od opreme — toliko si mala da ne poznaješ
Ni svoje ime — želiš nas osvojiti tim
Osmijehom novostvorenog neba.

Kakav je to osmijeh! Sve pčele Alpa
I sve šumske vatre Mongolije
I svih 350 crkvenih tornjeva Salvadora i
Svi planktoni Atlantika nalaze utočište
U nebu tvog osmijeha iskovanog na tajnom
Mjestu koje je poznato samo pojedinim,
Levitirajućim svecima.

Gledaš uokolo i svemu se čudiš, ali
Moram ti reći da u tvojim crnim očima
Starim deset tisuća godina još uvijek
Mogu vidjeti odraz onog tihog jezera
Čija dubina se ne može izmjeriti.

Meni je to tiho jezero nepoznato sjećanje
Znanstvenici ga zovu crnom rupom prostora
Neki ga jednostavno zovu vrećom ugljena
A religiozni ljudi — oni to jezero zovu Duh.

Na tom su tihom jezeru tvoje crne oči
Još do nedavno bile dva indijanska kanua
Koja bezbrižno veslaju beskrajem svemira.

© Tomica Bajsić
from: Pjesme svjetlosti i sjene
AGM, 2004
Audio production: Tomislav Krevzelj, Udruga radio mreza 2011

O VIGÉSIMO SÉTIMO DIA

portugais

Para Mara, no seu vigésimo sétimo dia de vida

Luz e sombra: separando-se...
E há 27 dias eram uma só!
Os teus escuros olhos de amêndoa agora procuram contornos.

Nascida neste mundo sem nada
que te proteja — és tão pequena que nem sequer
o teu nome conheces — queres conquistar-nos com
esse sorriso de céu recém-criado.

 E que sorriso! Todas as abelhas dos Alpes
e todos os incêndios florestais da Mongólia
e as torres de cada uma das 350 igrejas de Salvador
e todos os plânctones do Atlântico
encontram refúgio no céu do teu sorriso, forjado
num lugar secreto, apenas conhecido por alguns
santos que levitam. 

Olhas à tua volta, num espanto, mas
tenho de te dizer que nos teus escuros olhos
de dez mil anos ainda consigo ver
o reflexo daquele lago tranquilo
cuja profundidade é impossível de medir. 

Esse lago é uma memória desconhecida para mim.
Os cientistas chamam-lhe o buraco negro do espaço.
Alguns chamam-lhe simplesmente um saco de carvão,
e os religiosos — esses, chamam-lhe Espírito.

Nesse tranquilo lago os teus olhos escuros
ainda há pouco eram duas canoas índias
a flutuar serenamente pelo universo infinito.

Tradução de Tamina Šop e Rui Manuel Amaral para Lisbon Revisited - Dias de Poesia 2019

APOKRIFI O TITU

croate | Tomica Bajsić

Tito glođe svinjsku glavu na tavanu
jednim okom vreba ulicu da ga roditelji ne uhvate
baš me briga / misli / pobjeći ću biciklom

Tito ilegalno u bečkom tramvaju
obukao je svoje najbolje sivo odijelo
misli: što sam ja gori od tih studenata?

Tito je Walter / John Smith / Fantomas / Caspar
Hauser / Howard Hughes / Tito je alias / alias je Tito
koliko imam imena / divi se Tito sam sebi

Tito jaši Romanijom
iza njega starina Nazor posrće kroz snijeg
Vladimire Vladimire / misli Tito dobrohotno

Tito maše okupljenoj djeci iz Mercedesa
crvene marame im vezane kao omčice oko vrata / i sunce
će se jednom ugasiti / misli Tito filozofski

Tito je elegantan u smrti
spisak neutješnih po abecednom redu:
akrobati u cirkusu / činovnici / djelatnici
Instituta za historiju radničkog pokreta /
engleska kraljica / filmski radnici / hipiji /
Ilich Ramirez Sanchez a.k.a. Carlos / krojači /
kubanska industrija cigara / lijepe žene /
ljudi koji nose brkove / medvjedi nosorozi lavovi /
nastavnici u osnovnim školama / nogometaši /
oficiri iz vatrogasnih domova / odlični učenici /
operni pjevači / povijesne ličnosti / predsjednici

ribičkih društava / prodavač kukuruza na radnom
mjestu br. 7 / punkeri / rezervni milicioneri /
Sai Baba / šahisti / šefovi kućnih savjeta /
umirovljeni stariji vodnici / zeleni
Tito se opet pojavio u balonu iznad istočne Afrike
spušta dalekozor na krdo zebri
prugasti đavli / misli Tito / svi su isti

Tito kaže NE Staljinu a Staljin
njemu baš me briga / ko te jebe
umiješ li računati?
imam ih dvadesetjednu tisuću osamstopedesetšest
umrvljenih u lišće Katynske šume / imam ih tristo tisuća
zakopanih krišom
imam ih deset milijuna likvidiranih likvidacijama
imam sve njihove papire / fotografije njihove djece / pisma puna
neopravdanog optimizma / njihove olovke / sitan novac
imam ih sve čitko provedene kroz knjige

© Tomica Bajsić
from: Južni križ
Goranovo proljeće, 1998
Audio production: Tomislav Krevzelj, Udruga radio mreza 2011

APÓCRIFOS SOBRE TITO

portugais

Tito no sótão a roer cabeça de porco
com um olho na rua para não se deixar surpreender pelos pais
estou-me nas tintas / pensa / fujo de bicicleta

Tito, clandestino, num eléctrico em Viena
com o seu melhor fato cinzento
pensa: quem disse que sou menos que estes estudantes?

Tito é Walter / John Smith / Fantômas / Kaspar
Hauser / Howard Hughes / Tito é nome de guerra / o nome de guerra é Tito
quantos nomes tenho / pensa Tito admirado consigo mesmo

Tito a cavalgar pelas montanhas da Bósnia
seguido pelo velho Nazor que tropeça na neve
oh, Vladimir Vladimir / pensa Tito com bonomia

 

Tito no seu Mercedes a acenar para a juventude
lenços vermelhos apertados no pescoço como laços da forca / também o sol
um dia se extinguirá / pensa Tito filosoficamente

 

Tito é elegante na morte
segue-se a lista dos viúvos por ordem alfabética:
acrobatas de circo / administradores de condomínio /
alfaiates / alunos de nota 20 / ambientalistas / cantores
de ópera / comandantes de bombeiros / escriturários / funcionários
do Instituto para a História do Movimento Operário / hippies /
homens que usam bigode / Ilich Ramirez Sanchez, também conhecido por
Carlos / indústria cubana de charutos / jogadores de futebol /
mulheres bonitas / personagens históricas / polícias na reserva /
presidentes de associações de pesca / professores primários /
punks / Rainha de Inglaterra / Sai Baba /
sargentos-mor aposentados / trabalhadores
do sector do cinema / ursos rinocerontes leões /
vendedores de milho do posto n.º 7 / xadrezistas

Tito surge num balão a sobrevoar a África Oriental
aponta os binóculos para uma manada de zebras
esses diabos às riscas / pensa Tito / são todos iguais

Tito a dizer NÃO a Estaline e Estaline
a dizer-lhe quero lá saber / vai-te foder
sabes fazer contas?
tenho vinte e um mil e oitocentos e cinquenta e seis
reduzidos a folhas na floresta de Katyn / tenho trezentos mil
enterrados em segredo
tenho dez milhões liquidados em liquidações
tenho todos os seus documentos / as fotografias dos filhos / as cartas cheias
de optimismo infundado / os lápis / os trocados
tudo passado a limpo na conta-corrente.

Tradução de Tamina Šop e Rui Manuel Amaral para Lisbon Revisited - Dias de Poesia 2019

U KRUGOVIMA

croate | Tomica Bajsić

čovjek hoda mirnije prema noći
                                                       koji u svom srcu nosi mnoge ponoći
                                                                                        Edvin Rolfe

kojiput mi se čini da živim posuđeno vrijeme
moji prijatelji mrtvi rasuti po grobljima
izbrisani s ploče nijedan nije dohvatio tridesetu
ti ljudi s kojima sam dijelio kruh
spavao u istim bunkerima hodao kroz istu
travu i noć penjao se na tenkovima i padao
licem u zemlju pritisnut mecima i granatama
(o slatka mirna zemlja koja poznaješ naše molitve)
njihovi duhovi sada dolaze u posljednjim glasovima:
ima li još soka? pita jedan koji će poginuti napadajući
čuvaj mi brata kaže drugi koga će ubiti tenk
treći se pokušava sjetiti tko je i odakle dolazi
dok mu se mozak polako gasi (pogođen je u glavu)
što ima tamo? pita četvrti i steže čašu bevande
pogleda uprtog u brda u kojima ga čeka zasjeda
a peti šuti ali njegove oči mogu reći:
                                   smrt.

kojiput mi se čini da sam prekinuo lanac
probudim se u noći bez zraka kroz
otvoreni prozor šumi četrnaest katova
(iz drvenih sanduka penje se miris spaljenog mesa)
Krist Iskupitelj je uvijek svježa rana u crnim oblacima
električne krijesnice jurcaju i proklinju i slave
vrijeme kada su se svinje hranile ljudima
ima dolje jedna kuća koja je prije sto godina bila plava
a sada nema krova i prozori su joj otvorene duplje
iznutra je ruševina ali čudno noću oživi
zaboravljeni balkoni pune se cvijećem i svjetlošću
okrugle crnkinje u turbanima naslanjaju se na
zahrđalu ogradu i mali odjeci njihova razgovora
šapuću da je tristo tisuća ljudi mrtvo na onim poljima
gdje su moje čizme ostale bez đonova
gdje su moje oči potonule u blato svemira a
srce mi je kao željezno uže otkinuto od sidra
prozviždalo kroz zrak u slijepim krugovima:
                                                bez cilja, bez cilja.

© Tomica Bajsić
from: Južni križ
Goranovo proljeće, 1998
Audio production: Tomislav Krevzelj, Udruga radio mreza 2011

EM CÍRCULOS

portugais




às vezes parece que vivo num tempo emprestado
os amigos mortos espalhados pelos cemitérios
riscados das lápides nenhum chegou aos trinta
homens com quem partilhava o pão
dormia em bunkers caminhava pela mesma
erva e pela mesma noite subia aos tanques e caía
de cara no chão impelido pelas balas e estilhaços
(ó doce serena terra tu conheces as nossas orações)
os seus espíritos ainda me aparecem enunciando as últimas palavras
ainda há sumo? pergunta este que vai morrer num ataque
cuida do meu irmão diz aquele que morrerá debaixo de um tanque
um terceiro procura recordar-se de quem é e de onde vem
enquanto o cérebro se apaga (foi atingido na cabeça)
o que há ali? pergunta o quarto apertando o copo de vinho com água
o olhar fixo nas colinas onde o espera uma emboscada
o quinto não fala mas os olhos podiam dizer:
morte.

às vezes parece que quebrei a corrente
acordo de noite sem ar
pela janela aberta irrompe o zumbido de catorze andares
(dos caixões de madeira ergue-se o cheiro da carne queimada)
o Cristo Redentor é uma eterna ferida aberta nas nuvens negras
pirilampos eléctricos rodopiam e amaldiçoam e celebram
o tempo em que os porcos devoravam homens
lá em baixo há uma casa que dantes era azul
agora não tem telhado e as janelas são órbitas vazias
o interior está em ruínas mas de noite parece estranhamente viva
varandas abandonadas enchem-se de flores e luz
mulheres redondas e negras e de turbante encostam-se
à grade enferrujada e o eco breve das suas conversas
espalha num sussurro que há trezentos mil mortos naqueles campos
onde as minhas botas perderam as solas
onde os meus olhos se afundaram no lodo do universo e
o meu coração se desprendeu como a férrea corda de uma âncora
zunindo pelo ar em círculos cegos:
sem destino, sem destino.

Tradução de Tamina Šop e Rui Manuel Amaral para Lisbon Revisited - Dias de Poesia 2019