Izabela Korybut-Daszkiewicz 
Translator

on Lyrikline: 8 poems translated

from: lituano to: polaco

Original

Translation

pavasario skrodimas

lituano | Aušra Kaziliūnaitė

vienišas eina parko taku
palengva stato kojas
skrodžia pavasario kūną
trokšta žinoti kodėl ir pamiršti kas už tai

rankos gyslotos, skruostai kaulėti
kartais jis žino ko nori, ypač šiandien

kišenėje sugniaužtas metalas vis dar šaltas
batai pagaminti iš gerai išdirbtos odos
piniginėje yra šiek tiek grynųjų ir kelios kortelės
vienoje iš jų jis šiandien šypsosi

eina pirmą kartą šiais metais nupjauta veja
kvepia taip, kad uodžia net nuo rūkymo atbukusi nosis
jis nori išsiaiškinti pavasario mirties priežastį
gal net parašyti romaną

pasilenkia ir iš visų jėgų smeigia peilį į žemę

beveik tiesus brūkšnys, kraujas
įkiša ranką į vidų ir ilgai ieško
kol ištraukia mažą mėlyną mašinytę
tą pačią, kurią pametė dar vaikystėje

© Aušra Kaziliūnaitė
from: esu aptrupėjusios sienos
Vilnius: kitos knygos, 2016
ISBN: 978-609-427-246-2
Audio production: Lithuanian Culture Institute, recorded at dropaudio studio, 2019

wiosenna sekcja zwłok

polaco

idzie samotny parkową aleją
wolno stawia stopy
rozcina ciało wiosny
chce wiedzieć dlaczego i zapomnieć, co potem

żylaste ręce, wystające kości policzkowe
czasami wie, czego chce, zwłaszcza dziś

ściśnięty w kieszeni jeszcze zimny metal
buty z dobrze wyprawionej skóry
w portfelu trochę gotówki i kilka kart
na jednej z nich dzisiaj się uśmiecha

idzie po skoszonej pierwszy raz w tym roku trawie
zapach taki, że nawet otępiałym nosem palacza czuje
chce wyjaśnić przyczynę zgonu wiosny
może i powieść napisać

pochyla się i z całej siły wbija nóż w ziemię

niemal prosta linia, krew
wkłada rękę do środka i długo grzebie
aż wyjmuje mały niebieski samochodzik
ten, który zgubił w dzieciństwie

Translated from Lithuanian by Izabela Korybut-Daszkiewicz

svetima planeta

lituano | Aušra Kaziliūnaitė

kompiuteris sako – atvykom
šiaip jis nešnekus, bet jau kelias valandas plepa
apie vaismedžių genėjimą
sako – kelionės tikslas pasiektas

kojų pirštai nutirpę
išlipu iš kosminio laivo
apsižvalgau, renku mėginius žemės mokslininkams –
vaikštau po lygiai tokį pat kambarį kaip savo
šviesmečių šviesmečius aplink nėra nieko gyvo
nėra ir užuolaidų
lauke ramiai sninga
kitoje gatvės pusėje languose žybsi girliandos
vaikai stumdosi ant šaligatvio

vien kosminė vienatvė ir uolienos

© Aušra Kaziliūnaitė
from: esu aptrupėjusios sienos
Vilnius: kitos knygos, 2016
ISBN: 978-609-427-246-2
Audio production: Lithuanian Culture Institute, recorded at dropaudio studio, 2019

obca planeta

polaco

komputer mówi – dotarliśmy
zazwyczaj nie jest rozmowny, ale już kilka godzin nawija
o przycinaniu drzewek owocowych
mówi – cel podróży osiągnięty

zdrętwiały mi palce u stóp
opuszczam statek kosmiczny
rozglądam się, zbieram próbki ziemi dla naukowców –
chodzę po takim samym pokoju jak mój
całe lata świetlne nie ma wokół żadnego życia
i zasłon też nie ma
na dworze prószy śnieg
w oknach po drugiej stronie ulicy świecą się lampki
dzieciaki kotłują się na chodniku

tylko kosmiczna samotność i skały

Translated from Lithuanian by Izabela Korybut-Daszkiewicz

omletas

lituano | Aušra Kaziliūnaitė

ruošiausi kepti omletą
praskėliau vieną kiaušinį
tada antrą
trečiame radau murziną berniuką

sėdėjo be tėvų, vienas
prekybos centre
šalia savęs turėjo dėžutę

apsidairiau ar niekas nemato
ir toliau gaminau
pusryčius

© Aušra Kaziliūnaitė
Audio production: Lithuanian Culture Institute, recorded at dropaudio studio, 2019

omlet

polaco

chciałam usmażyć omlet
rozbiłam jajko
potem drugie
w trzecim znalazłam umorusanego chłopca

siedział sam, bez rodziców
w centrum handlowym
przy nim stało pudełko

rozejrzałam się czy nikt nie widzi
i dalej robiłam
śniadanie

Translated from Lithuanian by Izabela Korybut-Daszkiewicz

patvoriuose dar augs šalpusniai

lituano | Aušra Kaziliūnaitė

kada nors visi mano draugai numirs
numirs giminaičiai ir mylimieji
numirs priešai ir nuo žemės paviršiaus
dings visi kaimynai ir praeiviai
kuriuos bent kartą buvau sutikusi
gatvėje

numirs klasiokai grupiokai
mokytojai dėstytojai
bendradarbiai

paskutinį kvapą išleis
visi žmonės
su kuriais dėl
nesuvokiamų priežasčių
dėvėjau tokią pat
laiko uniformą
nors taip ir neteko kariauti
jo mūšiuose

numirs paukščiai kurie anksčiau skraidė
virš mano aukštai iškeltos galvos
ir amžiams nutils šunės kuriuos išvykusi iš miesto
girdėdavau staugiant
šiurpulingomis naktimis

patvoriuose dar augs šalpusniai
ant pavėsinių ilsėsis nuvargusios vynuogės
bet niekas daugiau nevadins manęs vardu
o ir manęs pačios jau nebus

ir tuomet
atsargiai
šiek tiek pakreipusi galvą
stebėsiu svetimus šunis
vynuoges ir šalpusnius

ir tuomet
pirmą sykį iš tiesų regėsiu
paukščio skrydį

o pro šalį skubanti porelė
supratingai
žvilgsniais aplenks
suolelį
ant kurio sėdžiu

jie žinos
kad kitaip nei jie
aš iš tiesų matau
paukščio skrydį

kad
esu
visi man nepažįstami
šunės vynuogės
ir šalpusniai

© Aušra Kaziliūnaitė
from: esu aptrupėjusios sienos
Vilnius: kitos knygos, 2016
ISBN: 978-609-427-246-2
Audio production: Lithuanian Culture Institute, recorded at dropaudio studio, 2019

pod płotem jeszcze podbiał będzie rósł

polaco

kiedyś wszyscy moi przyjaciele umrą
odejdą krewni i ukochani
umrą wrogowie i z powierzchni ziemi
znikną wszyscy sąsiedzi i przechodnie
których choć raz spotkałam
na ulicy

umrą koledzy z klasy i z roku
nauczyciele i wykładowcy
znajomi z pracy

ostatnie tchnienie wydadzą
wszyscy ludzie
z którymi
z niezrozumiałych powodów
przyszło mi nosić taki sam mundur
czasu
choć nie brałam udziału
w jego bitwach

umrą ptaki co przedtem latały
nad moją wysoko uniesioną głową
zamilkną na wieki psiska za miastem
których wycia słuchałam
w straszliwe noce

pod płotem jeszcze podbiał będzie rósł
na altanach będą odpoczywały znużone winogrona
lecz nikt już nie nazwie mnie po imieniu
bo mnie samej już nie będzie

i wtedy
ostrożnie
z lekko przechyloną głową
będę się przyglądać obcym psom
winogronom i podbiałowi

i wtedy
pierwszy raz będę naprawdę widzieć
lot ptaka

a przechodząca obok para
przezornie
ominie wzrokiem
ławkę
na której siedzę

będą wiedzieli
że inaczej niż oni
ja naprawdę widzę
lot ptaka

że
ja
to te wszystkie nieznane mi
psy winogrona
i podbiał

Translated from Lithuanian by Izabela Korybut-Daszkiewicz

laisvė

lituano | Aušra Kaziliūnaitė

senas rašytojas su pasišlykštėjimu žvelgdamas į mane
pro stipriai sukąstus dantis iškošia
– kas tau gali uždrausti rašyti ką nori?
suprask jo laikais buvo cenzūra o dabar mes gyvename
šiltnamio sąlygom ir nokstam kaip kokie pomidorai

– kas tau gali uždrausti rašyti ką nori?
klausia manęs išverstakės žuvys nematomoj laiko upėj
– kas tau gali uždrausti rašyti ką nori?
teiraujasi Peliukas Mikis ir misteris Jėzus
susikibę už rankų sapnų proskynoj
toj pačioj kurioj skęstu kurioj paskendau ir nuskęsiu

– kas tau gali uždrausti rašyti ką nori?
klausia manęs moliuskai kriauklės bangos žuvėdros ir dumbliai
nuskendusių laivų kapitonai ir nekaltos mergaitės –
po dešimties metų jos jau skelbs tostus ir gers viena kitos kraują
prie paminklo Andersono undinėlei ar kitam viešbuty

– kas tau gali uždrausti rašyti ką nori?
nerimsta daugiaaukščio langų stiklai
ir praplaukiantys debesys

atsisuku į juos ir sakau
– jūs man galit uždrausti ir
uždrausti man gali šermukšnių kekių raudonis

© Aušra Kaziliūnaitė
from: esu aptrupėjusios sienos
Vilnius: kitos knygos, 2016
ISBN: 978-609-427-246-2
Audio production: Lithuanian Culture Institute, recorded at dropaudio studio, 2019

wolność

polaco

stary pisarz patrzy na mnie z obrzydzeniem
cedzi przez zaciśnięte zęby
– kto ci zabrania pisać to co chcesz?
za jego czasów była cenzura a teraz żyjemy
w cieplarnianych warunkach dojrzewamy jak pomidory

– kto ci zabrania pisać to co chcesz?
pytają wielkookie ryby w niewidzialnej rzece czasu
– kto ci zabrania pisać to co chcesz?
drążą Myszka Miki i mister Jezus
spleceni za ręce w przesiece snów
tej samej w której tonę w której zatonęłam i pójdę na dno

– kto ci zabrania pisać to co chcesz?
pytają mnie fale muszle małże rybitwy i glony
kapitanowie zatopionych statków i niewinne dziewczęta
za dziesięć lat będą już wznosić toasty i krew jedna drugiej wypijać
pod pomnikiem syrenki Andersena czy w innym hotelu

– kto ci zabrania pisać to co chcesz?
niepokoją się okna wieżowców
i sunące w górze obłoki

odwracam się do nich i mówię
– wy mi możecie zabronić i
zabronić mogą mi czerwone kiście jarzębiny

Translated from Lithuanian by Izabela Korybut-Daszkiewicz

iškamša

lituano | Aušra Kaziliūnaitė

vieną dieną prie konteinerio pastebėjau paliktą paukščio iškamšą
pastebėjau ir pamiršau, bet ji manęs nepamiršo, net ėmė persekioti –
kad ir kur eičiau, kad ir ką sutikčiau, visur mačiau nutriušusią paukščio iškamšą

iš pradžių tiesiog apsimesdavau, kad jos nematau
lai sau rodosi, man kas – nei čiulbėti, nei kirsti snapu vis tiek neįstengė

bet galiausiai visai suįžūlėjo – ėmė šmėžuoti ne tik viešose erdvėse –
įsimaišiusi tarp studentų, klausytojų, praeivių gatvėse –
rodydavosi draugų kompanijose, nevengė patupėti ir ant artimųjų galvų

tada bandžiau gražiuoju, priėjau ir paklausiau jos – ką čia veikia ir ko nori, ta iškamša
bet ji tik nebyliai tupėjo
o tėvas, ant kurio galvos ji galop įsitaisė, tik klausiamai pažvelgė į mane
tėti, tau ant galvos paukštis! – sušnibždėjau
bet jis numojo ranka, suprask – didelio čia daikto

nuo tada iškamšą jau regėjau ir sapnuose, net ten negalėjau nuo jos pailsėti
beveik nebemiegojau, beveik nebevalgiau, beveik nebebuvau
mačiau ją ir toliau – visada tokią pat sustingusią vienoje pozoje, nebylią, apipešiotą
man ėmė atrodyti, kad ji šiek tiek šypsosi. iškamša iš manęs šaipėsi
priėjau, čiupau ją ir mečiau iš visų jėgų į sieną. tik, pasirodo, ten buvo ne siena, o veidrodis

tąkart jame pirmą kartą išvydau skrendantį paukštį

© Aušra Kaziliūnaitė
from: esu aptrupėjusios sienos
Vilnius: kitos knygos, 2016
ISBN: 978-609-427-246-2
Audio production: Lithuanian Culture Institute, recorded at dropaudio studio, 2019

wypchany ptak

polaco

pewnego dnia przy kontenerze na śmieci zauważyłam wypchanego ptaka

zauważyłam i zapomniałam, lecz on pamiętał, zaczął mnie prześladować –
dokądkolwiek szłam, kogokolwiek spotykałam, wszędzie się pojawiał, taki wyliniały

najpierw udawałam, że go nie widzę
niech się zwiduje, co mi tam – i tak nie może ćwierkać ani dziobać

ale potem zrobił się bezczelny – migał mi przed oczami nie tylko w miejscach publicznych –
w tłumie studentów, słuchaczy, przechodniów –
pojawiał się wśród przyjaciół, bliskim siadywał na głowach

spróbowałam po dobroci, podeszłam i zapytałam – co tu robi i czego chce ten wypchany ptak
lecz on tylko siedział niemo
a ojciec, na którego głowie się umościł, spojrzał na mnie pytająco
tato, ptak ci siedzi na głowie! – szepnęłam
machnął ręką, że też mi coś – wielkie rzeczy

odtąd widywałam wypchanego ptaka w snach, nawet tam nie dawał mi odpocząć
prawie przestałam spać, prawie przestałam jeść, prawie mnie nie było
i widziałam go nadal – zawsze w tej samej zastygłej pozie, niemy, z oskubanymi piórami
zaczęłam mieć wrażenie, że lekko się uśmiecha. wypchany ptak ze mnie drwił
capnęłam go i z całej siły rzuciłam o ścianę. ale się okazało, że to nie ściana, tylko
lustro

wtedy pierwszy raz zobaczyłam w nim lecącego ptaka

Translated from Lithuanian by Izabela Korybut-Daszkiewicz

šventinis makiažas

lituano | Aušra Kaziliūnaitė

Mačiau angelus su automatais rankose
jie liūdnai žvelgė į grindis oro uostose ir stotyse

lūkuriavo

Mačiau tėvų siųstus aštuonmečius
kurie pribėgę prie žmogaus teisių aktyvistų
šaukė – grąžinkit mums vaivorykštę –

kikeno

Mačiau vyrus, kurie manėsi esantys tikri vyrai
ir moteris, kurios manėsi esančios tikros moterys
susipažindamos vietoj vardo jos sakydavo
– esu to ir to moteris –

Mačiau ištuštėjusius kaimus, kertamus miškus
užtvenktas upes ir mažų miestelių bažnyčias

Veidrodyje

© Aušra Kaziliūnaitė
from: esu aptrupėjusios sienos
Vilnius: kitos knygos, 2016
ISBN: 978-609-427-246-2
Audio production: Lithuanian Culture Institute, recorded at dropaudio studio, 2019

świąteczny makijaż

polaco

Widziałam aniołów z automatami w ręku
smutno patrzyli w ziemię na lotniskach i dworcach

czekali

Widziałam wysłane przez rodziców ośmioletnie dzieci
biegły do działaczy praw człowieka
krzycząc – oddajcie nam tęczę –

śmiały się

Widziałam mężczyzn uważających się za prawdziwych mężczyzn
i kobiety uważające się za prawdziwe kobiety
gdy się przedstawiały, zamiast imienia mówiły
– jestem kobietą tego a tego –

Widziałam opuszczone wsie, wycinane lasy
rzeki przegrodzone tamą, miasteczka z kościołami

w lustrze

Translated from Lithuanian by Izabela Korybut-Daszkiewicz

vakar yra rytoj

lituano | Vladas Braziūnas

aname arklio gyvenime
dirbau žirgu, per šermenis
ankstyvaisiais viduramžiais prūsų
varžybų buvau nuvarytas, dar gyvas duobėn
guldomas kniūbsčias, priekinės kojos
priklaupiamos, paspaudžiamos po krūtinkauliu, trakšt
pirmas ir antras kaklo slanksteliai, akys
saulės laidos kryptimi, kur už jūrių žuvėdai, aukštyn
iškeltas pasturgalis
aname arklio gyvenime
prakaitavau vokiečio šachtoje Banská Štiavnicoj
žiurkinoje tamsoj, apžlibau
vieną naktį, stojus mėnulio
tárpijoms, išvedė kūtėn, paskiau pamažėliais
naktim, tunkant jaunam į pilnatį, leido
ganyklon, akiūkliai platyn, vis platyn, pripratino
aname arklio gyvenime
iš Naugarduko į Wilno atvežęs Mickevičių
klaidžiojau miesto gatvėmis
ant medinių koturnų
numirti – visi į tą mylimą šalį, į Vilnių
dabar vaidenuosi Belmonte
būna kad ir Sereikiškėse
baidausi vagių ir mašinų
ant sprando tampau policininką
tolimo miško spalvos

aname paukščio gyvenime dirbau lakštingala
kalnų ir slėnių mieste prie Dugnojaus, miškais
aptaisyto, girių, laukų Lietuvoj
keldavau šienpjovius
aname paukščio gyvenime
visą vos temusią naktį iš gegužės į birželį
ėjau iš proto, visą Bratislavos naktį
ėjau lenktynių su vakaro
paskiau ir su ryto paukščiais, visus
juos užtrenkdamas, ryto pasiutus
gegutė vis tiek užklupo poetą nuogintelį
eurocentai kišenėj, kišenė kitam kambary
lieka meilė, mirtis ir rekrūtai
pats užkukuosi

aname poeto gyvenime
pastebėjau, kad visos prancūzės, važiuojam
gulim ar skrendam, – migdo mane, vos šalia
kad nereikėtų kalbėtis
žodžiais ar rankom, ar pirštų
karštų pagalvėlėm, ar lūpų
kraščiukais, sapnuoju uždaroje erdvėje


Banská Štiavnica–Bratislava–Vilnius, 2003.VI.1–IX.25

© Vladas Braziūnas
from: unpublished
Audio production: 2006 Books from Lithuania

wczoraj czyli jutro

polaco

w tamtym życiu byłem koniem
służyłem jako rumak, na pogrzebie
we wczesnym średniowieczu zamęczyli
mnie w turnieju Prusowie, jeszcze żywego w jamę
kładli mnie brzuchem do ziemi, przednie nogi
podkulone, przyciśnięte mostkiem, trach
jeden po drugim pękały kręgi szyjne, oczy
zwrócone na zachód, tam, gdzie za morzem żyją rybojady, wysoko
wzniesiony zad
w tamtym życiu, kiedy byłem koniem
harowałem u Niemca w kopalni w Banskiej Szczawnicy
w krecich ciemnościach, oślepłem
którejś nocy, czarnej, bez księżyca
zabrali mnie do stajni, a potem pomaleńku
gdy młody księżyc rósł, nocami wypuszczali
na popas, oczyska wciąż szerzej i szerzej się otwierały, przywykły
w tamtym życiu, kiedy byłem koniem
z Nowogródka do Wilna przywiozłem Mickiewicza
później błądziłem po mieście
na drewnianych koturnach
umierać wszyscy jadą do kochanej ojczyzny, do Vilniusa
teraz straszę na Belmoncie
czasami w Serejkiszkach
na grzbiecie dźwigam policjanta
granatowego jak daleki las

w tamtym życiu byłem ptakiem – słowikiem
w mieście nad Dunajem, pośród wzgórz i wąwozów, lasami
upstrzonych, na Litwie leśnej i polnej
budziłem ze snu kosiarzy
w tamtym życiu, kiedy byłem ptakiem
całą noc, tę ostatnią majową, gdy nie chce się ściemnić,
całą bratysławską noc, jak wariat
toczyłem bój ze wszystkimi
ptakami dnia i nocy, i wszystkie
pokonałem, lecz o świcie
szalona kukułka i tak przyłapała poetę golutkiego
grosze w kieszeni, kieszeń w drugim pokoju
zostaje tylko miłość, śmierć i rekruci
sam sobie teraz wykukasz

w tamtym życiu, kiedy byłem poetą
zauważyłem, że wszystkie Francuzki, z którymi jadę
leżę albo lecę – usypiają mnie, są tak blisko
i nie trzeba  rozmawiać                                        
słowami, rękami, opuszkami                                        
gorących palców, kącikami                                       
ust, śnię w zamkniętej przestrzeni

Z litewskiego przełożyła Izabela Korybut-Daszkiewicz