Helena Overkleeft 
Translator

on Lyrikline: 5 poems translated

from: catalán to: neerlandés

Original

Translation

Els arqueòlegs

catalán | Vinyet Panyella

                                                                 Nocturn vora Atenes


Han passat moltes hores, dies llargs
penetrant les entranyes de la terra
cercant-hi no els orígens de la vida
sinó el testimoni de la mort:
només fragments, rastres lleus i ancestrals
d’avantpassats comuns regenerats en mites.
Els ha cremat el sol meridional
i han tastat el regust de la pols
amarga com el vent, com l’argila resseca.

En arribar el capvespre han canviat de pell
i abandonant la llar dels déus i els mites
s’han retrobat en la mesura humana.
Vestits de blau texà
passegen en la calma de la nit
i ballen abraçats, absents de tot,
al so d’alguna música propera
dins del clos d’un jardí florit de murtra
amb la passió que els retorna mortals
i els aferra a les restes de la vida.

© author
from: Les ales del buit
Barcelona: Cafè Central, 1997
Audio production: Catalunya Ràdio

De archeologen

neerlandés

                                                                               Nocturne bij Athene

Ze hebben er vele uren, lange dagen aan besteed
om binnen te dringen in de ingewanden der aarde,
niet op zoek naar de oorsprong van het leven
maar naar het getuigenis van de dood:
Enkel scherven, vage en ancestrale sporen
van gemeenschappelijke voorouders herboren in mythes.
De zon van het zuiden heeft ze verbrand
en ze hebben de smaak van stof geproefd
bitter als de wind, als de verdroogde klei.

Toen de avond viel zijn ze van huid verwisseld
en hebben de woning van goden en mythes verlaten.
Ze zijn teruggekeerd naar de menselijke maat.
Gekleed in blue jeans
wandelen ze door de kalmte van de nacht
en dansen met de armen om elkaar heen, alles vergeten,
op de klanken van nabije muziek
uit een ommuurde tuin vol mirte in bloei
met de passie die hen weer sterfelijk maakt
en hen kluistert aan de resten van het leven.

Translated by Helena Overkleeft

Infància

catalán | Vinyet Panyella

Mirant des del silenci vaig aprendre de tu
el miracle dels geranis riallers,
l’oculta seducció de les falgueres,
dolça i tenaç, de roses que plantaves
en l’ampit escàs de la nostra finestra.

Jo t’ho celebrava des de dintre,
no pas dintre de casa, sinó de més endins.
Les plantes vivien per les teves mans
que transmetien l’instint de sobreviure
i créixer en la bellesa, ni que fos
per a un escenari tan modest
com el fràgil i petit balcó de casa.

T’agraeixo que m’hagis ensenyat
allò que no s’aprèn als llibres ni a l’escola.
Ara tinc un jardí que no sé habitar,
i per això em sé mala deixebla.
Però, en canvi, crec en aquell instint
tenaç de sobreviure i de transmetre
que em penetrà ben bé des dels orígens.
Viuràs sempre al jardí, en nosaltres quatre,
I jo, potser, en gris paper de versos.

© author
from: Jardí d'ambre
Barcelona: Columna, 1997
Audio production: Catalunya Ràdio

Kindertijd

neerlandés

Kijkend vanuit de stilte leerde ik van jou
her wonder van de lachende geraniums,
de verborgen verleiding van de varens,
de vreugde van de goudsbloemen en het bloeien
zoet en sterk van rozen die je plantte
in de krappe bloembakken voor het raam.

Ik vierde het voor jou van binnenuit,
niet binnen in huis, maar binnen in mij.
De planten leefden voor jouw handen
die het instinct van overleven overdroegen
en van groeien in schoonheid, zelfs al was het
voor een toneel zo bescheiden
als het breekbare en kleine balkon van het huis.

Ik ben je dankbaar dat je me hebt geleerd
wat niet in de schoolboeken staat.
Nu heb ik een tuin die ik niet weet te bewonen,
en daarom voel ik me een slechte leerling.
Maar toch geloof ik in dat vasthoudende instinct
van overleven en van overdragen
dat mij doordringt vanaf het begin.
Je zal altijd leven in de tuin, in ons vieren,
en ik, misschien, in grijs papier met gedichten.

Translated by Helena Overkleeft

Taller Cézanne

catalán | Vinyet Panyella

No canviïs de lloc fruites i objectes,
ni el blau polsós de la paret amb les ombres marcades.
El temps va fent la seva.
El que abans era un punt de descurança
ara forma part del decorat.
Tant se val que grinyoli la fusta dels graons.
La tauleta, les teles, el pitxer blau amb flors:
tot és en ordre a l’hora del crepuscle.
Tingues cura que les pomes no es podreixin.
La sentor es barreja amb la volior del jardí.
Fan olor de tu.
                                    Estima’m.
Procura que no es trenqui. És fràgil.
la natura morta de l’amor.

© author
from: Taller Cézanne
Santa Coloma de Gramanet: La Garúa, 2007
Audio production: Catalunya Ràdio

Atelier Cézanne

neerlandés

Laat her fruit en de voorwerpen waar ze zijn,
ook het stoffige blauw van de muur met zijn schaduwplekken.
De tijd doet zijn werk.
Wat eerst een teken van slordigheid was
hoort nu bij de inrichting.
Wat geeft het dat het hout van de treden kraakt.
Het tafeltje, de doeken, de blauwe kan met bloemen:
Alles is goed in het uur van de schemering.
Zorg dat de appels niet verrotten.
De geur vermengt zich met het aroma uit de tuin.
Ze ruiken naar jou.
                                    Hou van me.
Pas op dat je het niet breekt. Het is broos,
het stilleven van de liefde.

Translated by Helena Overkleeft

Doblegar roba

catalán | Francesc Parcerisas

No en sé gaire, de com l’ésser
arriba a la paraula. ¿És un pou comú
on els vailets van a buscar aigua?
Ara plegava la teva roba:
és vella i desgastada, cómoda,
ben d’estar per casa. I, a cada plec,
hi ets tu. T’hi veig els ulls
als forats, veig la costura de l’esquena,
les mànigues del color dels cabells,
el botó que et descordaré amb goig,
i el doblec on els meus dits seran les teves mans
--envermellides, desgastades com un mancús d’or.
¿Ens entenem també així,
com un róssec que el temps duu
als pous de la veritat? ¿En quin moment
el parrac ja ens engavanya?
Llança la galleda al fons i escolta
com s’omple i es fa feixuc
a la mà el pes ocult de l’aigua.
Faig un altre plec
per al calaix buit de les teves coses,
com si la corriola mai no
m’hagués de segar els dits.

© Francesc Parcerisas
from: Dos dies més de sud
Barcelona: Quaderns Crema, 2005
Audio production: 2005, M.Mechner / Literaturwerkstatt Berlin

Kleding opvouwen

neerlandés

Ik weet er niet veel van, hoe het wezen
komt tot het woord. Is het een openbare put
waar de jongens water gaan halen?
Ik vouwde net je kleding op:
oud, versleten, gemakkelijk,
kleding voor in huis. En, in elke vouw,
ben jij. Ik zie je ogen
in de gaatjes, ik zie de naad van je rug,
de mouwen in de kleur van je haar,
het knoopje dat ik met genoegen zal losmaken,
en de zoom waar mij vingers jouw handen worden
—rood geworden, versleten als een gouden munt.
Begrijpen wij elkaar ook zo,
als een sleep die de tijd draagt
naar de bronnen van de waarheid? Op welk moment
hebben de vodden ons gehinderd?
Gooi de emmer naar beneden
en luister hoe hij zich vult en in de hand
het verborgen gewicht van het water zwaarder wordt.
Ik maak nog een vouw
voor de lege lade van jouw spullen,
alsof de katrol nooit
mijn vingers zou afsnijden.

Translated by Helena Overkleeft

PRIMER AMOR

catalán | Joan Margarit

En la Girona trista dels set anys,
on els aparadors de la postguerra
tenien un color gris de penúria,
la ganiveteria era un esclat
de llum en els petits miralls d’acer.
Amb el front descansant damunt del vidre,
mirava una navalla, llarga i fina,
bella com una estàtua de marbre.
Com que els de casa no volien armes,
vaig comprar-la en secret i, en caminar,
la sentia, pesant, dins la butxaca.
A vegades l’obria a poc a poc
i sorgia la fulla recta i prima
amb la conventual fredor de l’arma.
Presència callada del perill:
vaig amagar-la, els trenta primers anys,
rere llibres de versos i després
dins un calaix, entre les teves calces
i entre les teves mitges.
Ara, a punt de complir els cinquanta quatre,
torno a mirar-la oberta al meu palmell,
tan perillosa com a la infantesa.
Sensual, freda. Més a prop del coll.

© Joan Margarit
from: Els motius del llop
Barcelona: Columna, 1993
Audio production: Institut Ramon Llull

EERSTE LIEFDE

neerlandés

In het trieste Gerona van mijn zevende jaar,
waar de naoorlogse etalages
de grauwe tint hadden van de schaarste,
was de messenwinkel een schittering
van licht in die kleine stalen spiegels.
Met mijn voorhoofd tegen het glas gedrukt
keek ik naar een lang en slank knipmes
zo mooi als een marmeren beeld.
Omdat ze bij mij thuis van wapens niets wilden weten,
kocht ik het in het geheim en bij het lopen
voelde ik het gewicht in mijn broekzak.
Nu en dan deed ik het langzaam open,
en dan sprong het lemmet eruit, recht en slank,
met de kloosterlijke koude van het wapen.
Verzwegen aanwezigheid van gevaar:
ik verborg het, de eerste dertig jaar
achter bundels poëzie en daarna
in een la tussen jouw slipjes
en tussen je kousen.
Nu, bijna vierenvijftig jaar oud,
bekijk ik het weer, open in mijn handpalm,
even gevaarlijk als in mijn kindertijd.
Zinnelijk, koud. Dichter bij mijn hals.

Translated by Helena Overkleeft and Peter Verstegen