Gabriel Iguarán
Translator
on Lyrikline: 6 poems translated
from: arawak to: spanish
Original
Translation
JIET
arawak | Vito Apüshana
Tü kataakat o’u anuu ya’aya, jupüshua, ja’aka jieyuu...
Tawala, jia watta’a maalu.
Tawayuuse, jia aliika.
Teii, jia aipa’a.
Toushi, jia lapükat.
Jütalatain, müsü aka wane isho’u,
motsosü oulaka o’utusü jia
from: Contrabandeo Sueños con Aríjunas Cercanos. in: Woummainpa No. 7
Riohacha: Universidad de la Guajira, 1998
Audio production: Literaturwerkstatt Berlin, 2001
JIET
spanish
La vida está aquí, plena, entre mujeres...
Mi hermana, la mañana.
Mi mujer, la tarde.
Mi madre, la noche.
Mi abuela, el sueño.
Su festejo, como las casimbas,
es breve y profundo
WAYUU
arawak | Vito Apüshana
Jemeishi taya julü’ü wane mma warattüsiü
Kepiashi taya ja’aka jorottüi, jaitairü apain.
Taya juwaralain wane lapü jumaiwajatü
Achejaashi asa’ire jünain juwaralain wuin
Taya kataakat o’u, joukai tüü.
Taya niimala tatuushi Anapule,
outakai juma kulemata...
from: Contrabandeo Sueños con Aríjunas Cercanos. in: Woummainpa No. 7
Riohacha: Universidad de la Guajira, 1998
Audio production: Literaturwerkstatt Berlin, 2001
WAYUU
spanish
Yo nací en una tierra luminosa.
Yo vivo entre luces, aún en las noches.
Yo soy la luz de un sueño antepasado.
Busco en el brillo de las aguas, mi sed.
Yo soy la vida, hoy.
Yo soy la calma de mi abuelo Anapule,
que murió sonriente...
IPA
arawak | Vito Apüshana
Yala tü ipa yalajatüjütka’aya
wanajatkat nama na wayuu jumaiwajanakana:
anajaaka o’upalu’uirua
anajakat kulüirua.
Jia tü ipa erakat wayuuira outüsü
alati’raka watta jaalin juya
anajakat jo ekiisena
anajakat jo unu’ulia.
jia tü ipa erakat wayuuira kato‘ulü
erakat mainyatuli:
anajakat aiñüirua
anajakat wuikalüirua
e’irajena nachikuwa yala
nauchichonnikana
jupula ayula tü lapükalüirua.
from: Contrabandeo Sueños con Aríjunas Cercanos. in: Woummainpa No. 7
Riohacha: Universidad de la Guajira, 1998
Audio production: Literaturwerkstatt Berlin, 2001
IPA
spanish
Allí la piedra de siempre,
la de los ancestros:
queguarda miradas,
queguarda lagartos.
Es la piedra de tantos muertos,
de tantas lluvias:
queguarda gritos,
queguarda plantas.
Es la piedra de tantos vivos,
de tantos silencios:
queguarda corazones,
queguarda serpientes.
Allí volverán a cantar
Los pajaritos
para sacar los sueños.
WOPÜ
arawak | Vito Apüshana
Yala julu’u yorolo Pulashiru’u
eesü wane jipia atüjaa kamairü kojutüinjatü tatuma.
Jia kasa mainñatuisü, tawalaa.
ma’aka ja’in jiipain Aalasü,
anaajawetka washa
jüchikijee najattüin chi wayuu ekai apütain
ma’aka ja’in niipain Juliruanarü,
anajaaka tü merajuukat na’u na outüshiikana.
ma’aka ja’in tü pütchi onjulajuushikat maka wamüin
aka nnojolüin wamuiwain waya.
from: Contrabandeo Sueños con Aríjunas Cercanos. in: Woummainpa No. 7
Riohacha: Universidad de la Guajira, 1998
Audio production: Literaturwerkstatt Berlin, 2001
WOPÜ
spanish
En la cueva de Pulashiru’u
hay un nido de saberes antiguos, que he de alimentar.
Son cosas silenciosas, hermano.
Como la piedra de Aalasü,
queguardará nuestra sangre
más allá del último Wayuu.
Como el peñasco deJuliruanarü,
que encierra el misterio de los muertos.
Como el secreto que nos dice
que nunca estamos solos.
JUYAPOU
arawak | Vito Apüshana
Taya jükalio’ujuuyase tei
taya yuutuwaa ja’u aipia
taya jüsira tawalayuu.
Taya jütchüin naku’a talaülayuu.
waya wane kataa o’u maituisü...
Achajaashii waya wuin julu’u ja’in tü mmakat.
from: Contrabandeo Sueños con Aríjunas Cercanos. in: Woummainpa No. 7
Riohacha: Universidad de la Guajira, 1998
Audio production: Literaturwerkstatt Berlin, 2001
JUYAPOU
spanish
Soy el tiempo de lluvia de mi madre.
Soy un silencio en los trupillos.
Soy la risa en mis hermanos.
Soy la restencia del andar de mis mayores.
Somos una vida simple...
Buscamos agua en el corazón de la tierra.
KATAA – O’U
arawak | Vito Apüshana
juka jütchin tü kataaka o’u
eeyülüja juchon yosu
ekajirüin na’anamiain na uchiikana
eesü tü to’ukalüirua
antüin
jünain Iiwa jüma Juyo’u (...)
eesü tü lapükat
antire’e rüin waya
nama na waamakakana.
from: Contrabandeo Sueños con Aríjunas Cercanos. in: Woummainpa No. 7
Riohacha: Universidad de la Guajira, 1998
ISBN: ISSN 0121-7216
Audio production: Literaturwerkstatt Berlin, 2001
KATAA – O’U
spanish
Por la fuerza de estar vivo,
sigue los frutos del cactus
alimentando la paz de los pájaros.
Siguen mis ojos
encontrando
a Iwa y Juyou (..)
Siguen los sueños
conciliándonos
con nuestros muertos.