Jelena Vrangelovski 
Translator

on Lyrikline: 6 poems translated

from: galician, catalan to: serbian

Original

Translation

METROFOBIA

galician | Yolanda Castaño

Ao fondo da paisaxe, a chuvia
esvaece as nubes cun borrón.
Esta folla de ruta milita na xograresca.

Xa teño gana de partir e o meu coche é un soldado.
Non vas oíndo chifrar o seu cargamento sensible?
As estradas comarcais parecen
cadernos pautados.
Gustaríame sucar os montes cun poema ao lombo
                                      coma os viaxantes.
O meu coche é unha bala prateada con
ritmo en vez de pólvora, e eu dígolle: “Vamos!”.
Xuntos atravesamos vales, barrios de funcionarios,
as grandes explotacións eólicas
danme ganas de loitar contra os xigantes.
O meu coche mais eu entendémonos sen dicirnos nada.

Flores brancas do ibuprofeno,
o meu coche é un soldado
e eu dígolle “Vamos recitar poemas
a Monforte de Lemos!”,
e el
acompasa o seu motor ao meu rexistro,
repenica,
badalea
aínda que teña
metrofobia.

© Yolanda Castaño
from: A segunda lingua
Santiago de Compostella: PEN Clube de Galicia, 2014
Audio production: Literaturwerkstatt Berlin, 2015

METROFOBIJA

serbian

U dnu krajolika, kiša
Razliva ivice oblaka.
Ova mapa puta u partiji je huglara.
 
Hoću da krenem i moja kola su vojnik.
Zar ne čuješ kako zviždi njihov osetljiv tovar?
Okružni putevi liče na
sveske na linije.
Volela bih da krstarim brdima sa pesmom na leđima
Kao putujući trgovci.
                           
Moja kola su srebrni metak sa
Ritmom umesto baruta, i kažem im: „Idemo!‟
Zajedno prelazimo doline, činovničke četvrti,
Velika eolska postrojenja
Od kojih mi dođe da se borim protiv divova.
Moja kola i ja se razumemo bez ijedne reči.
 
Beli cvetovi od brufena,
Moja kola su vojnik
i ja im kažem: „Recitujmo pesme
Monforteu de Lemosu!“* 
i ona
usklade svoj motor prema mom registru,
zvone,
zveckaju,
iako imaju
metrofobiju.


_____

*Monforte de Lemos je grad na jugu španske autonomne pokrajine Galicije i pripada provinciji Lugo.

Prevod sa srpskog Jelena Vrangelovski

LISTEN AND REPEAT: un paxaro, unha barba.

galician | Yolanda Castaño

Todo o ceo está en crequenas. Unha sede intransitiva.

Falar nunha lingua allea
parécese a poñer roupa prestada.

Helga confunde os significados de país e paisaxe.
(Que clase de persoa serías noutro idioma?).

Ti, fasme notar que, ás veces,
este meu instrumento de corda
vocal
desafina.

No patio de luces da linguaxe,
engánchame a prosodia
no vestido.

Contareiche algo sobre os meus problemas coa lingua:
hai cousas que non podo pronunciar.

Como cando te vexo sentado e só vexo
unha cadeira –
ceci n’est pas une chaise.
Unha cámara escura proxecta no hemisferio.

Pronunciar: se o poema é
un exorcismo, un cambio de agregación; algún humor
solidifica para abandonarnos.

Así é a fonación, a entalpía.

Pero tes toda a razón:
o meu vocalismo deixa
moito que desexar.

(Se deixo de mirar os teus dentes
non vou entender nada do que fales).

O ceo faise pequeno. Helga sorrí en cursiva.

E eu aprendo a diferenciar entre unha barba e un paxaro
máis alá de que levante o voo
se trato de collela
entre as mans.

© Yolanda Castaño
from: A segunda lingua
Santiago de Compostella: PEN Clube de Galicia, 2014
Audio production: Literaturwerkstatt Berlin, 2015

LISTEN AND REPEAT: ptica, brada.

serbian

Celo se nebo šćućurilo. Neprelazna žeđ.
 
Govoriti tuđum jezikom je
Kao da nosiš pozajmljenu odeću.
 
Helga meša značenja kraja i krajolika.
(Koji tip osobe bi bio na drugom jeziku?)
 
Ti, činiš da uočim da, ponekad
Ovaj moj instrument od glasnih žica
Ne štima.
 
U svetlarniku govora,
zakači mi se prozodija
zahaljinu.
 
Reći ću ti nešto o mojim jezičkim problemima:
Ima reči koje ne mogu da izgovorim.
 
Kao kad te vidim kako sediš i samo vidim
stolicu –
cecin’est pas une chaise.
Tamna komora projektuje u hemisferu.
 
Izgovoriti: ako je pesma
egzorcizam, promena agregatnog stanja; neka telesna tečnost
očvrsne da nas napusti.
 
To ti je fonacija, entalpija.
 
Ipak, potpuno si u pravu:
Moj vokalizam
daleko je od savršenog.
 
(Prestanem li da gledam u tvoje zube
Neću razumeti ništa što govoriš.)
 
Nebo je sve manje. Helga se smeši u kurzivu.
 
A ja učim da razlikujem bradu odptice
i pored toga štopoleti
ako pokušam da je
uhvatim među ruke.

Prevod sa srpskog Jelena Vrangelovski

PAN DE CELEBRACIÓN

galician | Yolanda Castaño

O mundo é un hotel sen mostrador de recepción.
O don da elocuencia non é un ben comunitario.

Non se repartiron así nin os pans nin os peixes.
Por estribor a carne e por babor as espiñas.

Ides perder a cabeza e chóvenvos
sombreiros,
os ricos terán cartos os pobres terán fillos.

Eu sei dun pan que eu partiría en anacos
que fosen minúsculos e durase para os restos;
se unha faragulla pode ocuparlle a boca a alguén,
se pode saciar, se talvez destrabala.

Coma botes salvavidas na gloria do Titanic,
soutos de peites para quen está
calvo.

Urbi et orbi da retórica: nin está nin se espera.
Calcétanse barbas para quen non ten queixelo.

Tocáronlles a algunhas bocas tres segundos de memoria.
E Deus ha dar ese pan
a alguén con ben menos dentes.

© Yolanda Castaño
from: A segunda lingua
Santiago de Compostella: PEN Clube de Galicia, 2014
Audio production: Literaturwerkstatt Berlin, 2015

SLAVLJENIČKI HLEB. (IT’S AN UNFAIR WORLD)

serbian

Svet je hotel bez recepcijskog pulta.
Dar rečitosti nije opšte dobro.

Nisu se tako delili ni hleb ni riba.
Ka desnom boku broda meso, ka levom riblje kosti.

Izgubićete glavu a pljušte vam
Šeširi,
Bogati će imati novac siromašni će imati decu.

Znam za jedan hleb koji bih podelila na komade,
sićušne, pa da traje zauvek,
ako slučajno mrva može nekom da ispuni usta,
ako može da zasiti ili čak razveže jezik.

Kao čamci za spasavanje na slavnomeTitaniku,
Šumarci češljeva za nekog ko je
ćelav.

Urbi et orbi retorike: nit je tu nit ga čekaju.
Pletu se brade za one bez vilice.

Neka usta su dobila tri sekunde sećanja,
I Bog će dati taj hleb
nekome sa manje zuba.

Prevod sa srpskog Jelena Vrangelovski

COUSAS QUE COMEZAN POR Y

galician | Yolanda Castaño

Esa nostalxia, as violetas,
unha sinatura tan allea ás nosas linguas,
estar de viaxe, Armenia, signos estranxeiros,
a capa carnosa que cobre a miña sensación.
Un país que non existe, a terra rara septuaxésima,
en vastas extensións o mínimo elemento para a cópula.
Todo o varón que hai en min,
ás veces ti, e eu outras,
non teño ningunha palabra de nove letras.
Vítima e verdugo abrazados nunha soa lingua,
horizontes aos que nos guindar: ao mar, a Portugal, a España.
O sendeiro impracticable do tao, gaiolas aladas nos 70,
o vermello das pantallas, algúns metais prateados.
O punto da túa vida no que non sabes que decisión tomar,
tres liñas iguais, soñando un pacto,
a memoria escura da nación terrible.
A violación do meu nome, o último que che escribo.
A xuventude, corréndonos entre os dedos en distintas direccións.
Cando abrimos a porta do cuarto de baño da poesía
atopamos o pai convertido nunha rocha.
A mera ocorrencia de que poida ser un xugo ese sur,
yo-lan-da-cas-ta-ño repetido ata que non significa                nada.
Segundo algúns códigos, o meu número inevitable,
a simultánea prole dunha illa que implora,
o tormento do modisto, os cascallos do medievo.
O respectado capricho dos nacionais patriarcas,
os desvelos do illamento nunha aldea de Suecia,
o bendito sabor das uvas de Corinto,
mercé dos teus labios nunha hora futura
e, entre as pernas, o meu sexo
que tamén comeza
por Y.

© Yolanda Castaño
from: A segunda lingua
Santiago de Compostella: PEN Clube de Galicia, 2014
Audio production: Literaturwerkstatt Berlin, 2015

STVARI KOJE POČINJU SLOVOM Y

serbian

Ta nostalgija, ljubičice,
Potpis tako tuđ našim jezicima,
biti na putu, Jermenija, strani znaci,
mesnati sloj koji prekriva moj utisak.
Zemlja koja ne postoji, retka zemlja sedamdeseta,
na širokim prostranstvima najmanji element za spajanje.
Muškarac u meni,
nekada ti, a nekada ja,
nemam nijednu reč od devet slova.
Žrtva i mučitelj zagrljeni u jednom jeziku,
horizonti u koje jurišamo: more, Portugalija, Španija.
Neprohodne staze taoa, krilati kavezi sedamdesetih,
Crvenilo ekrana, neki posrebreni metali.
Tačka u životu kad ne znaš koju odluku da doneseš,
Tri iste linije, sanjajući pakt,
Mračno sećanje strašne nacije.
Skrnavljenje mog imena, poslednje što ti pišem.
Mladost, svršavamo među prstima u različitim pravcima.
Kad otvorimo vrata kupatila poezije,
nadjemo oca pretvorenog u kamen.
Sama pomisao da taj jug može biti jaram,
yo-lan-da-cas-ta-ño ponovljeno do besmisla.
Prema nekim pravilima, moj neizbežan broj,
Istovremeno potomstvo ostrva koje moli,
Krojačeve muke, srednjevekovne ruševine.
Poštovani hir očeva naroda,
Nesanice zbog usamljenosti u jednom švedskom selu,
Božanstveni ukus grožđica,
Milost tvojih usana u nekoj budućnosti
i, između nogu, moj pol
koji takođe počinje
jednim Y.

Prevod sa srpskog Jelena Vrangelovski

*QUE É DOR/ A DOR QUE DE VERAS SENTE

galician | Yolanda Castaño

Teño cara de gustarme
as cousas que non me gustan.

Os labios de toda a xente
falan sen despegarse.

Isto tamén é así.
As paredes dunha gruta na que alguén, hai dez mil anos,
desdoura o natural da pedra.
Moedas, corrente alterna,
unha rapaza nada cos xenes da beleza,
toda picada de complexos.
Coma un orgasmo de Hedy Lamarr, os ollos de Nikola Tesla.
Un país onde non ser,
onde só cómpre
parecelo.
Luvas desenfundadas, sal, a máis prestixiosa
de todas as escolas de dobraxe.

O capital é o pesadelo
de quedarmos atoados na nosa capacidade simbólica.
A máis favorecedora de todas:
maquillaxe tanatoestética.
Anos de traballo voltos un pedazo de granito ecuestre.
Unha industria da miseria, as leiras do volframio.
Coma un corpo ardente que sabe, e
disimula.
Pestanas postizas de marca barata, unha imaxe
idéntica a si mesma.

Coma poesía política que se confunde
cunha autofoto fronte o espello do baño.
A metonimia do mal,
normativo dislocado.
Escenificación, menú, a escaleira de incendios do discurso.
Algo ao que lle medran raíces aéreas
e devece por volver á terra en canto hai tempo que saíu á luz;
coma os ollos das patacas.

A ollada do poema é tamén así:
filas de formigas obreiras
esmagadas para permanecer,

restos de acenos
que parecen

outra cousa.

© Yolanda Castaño
Audio production: Literaturwerkstatt Berlin, 2015

PRAVI SE DA JE BOL/BOL KOJI ZAISTA OSEĆA

serbian

Izgledam kao neko ko voli
Stvari koje ne volim.

Ceo svet priča
Zatvorenih usta.

Kao i ovo.
Zidovi pećine gde neko, pre hiljadu godina,
Ukalja čistotu kamena.
Novčići, naizmenična struja,
Devojčica rođena sa genima lepote,
Sva osuta kompleksima.
Kao orgazam Hedi Lamar, kao oči NikoleTesle.
Zemlja u kojoj ne postojati,
već samo
tako izgledati.
Isukati rukavice, dodati so, najprestižnija
Od svih škola sinhronizacije.

Kapital je košmar
u kom smo zarobljeni u sopstvenoj simbolici.
Najbolje ulepšava:
Pogrebna šminka.
Godine rada pretvorene u komad granita na konju.
Industrija bede, volfram u baštama.
Kao usplamsalo telo koje zna,
samo se pravi.
Jeftine veštačke trepavice, slika
Istovetna samoj sebi.

Kao politička poezija pobrkana
sa selfijem ispred ogledala.
Metonimija zla,
Izvrnut pravilnik.
Inscenacija, meni, požar nestepenice za beg od vatrenog govora.
Nešto čemu raste vazdušno korenje
i žudi da se vrati u zemlju čim prođe neko vreme kako je izbilo na svetlost dana;
kao oči krompira.

Pesmin pogled je isto takav,
Redovi mrava radnika
spljošteni da zauvek ostanu,

ostaci pokreta
štoliče

na nešto drugo.

Prevod sa srpskog Jelena Vrangelovski

POESIA: UNA VISIÓ PERSONAL

catalan | Marta Pessarrodona

Tal com va dir el prevere de les Mallorques:
guaita l’horitzó de les coses futures.
Enllà de l’Atlàntida, una poeta va predicar
que també pel passat pot fer-hi via.

Sabem que tot s’hi val si res no és mentida.
En el principi és la paraula i molt mimada.

Un súbdit britànic ens va ensenyar
que podíem envellir als trenta anys:
la reina d’ulls metamorfosats en perles,
en un  mes de risc i crueltats variades.

A casa, un dandi ens escrivia l’epitafi:
el fred era ben a prop i un polsim de melanconia.

L’àngel, el del sant poeta, el de la creu,
per sort, ens va assenyalar ja de petites.
Després, l’hem hagut de venerar, cercar,
per a cadascuna de les seves visites.

Ningú no ens va prevenir de l’alt risc que corríem.
Ningú no ens va avisar que tot i tot canviaria.

És sempre  la passió. A la prosa,
encara que florida, hi va l’amor.
És el cim de la piràmide literària i,
envejosos, la vesteixen de parenta captiva.

Llir entre cards de la nostra tradició, del nostre cavaller.
Rosa amb espines que fan brollar, amb sort, sang divina.

© Marta Pessarrodona
Audio production: institut ramon llull

ПОЕЗИЈА: ЛИЧНО ВИЂЕЊЕ

serbian

Као што је рекао презбитер са Мајорке
чувај хоризонт од будућих ствари.
Даље од Атлантика, једна песникиња је објавила
како и кроз прошлост може корачати.
Знамо да је све дозвољено ако ништа није лаж.
На почетку је реч и врло пажена.
Један британски поданик нам је показао
да можемо остарити са тридесет година:
краљица очију претворених у бисере,
у месецу ризика и разноврсних окрутности.
Код куће, један кицош нам је писао епитаф:
хладноћа је била близу и прах од сете.
Анђео, свеца песника, оног од крста,
срећом, издвојио нас је још као мале.
Потом, морале смо га славити, тражити,
за сваку од његових посета .
Нико нас није упозорио на висок ризик који сносимо.
Нико нас није обавестио да ће се баш све променити.
Увек је страст. У прози,
чак и китњастој, има љубави.
Врх је књижевне пирамиде а,
љубоморни, преоблаче је у заточену рођаку.
Љиљан међу чкаљем наше традиције, нашег витеза.
Ружа из чијег ће трња, ако је среће, потећи божанска крв.

Translated into Serbian by Jelena Vrangelovski