ALVIINE BIRKENBAUM
Mu isa olevat surnud hobusevargana vanglas.
Ema rääkis, tal olnud mustad läikivad juuksed.
Mul olid ka mustad juuksed ja sale piht,
seda rääkis mulle Udu sulane Jaan,
kui ta ehale tuli ja kannelt mängis.
Olin kaelakandmisest saati töötüdrukuks,
kandsin läbi pori ja lume vett ning sööma
viieteistkümnele lehmale.
Sõtta minnes kinkis Jaan mulle sinise rätiku.
Ühel kiilasjäisel hommikul prantsatasin
kaelkookudega õue maha,
nikastasin selja ega kõlvanud enam tallu.
Jaan saatis Karpaatidest kirja,
mis lõppes sõnadega: Oota mind, sirguke.
Teine kiri oli venekeelne, selles oli surm.
Asusin kirikukülla, häda õpetas mu õmblema.
Õmblesin palju palituid, kleite ja jakke
Harala vaesemale rahvale.
Õhtuti määrisin kampripiiritusega haiget selga
ja Jaani rätiku muster kulus mulle pähe.
Neljakümnendal aastal olin maareformikomisjonis.
Aasta pärast lasti meid vallamaja taga maha.
Ja sinine rätt oli mul peas.
From: Harala elulood
Tallinn: Kupar, 2001
Audio production: Eesti Kirjanduse Teabekeskus [Estonian Literature Centre]
ALVIINE BIRKENBAUM
Mijn vader stierf als paardendief in de nor.
Moeder vertelde dat hij zwart glanzend haar had.
Ik had ook zwart haar en een slanke Ieest,
dat zei Jaan, de knecht van Udu,
toen hij in het ochtendgloren kannelliedjes kwam spelen.
Van kleins af werkte ik als stalmeid,
door weer en wind sleepte ik water en voer
voor vijftien koeien.
Toen de oorlog riep gaf Jaan me een blauwe doek.
Op een spekgladde wintermorgen ging ik
met mijn draagjuk op het erf onderuit,
verrekte mijn rug en moest weg van de boerderij.
Jaan stuurde me een brief uit de Karpaten
aan het eind stond: Wacht op me, mijn mereltje.
De tweede brief, in het Russisch, betekende dood.
Ik verhuisde naar dit dorp, de nood leerde me naaien.
Ik naaide veel jassen, jurken en jekkers
voor het armere volk van Harala.
̓s Avonds masseerde ik mijn zere rug met kamferspiritus,
het patroon van Jaans doek sleet in mijn hoofd.
In negenenveertig zat ik in de landonteigeningscommissie.
Eén jaar later schoten ze ons achter het gemeentehuis neer.
De blauwe lap zat om mijn hoofd.