DICHTER

Herfst. Hoor. Geknetter. Hoor je dat zwaar geratel?
Het nadert in onze kleren, in onze haren.
Luizen van geluid. Wat is dit melaats geprevel?
Kind, het zijn de dichters buiten die klappertanden.

Hoe dichter de dichters bij hun sterven geraken
Des te grimmiger kermen zij naar de sterren.
In de ochtendmist waarin hun beelden smelten  
Bevriezen de dichters in een herkenbaar colbert.

Hoor hoe koortsig zij hun naderend vergaan verklaren  
Want hun laatste gereutel moet doorzichtig zijn,
Hun weduwen van lezers doen snikken.

'0, ons ego was te duister!' klagen zij.
'Dat vroeg de tijd, polyinterpretabel als wij!'
En kijk, zij kruipen uit de windsels van hun ziel,
De mond vol kroket en gebed om genade
Voor hun prostaat, hun plagiaat.

Ei op sterven na ontdekken de dichters plots
De bedarende mirakels van goden, aforismen,  
Aspirines, tederheden. Voor het eerst kan hun lief
Iets van haar lief met haar lippen lezen.

En voordat de dichters, loze winterappels
Daar de plukkers als ondermaats versmaad  
Uiteindelijk ook vallen in november
Willen zij voor eeuwig voor de buren verstaanbaar  
Vallen. In melkboerentaal, als ooft natuurlijk beurs.

Zij blijven bitter luisteren naar het gefrommel
Van de krant die hun naam verkeerd blijft spellen  
En zij vullen hun kruiswoordraadsels in
Vol anekdotes, angst en struikelende liefdes.

Maar te laat, te doof worden de dichters gewaar  
Dat wat duister en bot was in hun verzen
Niet lichter wordt door sleet, door de duur,
Maar dat het blijft bederven. Ondoorgrondelijk  
Blijven hun huis, hun woord, de evenaar, het azuur.  
Hun stuurse donkerte blijft gemeen als geld
En als de dood zo vluchtig.

'Maar apropos, jij zelf? Ja, jij! Vereerde jij ook niet
De splitsing, de gisting eerder dan het monument?
Zocht jij ook niet in elk motet een epitaaf?  
Wrong jij niet een embleem uit elk letsel?  
Vond jij je geblutste ik niet in elk bord zwezerik?'

- 'Jawel. Nog overeind droom ik van het letterlijke.
Zeker. Tot het einde toe die muizenissen, rozen,
Paradijzen, radijzen, voze gelijkenissen. Met  
Tot op dit papier deze lijken van letters.'

Adieu schrijven de dichters een leven lang
En vergrijzend als lavendel in november  
Blijven zij, gangreen en grap en raadsel,  
Erbarmelijk bedelen om mededogen,
Zoals ik voor de sleet op mijn oren en ogen  
Die jou beminden, beminnen.

© De Bezige Bij & Hugo Claus
From: Wreed Geluk
Amsterdam: De Bezige Bij, 1999
Audio production: Het Beschrijf, 2004

EL POETA SE ACERCA

Otoño. Escucha. Chisporroteo. ¿No oyes el pesado crepitar?
Viene metiéndose en nuestra ropa, en nuestro pelo.
Pulgones sonoros. ¿Qué será ese leproso bisbiseo?
Son los poetas, mi niño, que castañetean afuera.

Cuanto más se acercan los poetas a la muerte
Más furibundos alzan su lamento a las estrellas.
En la niebla matutina, que funde sus imágenes,
Se congelan los poetas, en su conocido atuendo.

Escucha cómo declaran febriles su tránsito inminente,
Pues su último estertor ha de ser bien transparente
Para que sollocen sus lectores como viudas.

“¡Ay, nuestro ego fue demasiado oscuro!”, suena su quejido.
“¡Así lo quiso la época, equívoca como nosotros mismos!”
Y mira cómo se asoman por entre las vendas de su alma,
La boca llena de croquetas e implorando clemencia
Por su próstata, por su plagio.

Ya a punto de palmarla, los poetas de repente
Descubren los poderes calmantes de dioses, aforismos,
Aspirinas, ternuras. Los labios de su amada
Por vez primera pueden leer a su amado.

Y antes de que los poetas –vanas manzanas de invierno,
Desechadas en la recogida por no dar la talla–
Por fin terminen cayendo también, en noviembre,
Desean caer bien, ser comprendidos para siempre
Por los vecinos. En lenguaje de lechería, ese fruto corrompido.

Siguen pendientes, amargados, del apretujar
Del periódico, que sigue escribiendo mal sus nombres,
Mientras se dedican a rellenar sus crucigramas
De anécdotas, temores y amores a trompicones.

Demasiado tarde, demasiado sordos, los poetas ven
Que lo que había de oscuro y obtuso en sus versos
No va a aclararse a base de desgaste, de aguante,
Sino que se irá estropeando más. Insondables
Son y serán su casa, su palabra, el ecuador, el azur.
Su ceñuda lobreguez persiste corriente como la moneda
Y fugaz como la muerte.

“Un momento, ¿pero tú? Sí, ¡tú! ¿No venerabas también
La descomposición, la fermentación más que el monumento?
¿Acaso no buscabas un epitafio en cada motete?
¿No arrancabas de cualquier lesión algún emblema?
¿No encontrabas tu ajado yo en un plato de mollejas?”

–“Sí sí. Aun despierto, sueño con lo literal.
Es cierto. Hasta el final pensaré en musarañas, rosas,
Rábanos, paraísos, rancios paralelismos. Hasta
En el presente papel, con letras como cadáveres.”

Adiós escriben los poetas durante toda una vida
Y, encaneciendo como el espliego en noviembre,
Permanecen –gangrena y gracieta y acertijo–
Mendigando una misérrima compasión,
Como yo por la mengua de mis oídos y mis ojos,
que te amaban, que te aman.

Traducción al español de Ronald Brouwer