Elizabeta Lindner
Übersetzer:in
auf Lyrikline: 7 Gedichte übersetzt
aus: russisch, deutsch nach: mazedonisch
Original
Übersetzung
[бронзоволицая статуя...]
russisch | Semyon Khanin
бронзоволицая статуя
рабыня с зубами слоновой кости
за два дня до аукциона
оказалась больна
изогнулась
так ломит суставы
ноют трещины в слишком тонких запястьях
от боли до крови прокусила коралловую губу
парализована страхом глядит
от напряжения затекла, онемела шея
отнялась и безвольно упала рука
смятую в кулаке уронила записку
опытный реставратор
прильнул к ней вправляя
смещённый мраморный позвонок
шепчет «не бойтесь, немного хрустнет»
стынут закипевшие было в груди слёзы
обрабатывает то место
где расплылась и подсохла клякса
на побелевших костяшках пальцев
из своих усов он делает щётку
чистит сколы, швы, подмышки, в шагу и клеймо
потом она только вздрогнет
на стук молотка
и будет невольно дичиться
когда новый хозяин поцокает языком
aus: Семён Ханин. Вплавь
Рига: Орбита, 2013
ISBN: 978-9934-8361-4-5
Audio production: Semyon Khanin / Семён Ханин
[бронзенолицена статуа...]
mazedonisch
бронзенолицена статуа
робинка со заби од слонова коска
два дена пред аукција
паднала болна
се свиткала
силно сека во коските
тиштат пукнатини во претенките рачни зглобови
од болка до крв ја изгризала коралната усна
парализирана од страв гледа
од напор отрпнала, вратот укочен
се одзела и раката безволно ѝ паднала
ја испуштила пораката стуткана в дланка
искусниот реставратор
се припил до неа составувајќи
го поместениот мермерен пршлен
шепоти „на плашете се, малку ќе крцне“
остинуваат в гради наврените солзи
го обработува местото
каде се раширило и засушило мастилото
на избледените зглобови на прстите
од своите мустаќи прави четка
ги чисти пукнатините, шевовите, пазувите, препоните и жигот,
потоа таа само ќе се стресе
од звукот на чеканот
и неволно ќе подѕирнува
кога новиот газда ќе ццка со јазикот
[не подумай, что это бездомный...]
russisch | Semyon Khanin
не подумай, что это бездомный
просто он потерял ключи
и четвёртый месяц ночует на ступеньках
мебельного магазина
кажется ему не очень удобно
в такой скрюченной позе
а на самом деле он акробат
и так ему намного сподручней дремать
с чего ты взяла, что он умер
подумаешь, не дышит
чего ещё ждать от продвинутых йогов
умеющих задерживать дыхание на многие годы
ну, точнее, почти навсегда
aus: Семён Ханин. Вплавь
Рига: Орбита, 2013
ISBN: 978-9934-8361-4-5
Audio production: Semyon Khanin / Семён Ханин
[немој да помислиш дека...]
mazedonisch
немој да помислиш дека е бездомник
тој едноставно го затурил клучот
и веќе четврти месец ноќева на скалите
од продавницата за мебел
изгледа дека не му е баш удобно
во таква искривена положба
но впрочем тој е акробат
и вака му е многу позгодно да дреме
од каде ти е тоа дека умрел
ќе си помислиш, не диши
а што очекуваш од напредни јогини
кои знаат да го задржат здивот со години
или поточно, засекогаш
"...sagen die Luftwurzeln"
deutsch | Jürgen Nendza
I
Vielleicht
ist es das Erzittern,
mit dem wir beginnen und enden,
während die Augen am Himmel saugen
im Rhythmus einer Sprache
ohne persönliche Besitzanzeige:
Kupfer, Zimt, ein türkisfarbenes
Fliegengewicht, sagen die Luftwurzeln,
und wir zerstäuben im Lichtfächer
des Kolibris, im Nonstoppflug, Jetlag:
drei Gramm Flugtöne und –rausch,
Variationen in Kalliopes Stimme.
So bleiben wir stehen
in der Luft, in einer Schleife
ohne toten Umkehrpunkt, während
unter uns die Landschaft
weiterzieht.
II
Ein Fragebogen
ist deine Braue, in deinen Augen
das Gespräch der Leuchtkäfer:
Sag, wächst uns eine andere Haut,
wenn du mich so ansiehst
und wir beginnen
uns zu steigern, zu verdoppeln:
motmot, die Schwingen
des Paradieses, rotrot,
die Blüten des Flammenbaums,
und die Leuchtkäfer fragen:
Ist der Kolibri eine Metapher
für einen Schwarm um sich selbst
kreisender Fische, schillernd
im bunten Schlaf, ein Aufglühen
der Farben unter den Lidern,
wenn wir im Sprechen
rotieren: Kommkomm,
jeder bleibt für sich
in seinem Aufwachraum
halbiert.
III
Die Hitze,
eine große Hand,
gebacken aus Licht. Wir
trinken Kokoswasser, hören
den Durst, der gelöscht wird
längs der Schweißnähte
der Körper: Der eigene
Name trennt sich
auf unter den Luftwurzeln,
ist nur ein geteiltes Wort
wie Kupfer oder Zimt
ohne persönliche Besitzanzeige
und ein Vibrieren
auf dem Zungengrund
in der Rotation
der Flügel. Klangschalen
sind deine Lippen,
an deren Enden das sichtbare
Licht verschwindet,
wenn nur noch die Zeit
mit uns unterwegs ist.
IV
Der Regen
bindet seine Schnüre
zu einer klopfenden Wand:
ein grauer Dauerton
liegt über uns, dem Grün,
den Dingen: eine Haut,
unter der wir uns verlaufen.
Betäubt, als hätte
das gewaltige Alleinsein
seine Schleusen geöffnet,
faltet unser Atem
das Restlicht wie eine Tischdecke
zusammen: wir beginnen uns
aus der Erinnerung
zu begleiten, während wir reden
vom Nonstoppflug, eine erklärbare
Reihenfolge suchen, einen Handlauf
ins Dunkle und niemand
mit bloßem Auge
die Liebe erkennt.
V
Terracottafliese,
der Abdruck deines nassen Fußes.
Die Gegenwart ist ein Verdunsten
in diesem Gebäude aus Hitze
und Regen: Feine Luftwege
führen ins türkisfarbene
Fliegengewicht, durch die Kammern
der Knochen, wenn das Erzittern
uns füttert jenseits der Lichtschranken.
Reden wir also vom Kolibri,
der tausendmal schon
gesagt worden ist, vom Tisch,
der tausendmal schon
gesagt worden ist, von tausendmal:
Nie haben wir genug Hände
uns zu begreifen.
VI
Der Abend
versammelt sich
im Regenbaum. Gelb lockt
zwischen Blattpaaren
die Königin der Nacht
wie eine verlassene
Empfindung, die uns entdeckt,
wenn der Schlaf uns spricht:
Das Laken haben wir gespannt
und uns in der Umdrehung.
Kontaktschlaf, so gehen wir auf
Federfühlung, gefiedert
mit dem Radius der Entfernung,
bis wir bei Tageslicht
ermüden unter der Last
der getrennten
Körper.
VII
Ein Schwirrflug
ist das Stakkato der Fristen:
Tausendmal saugen die Augen
am Himmel, werfen wir
Luftwurzeln aus, suchen
Tiefenwärme mit einem Refrain
aus Gesagtem und Stille
am Ende der Skala
des sichtbaren Lichts. Tausendmal
wischen Wolken über alles
hinweg, sieht das Sterben
uns zu im Spiegel,
und jedes Mal noch
wölbt sich dein Atem
über dieses Bild hinaus,
spannt deine Brust
Bogen, Braue und Bucht:
Kommkomm,
sagt das Erzittern,
lass uns balancieren
auf dieser Frequenz
wo wir enden.
VIII
Vielleicht
wird uns einmal gefallen
die Art, wie Ameisen
aus unserem Schatten treten.
Einmal, wenn deine Haut
nicht mehr durchblutet ist,
wird sie weiß sein
wie das Papier, auf dem ich
schreibe, auf dem du
liest, weiß und still:
Ein abgelegtes Hochzeitskleid
wird sie sein, immer schon
mit dir beschrieben,
und wenn der Umkehrpunkt
gestorben ist, das Laken
in letzter Umdrehung verharrt
unter einer Landschaft
aus Träumen,
die über uns hinwegzieht,
dann frag ich dich:
wieviel Belichtungszeit
braucht das Glück, bevor
die Augen uns schließen.
aus: Die Rotation des Kolibris
Weilerswist: Landpresse, 2008
Audio production: M.Mechner / literaturWERKstatt berlin 2005
„… велат воздушните корени“
mazedonisch
I
Можеби
треперењето е она
со кое започнуваме и окончуваме,
додека очите го шмукаат небото
во ритамот на некој јазик
без лична заменка за поседување:
бакар, цимет, тиркизно обоена
мува категорија, велат воздушните корени,
а ние се распрснуваме во светлосните лепези
на колибрито, во непрекинат лет, џетлег:
три грама летачки тонови и летачки занес,
варијации во гласот на Калиопа.
Така остануваме да стоиме
во воздухот, во кружење
без мртва точка на враќање, додека
под нас пејзажот
одминува.
II
Прашалник
ти е веѓата, во твоите очи
разговор на светулките:
Кажи, ни расне друга кожа,
кога вака ќе ме погледнеш
а ние почнуваме
да се преувеличуваме, удвојуваме:
мот мот, лулањето
на рајот, жар жар
цутовите на огненото дрво,
а светулките прашуваат:
Дали е колибрито метафора
за јато риби кое кружи
околу себе, кое сјаи
во шарен сон, усвитување
на боите под клепките,
кога зборувајќи
ротираме: ела ела,
секој е сам за себе
во својата соба за будење
преполовен.
III
Жегата,
голема дланка
испечена од светлина. Ние
пиеме кокосова вода, ја
слушаме жедта што се гаси
долж шевовите пот
врз телата: Сопственото
име се одвојува
од под воздушните корени,
сега е само поделен збор
како бакар или цимет
без лична заменка за поседување
и вибрирање
на дното од јазикот
во ротацијата
на крилјата. Чиниести
гонгови ти се усните,
на чиј раб исчезнува
видливото светло,
кога само уште времето
е со нас на пат.
IV
Дождот
ги врзува своите врвци
за еден растропан ѕид:
постојана сива нијанса
стои над нас, над зеленилото,
над нештата: кожа
под која заталкуваме.
Зашеметени, небаре
моќното самување
ја отворило преводницата,
ни го здиплува здивот
остатокот светло како чаршаф
за маса: започнуваме да се
придружуваме еден со друг
по сеќавање, додека зборуваме
за нон-стоп-летот, гелендер
кон темнината и никој
со голо око не ја
препознава љубовта.
V
Плочка од теракота,
отпечаток од твоето мокро стапало.
Сегашноста е испарување
во оваа зграда од жега
и дожд: Нежни воздушни патеки
водат кон тиркизно обоена
мува категорија, низ одаите
на коските, кога трепетот
нè храни отаде светлосните препреки.
Значи да зборуваме за колибрито
кое е веќе илјада пати
било кажано, за масата
која веќе илјада пати
била кажана, за илјадата пати:
Никогаш немаме доволно дланки
за да се сфатиме.
VI
Вечерта
се насобира
во дождовното дрво. Жолто
мами кралицата на ноќта
меѓу лисни двојки
како напуштено
претчувство кое нè открива,
кога сонот ни зборува:
Чаршафот го затегнавме
и самите себе при вртењето.
Контактен сон, така одиме во
допир на пердуви, перјани
со радиусот на растојанието,
додека при дневна светлина
не се измориме од товарот
на одвоените
тела.
VII
Лет во место
е стакатото на роковите:
Илјада пати очите го шмукаат
небото, испуштаме
воздушни корени, бараме
длабинска топлина со рефрен
од кажаното и тишината
на крајот од скалата
на видливото светло. Илјада пати
облаците пребришуваат над
сè, умирањето нè
гледа во огледалото,
и сепак секој пат
твојот здив се засводува
високо над оваа слика,
твоите гради затегаат
лак, веѓа и залив:
елаела,
вели треперењето,
ајде да балансираме
на оваа фреквенција
каде и окончуваме.
VIII
Можеби
некогаш ќе ни се допадне
начинот на кој
мравките истапуваат од нашата сенка.
Некогаш, кога твојата кожа
веќе нема да има крвоток,
ќе биде бела
како хартијава на која
пишувам, на која ти
читаш, бела и тивка:
Соблечен венчален фустан
ќе биде, отсекогаш
опишуван преку тебе,
а кога точката на враќање
ќе умре, чаршафот на креветот
истрајува во последно завртување
под пејзаж
од сонување,
кое одминува над нас,
тогаш ќе те прашам:
колку експозиција
ѝ е потребна на среќата, пред
очите да нè затворат.
Piegaresische Fenster I-VI
deutsch | Jürgen Nendza
I
Biegsam. Den Wegrand patrouilliert die Wilde Karde,
aber sie reicht nicht aus zum Aufkratzen des Stoffes,
damals nicht, heute nicht. Also weiter
Anfragen an die Vegetation: Immergrün, Macchia
zwischen Blüten und Wunden, aus der die Erinnerung
zu ergänzen beginnt und evakuiert
die Gegenwart im Unterholz für eine Geschichte
des Widerstands zum Beispiel, die mitläuft
durchs Vokabular, gegenüber den Hügel hinauf
zum römischen Weiler, wo wir den Tempel Dianas
sehen im Zitat und mit jedem Wort
ein Labyrinth, in dem die Zeit sich verliert,
bevor sie uns vor die Füße legt Wegwarte,
Patronen.
II
Patronen. Die Dämmerung ist wieder Schußfeld
gewesen. Doch jetzt ist das Gelände frei:
Die Hunde schlafen hinter den Steineichen,
an deren Blutstamm wir Hirschkäfer sammeln,
am Totholz Legenden vom Feuerflug. Die Hitze
schnürt ihr Korsett, staut Ginsterlicht auf,
Reisighaut, Hügel und Tal: eine Vertikalität
verlassen vom Wind. Gut organisiert
nehmen Ameisen Maß an unseren Füßen,
und wie eine Ausweichbewegung zieht deine Stimme
einen anderen Horizont. Fluchtpunkt ist die Artistik
der Vögel, die uns weiterführt zum Anblick einer
Schwalbe knapp über dem Pool: Ein Wellenmikado reflektiert
auf ihrer weißen Brust. So fliegt das Wasser davon, sagst du
mit einer Leichtigkeit, die ringsum abtauchen läßt Hügel,
Legenden.
III
Legenden. Ich denke an Wässergräben englischer
Gärten. Unbegehbar ihre eingebundene Weite,
und nur ein kleiner Schritt zu den Zwischenräumen
der Worte. Wieder sind es Motive der Entfernung,
die so nah ihre Muster aufschlagen: Der Segelfalter
legt seinen Halbmond in die Wölbung deiner Brauen,
berichtet vom Bogenschlag filigraner Lünetten. Später,
am Haus, bleibst du im Türrahmen gelehnt. Eine Figur
zwischen Kommen und Gehen, die hinunterschaut
zum versteinerten Fluß: Durchtrocknendes Licht, das ausblüht
Salz und jede Bewegung einzufärben droht ins Verharren.
Dann richten sich Fürstenhöfe ein auf den Hügeln,
arkadische Szenen, Märchenbilder, im Silber des Ölbaums
Tonwerte.
IV
Tonwerte. Längst haben sich Vannuccis Farben gelöst
von ihren Motiven, irren herum oder erforschen
den Zweifel. Wir kauen Rosmarinbrot.Du erzählst
von der Blütezeit piegaresischer Glasmacher,
als deine Worte abgleiten ins Schmirgeln
meiner Kiefer und einsetzt der Gesang der Stieglitze
vom Morgen, der scherbelnd im Halbschlaf
durch die Säulenzypressen fällt, als die Glocke
der Pfarrkirche mager zu nagen beginnt am Signalton
rangierender Baustofftransporter im Tal
und zehnmal die Zeit in der Zeit wiederholt. Wachwerden
hinter piegaresischem Glas, denke ich, als du
noch sagst: für die Domfenster verwendet, in
Orvieto.
V
Orvieto. Nachmittags im Kellersystem. Tuffgestein,
Porzellanerde, im Kühlfach der Gänge gestapelte
Fristen. Es verläuft noch etruskisches Wasser
unter den Einfluglöchern bei der Ankunft
im zehntausendfach gurrenden Vorratslager
für das Zentrum darüber, das sich ausspricht
im Blutwunder gegen Ketzer. Auf vulkanischem Fels
gehen wir an Deck. Das Schiff aus Kalkstein, Basalt,
als wäre die arabische Schönheit gekommen,
und wir bewundern Signorellis Liebe zum Detail
abgründiger Menschennatur, während
draußen auf den Bildschirmen sich fortsetzt
die Anatomie der Übergriffe: In Genua,
sehen wir, werden Gefangene gemacht
zwischen Denken und Sprechen,
Tote.
VI
Tote. Wie liegengeblieben erscheint uns die Landschaft
auf dem Rückweg. Aufgerissen neben der Fahrbahn die Erde.
Kabeltrommeln, Verbindungsgräben. Für einen Augenblick
weißt du nicht, ist es Stau oder Prozession, was die Motoren
zueinander schiebt. Wir biegen ab in die späte Sonne.
In der Anlage Zypressen, nacktsamiges Immergrün,
flammende Kronen. Dein Schatten geht dir jetzt voran.
Schweigend sein Metronom, und längs der Körperlinien
lachsfarben unsere Aufschüttung der Lust. Wir krümmen
die Nacht, den Raum, das Fenster geöffnet. Später
blenden Scheinwerfer auf vom Hügel gegenüber, häuten
die Serpentine, und wir sehen uns wieder in einer Renaissance
des Lichts, verteilt zwischen Blüten und Wunden, so
biegsam.
aus: Haut und Serpentine
Weilerswist: Landpresse , 2004
Audio production: M.Mechner / literaturWERKstatt berlin 2005
Пиегарски прозорец
mazedonisch
Пиегарски прозорец
I
Свитливо. По работ на патот патролира дива чешлика,
но не е доволна за да ја нагребе материјата,
ни порано, ниту денес. Значи и понатаму
прашања до вегетацијата: зимзелена, макија
меѓу цутови и рани, а од неа сеќавањето
започнува да се надополнува и ја евакуира
сегашноста во честарот заради една приказна
на отпорот, на пример, која нè придружува
низ вокабуларот, наспроти ридјето угоре
кон римската месност, каде храмот на Дијана
го гледаме во цитат и со секој збор
по еден лавиринт во кој времето се губи,
пред до нозете да ни постави цикорија,
куршуми.
II
Куршуми. Самракот повторно бил бојно
поле. Сепак сега областа е слободна:
кучињата спијат зад зелените дабови
од чии плачни стебла собираме еленчиња,
врз гнилите дрвја легенди за огнениот лет. Жегата
го врзува својот корсет, складира светлина од смилот,
кора од прачки, брдо и долина: вертикалност
напуштена од ветрот. Добро организирано
мравките ни земаат мера од стапалата,
и како избегнувачко движење твојот глас
повлекува друг хоризонт. Прибежиште е артистиката
на птиците која нè води потаму до призорот на
ластовицата ниско над базенот: микадо од бранови одразено
врз нејзините бели гради. Така водата ни одлетува, велиш
со леснотија која сè наоколу потопува, брда,
легенди.
III
Легенди. Мислам на водните канали во англиските
градини. Непроодна е нивната врзана шир,
а само мал чекор до меѓупросторите на зборовите.
Повторно се мотивите на растојанието оние,
кои сосема близу ги отвораат своите шари: Пругавата пеперутка
ја положува својата полумесечина во сводовите на твоите веѓи,
известува за лаковите на лунетите. Подоцна кај куќата,
остануваш потпрена на рамката од вратата. Појава
меѓу доаѓање и одење, која гледа надолу кон
скаменетата река: светлина која пресушува, процутува
сол и се заканува секое движење да го обои во траење.
Потоа на брдата се издигнуваат кнежевски дворци,
аркадиски сцени, слики од бајки, во среброто од маслината
тонални вредности.
IV
Тонални вредности. Уште одамна боите на Ванучи се одвоиле
од своите мотиви, лутаат наоколу или го истражуваат
сомнежот. Џвакаме леб со розмарин. Раскажуваш
за времето на процутот на пиегарските стаклари,
кога твоите зборови се зализгаа во шкрипењето
на мојата вилица и кога зазвучи појот на биљбиљите
на утрото, кое распарчувајќи се во полусон
паѓа низ кипарисите, кога камбаната на парохиската
црква почнува да го подјадува сигналниот тон на
ранжирање градежни транспортери во долината
и десетпати го повторува времето во времето. Да се остане
буден зад пиегарското стакло, си мислам, кога ти
уште велиш: употребено за прозорците на катедралата, во
Орвието.
V
Орвието. Попладне во подрумскиот систем. Туфа камења,
порцеланска земја, во ладилникот наталожени рокови
за следни постапки. Сè уште минува етрурска вода
под влезните отвори кога се пристигнува
во десетиците илјади магацински гукања
за центарот над него, кој себеси се произнесува
преку крвави реликвии против кривоверци. Врз вулканската
карпа одиме на палуба. Бродот од варовник, базалт,
небаре ни дошла арапската убавица,а ниеѝ се
восхитуваме на љубовта на Сињорели кон детаљот
на поганата човечка природа, додека
надвор на екраните продолжува
анатомијата на напади: во Џенова
гледаме, затвореници се создаваат
меѓу мислење и говорење,
мртовци.
VI
Мртовци. Небаре напуштен ни се чини пејзажот
додека се враќаме. Почва распарана покрај коловозот.
Барабанење од кабли, ровови за поврзување. Цел еден миг
не знаеш дали е колона или поворка, она што едни до други ги
доближува моторите. Скршнуваме кон доцното сонце.
Во областа кипариси, голосемена зеленика,
пламени крошни. Сенката сега оди пред тебе.
Нејзиниот метроном е молчалив, а долж телесните линии
нашето румено испуштање сладостраст. Ја свиваме
ноќта, просторот, прозорецот отворен. Подоцна
нè заслепуваат фарови отспротива од ридот, ја дерат
серпентината, а ние повторно се гледаме во ренесанса
на светлината, распространета меѓу латици и рани, толку
свитлива.
An manchen Tagen
deutsch | Jürgen Nendza
An manchen Tagen erscheint er
wie ein Glück, der Schatten,
der durch das Zimmer wandert
über die unerledigten Dinge. Draußen
steckt das Schnittmuster der Bäume
voller Möglichkeitssinn.
Wir haben Blaubeeren gegessen
von verwilderten Gräbern
und niemand weiß, wie viel
Zeitraffer liegt in einem Wort. Das Licht
synchronisiert uns mit dem Pfifflaut
der Delphine, die Verborgenes sehen können.
Ich sehe einen Vogelschwarm
von deiner Haut auffliegen und denke mir
einen Rationalisten, der einen Sombrero trägt.
aus: Apfel und Amsel
Leipzig: Poetenladen, 2012
Audio production: M.Mechner / literaturWERKstatt berlin 2003
ВО НЕКОИ ДЕНОВИ
mazedonisch
ВО НЕКОИ ДЕНОВИ се појавува
како среќа, сенка,
која минува низ собата
над незавршените нешта. Надвор
се крие кројачкиот шаблон на дрвјата
исполнет со смисла за можности.
Јадевме боровинки
од обраснати гробови
и никој не знае колку
забрзано движење е содржано во еден збор.
Светлината нѐ синхронизира со писокот
на делфините, кои го гледаат скритото.
Го гледам јатото птици што
полетува од твојата кожа и си замислувам
рационалист што носи сомбреро.
Dein Lippenflimmern
deutsch | Jürgen Nendza
Dein Lippenflimmern unter dem Wachsein
der Sprache: Flügelginster, Hirtenblicke
treiben aus dem Bodenhorizont. Ein offenes
Gelände unter Schwebstoffen, die Unüberbrückbares
miteinander verbinden. Wir sind Passanten
im Wort, sagst du und beklagst, dass Zeit
in deine Seele dringt. Torf. Wir sehen die Trunkenbeere
verstrauchen und auch die Netzhaut ist eine
Anleihe an das Atmen. Ist es wirklich eine
geträumte Sommerstunde? In unserem Rücken
die Sonne wie knisterndes Backpapier.
Der Himmel faltet unsere Müdigkeit zusammen.
aus: Apfel und Amsel
Leipzig: Poetenladen, 2012
Audio production: Jürgen Nendza, 2017
ТРЕПЕТОТ НА ТВОИТЕ УСНИ
mazedonisch
ТРЕПЕТОТ НА ТВОИТЕ УСНИ под будноста
на јазикот: жолт смил, овчарски погледи
изникнуваат од почвениот хоризонт. Отворен
терен под лебдечки материи кои го поврзуваат
непремостливото едно со друго. Ние сме минувачи
во зборот, велиш и се жалиш дека времето
се пробива во твојата душа. Тресет. Го гледаме дивото
грозје како се разгрнува, дури и мрежницата
е позајмица на здивот. Дали е ова навистина
еден сонуван летен час? Врз нашиот грб
сонцето е небаре шушкава хартија за печење.
Небото ни го здиплува уморот.
Apfel und Amsel
deutsch | Jürgen Nendza
I
Die Wimpern knistern, dein Blick treibt unter
dünnem Eis: Das Tageslicht hockt über uns.
Wir stehen auf und niemand weiß, welches Gesicht
mit ihm erwacht. Das Fenster ist ein großer Garten,
das Stille öffnet in der Luft und Schlaf
glüht nach, ist warm, ist eingefärbt mit Äpfeln.
Der Morgen dreht sich mit der Erde und eine Amsel
hüpft durch deinen ersten Satz: So wächst Vertrauen
in die Wiederholung, die dich vergisst. Das Licht
bedeutet wir sind wach. Wir stehen auf: Die Zeit ist
unerreichbar zwischen Atemzügen. Und dieses Tasten
nach der Hand, wenn die Sätze sich verlaufen.
II
Täglich verschiebt sich der Gedächtnisrand
und was wir sagen wollten: Der Apfel weiß
nicht, dass die Zeit uns aufsagt. In unseren Händen
schwitzt ein großer See und die Welt
fängt wieder an, fein wie ein Flüstern
über dem Gartentor, wie ein Spinnweb,
das ein Zentrum in die Luft hängt, lauernd
auf Zusammenhang. Wir denken uns in Reihenfolgen,
den Tisch gedeckt, und wenn sich Stille
öffnet: Auf der Straße zum Bäcker geht Liebe
stumm wie ein Reh. Ein Frösteln zieht über
die Tapete. Das Schwierige ist jetzt die Amsel.
III
Trittschall über uns. Eine andere Geschichte läuft
über Kopf und du sortierst dich noch für eine Weile
mit Spiegel, Handtuch, Kamm. Das Wasser fließt
wie gestern, als das Wasser floss. Du drehst es ab,
im Waschbecken der Haarriss hat sich vergrößert.
Es knarzt der Toaster in der Küche, als flögen Wespen
in die Heizspirale einer Bäckerei. Das Licht liegt
puderleicht auf deinen Augen und Stille glänzt
entlang den weißen Kacheln wie ein gefrorener See,
dem Risse durch die Mitte laufen, schneller
als ein Vogel fliegt. Es riecht nach warmem Brot.
Das Eis auf deiner Haut beginnt zu singen.
IV
Ein Lächeln wartet draußen in den Zweigen,
das dich nicht kennt und sich in Bäumen
dreht. Bist du denn wach? Das Licht
hat kein Gewicht. Es zieht den Morgen
immer weiter in den Apfel, eine Wirklichkeit
ganz ohne Arme, Beine: Das Hinsehen hält dich
an ihm fest und was du sagen wolltest gestern,
vorgestern vielleicht. Zum Frühstück fallen
Regenworte ein. Wer nimmt die Wäsche ab,
wenn sich im Trommelfeuer Silben öffnen
und du dich setzt? Die Stille fällt ins Schloss.
Dein Lächeln, eine Handvoll Reis.
V
Der Apfel ist ein Wörterbuch, wenn er vom Baum
fällt. Du schlägst es auf, hältst Schmetterlinge
in den Händen, die wie Gartentore sind. Nur diese
Finger liegen an der Eingangsschwelle strikt
und wie ein Messer zwischen Leben stramm und
Tod. Das Licht zeigt sich bedenkenlos und still,
die Amsel weiß ein Lied. Wo hältst du dich jetzt auf,
so neben mir, mit deinem Apfel, aufgeschnitten?
Gleich wird es regnen. Dein Kleid tanzt
an der Wäscheleine und fließt im Wind, fließt
wie ein Fluss zum Meer. Ich tauche meine Hände
darin ein, als hätt es diese Finger nie gegeben.
VI
Blätter fallen, Federn und was sagen
die Blutkörperchen, die roten und die weißen:
Ein Zittern geht umher wie jeden Tag, immer
wird etwas gesucht. Wir lesen uns
mit Händen, öffnen, einsortiert ins Licht,
die Augen und wir schließen sie. Ich scharre
mit den Wimpern. Wir hätten schlafen können
in der Luft, im Flugschatten der Amsel, so unliniert
stand einmal der Tisch, der keiner war, im Zittern
und im Gras. Das Zimmer horcht jetzt auf,
die Stille schlägt mit Türen: Du kommst herein,
die Hände voller Seen, auf denen Blätter treiben.
VII
Das eigene Atmen steht um uns herum
an der Tür zum Garten. Wir betreten Regen,
öffnen sein Hemd, die Luft dahinter liegt
wie nackte Haut auf Zweigen. Es ist feucht und
nass, die Landschaft fädelt deine Stimme ein.
Tropfen wölben sich mit Himmel und mit See.
In jedem Wort dreht sich die Erde und du weißt nicht,
wie sie dich ansieht, unter dem Trittschall,
aus deinen Fußspuren heraus, gefüllt mit Konjunktiven
und mit Sand. Das Zentrum glitzert, das Einmaleins
geht uns voran. Ich wiederhole: Ein Mann
und eine Frau und eine Amsel sind eins.
VIII
Wir treffen uns im Apfel, erzählen uns
in seinem Haus, wo kleine Amseln reifen
und erwarten einen Baum, der sich mit der Erde
dreht, die wir aufsagen und trinken,
weil wir durstig sind: Ein ganzes Meer,
das in uns schweigt, wie das Fruchtfleisch
schweigt im Apfel, wie das Schweigen in der Stille
schweigt und anfragt und mit dem Jawort
in sich trägt sein Weiß wie eine Braut. Wir sind es,
die einkaufen im Zentrum. Nach dem Frühstück
ist das Fenster ein Regal. Wir stehen auf. Wir
räumen ein. Wir sind es. Sind es nicht.
aus: Apfel und Amsel
Leipzig: Poetenladen, 2012
Audio production: M.Mechner / literaturWERKstatt berlin 2005
Јаболко и кос
mazedonisch
I
ТРЕПКИТЕ крцкаат, погледот плови
под тенок мраз: дневната светлина нѐ наседнала.
Стануваме и никој не знае кое лице
со него се буди. Прозорецот е голема градина,
што во воздухот отвора тишина, а сонот
со последен одблесок, топол, обоен во јаболка.
Утрото се врти со Земјата а еден кос потскокнува
низ твојата прва реченица: на тој начин расте довербата
во повторувањето што те заборава. Светлината
значи будни сме. Стануваме: времето е
недостижно меѓу два здива. И ова опипување по
твојата дланка, кога речениците ќе заталкаат.
II
СЕКОЈДНЕВНО се поместува работ на помнењето
и она што сакавме да кажеме: јаболкото не знае
дека времето нè произнесува. Во нашите дланки
се поти големо езеро а светот
повторно започнува, нежно како шепот
над портата од градината, како пајажина
која прикачува средиште во воздухот, демнејќи
ја заемната поврзаност. Си замислуваме во низи,
масата поставена, а кога тишината ќе се
отвори: на улицата љубовта оди во пекарница
нема како срна. Ѕемнењето се провлекува
низ тапетот. Сега тешкотијата е само косот.
III
ТУПОТАТ ЧЕКОРИ над нас. Некоја друга приказна
минува над глава а ти уште некое време се средуваш
со огледало, пешкир, чешел. Водата тече
како вчера, кога водата течеше. Ја сопираш,
во мијалникот се зголемила тенката пукнатина.
Крцка тостерот во кујната, небаре влетуваат оси
низ вжарениот грејач во пекарницата. Светлината
лесна ко прав ти се спуштила врз очите а тишината
блеска долж белите плочки како смрзнато езеро,
низ чија средина минуваат процепи, побрзо
од птица во лет. Мириса на топол леб.
Мразот врз твојата кожа почнува да пее.
IV
НАСМЕВКА чека надвор во гранките,
не те познава и во дрвјата се
превртува. Буден ли си? Светлината
е без тежина. Го влече утрото
сè подлабоко во јаболкото, стварност
без никакви раце, нозе: гледањето натаму те
приврзува за него и што сакаше да кажеш
вчера, можеби завчера. За појадок запаѓаа
дождовни зборови. Кој ќе ги собере алиштата,
кога во баражен оган се отвораат слогови
а ти седнуваш? Тишината се затвора со кликање.
Твојата насмевка, грст ориз.
V
ЈАБОЛКОТО е речник кога ќе падне од
дрвото. Го отвораш, држиш пеперутки
в раце, кои се ко порти од градина. Само
прстиве почиваат токму врз прагот на влезот
небаре се нож меѓу животот во исправен став и смртта.
Светлината се покажува непоколебливо и тивко
косот знае песна. Каде си сега, каде престојуваш,
овде покрај мене, со твоето јаболко, расечено?
Само што не заврнало. Твојот фустан танцува
на јажето за алишта и тече во ветрот, тече
ко река кон морето. Ги вметнувам дланките
во него, небаре прстиве никогаш и ги немало.
VI
ЛИСЈА паѓаат, пердуви, а што велат
крвните зрнца, црвените и белите:
Еден трепет минува наоколу како секој ден,
секогаш се бара нешто. Си читаме
со дланките, ги отвораме очите, поставени
под светлина, и ги затвораме. Стружам
со трепките. Можевме да спиеме во воздухот,
во сенката на косот во лет, така без линии
стоеше и масата што не беше маса, во трепет
и во трева. Собата сега наслушува,
тишината треска врати: ти влегуваш,
дланките полни езера, врз кои лисја пловат.
VII
СОПСТВЕНИОТ ЗДИВ стои околу нас
на вратата кон градината. Влегуваме во дождот,
му ја откопчуваме кошулата, воздухот отаде лежи
како гола кожа врз гранки. Влажно е и
мокро, пејзажот го нанижува твојот глас.
Kапки се засводуваат со небо и со море.
Во секој збор Земјата се врти, а ти не знаеш,
како те погледнува, под тупотот, од под трагите
на твоите стапала, исполнета со конјунктиви
и песок. Центарот светка, таблицата за множење
оди пред нас. Повторувам: маж
и жена и кос се едно.
VIII
СЕ СРЕТНУВАМЕ во јаболкото, си раскажуваме
во неговата куќа, каде малите косови созреваат
и очекуваат дрво кое со Земјата заедно
се врти, која ја произнесуваме и пиеме,
бидејќи сме жедни: цело море,
што молчи во нас, како овошното месо
што молчи во јаболката, како молкот во тишината
што молчи и се распрашува и со кажување „да“
во себе ја носи својата белина како невеста. Ние сме
тие што пазарат во центарот. После појадокот
прозорецот е регал. Ние стануваме. Ние
раскреваме. Ние сме тие. Не сме.