H.P. van Coller 
Translator

on Lyrikline: 4 poems translated

from: الهولندية to: الأفريقية

Original

Translation

Oma Winnetou

الهولندية | Luuk Gruwez

Er is een oma in een dorp gestorven,
getikt en niet meer van zichzelf.
Wij weten niet, wij weten amper wie
de aarde nu weer in zich wil.
Die oude doden laten te veel keuze.

Wie sturen wij terug naar af?
Dat juffrouwtje om van te snoepen,
- zij die de charleston al dansen kon,
maar nog vervuld van kinderwinters was?
Die van dertig, trots op dochters,
poepchic aan een Noordzeestrand
terwijl het elders oorlog was?
Of zij die, minstens zestig al,
dolzinnig door de straten jakkerde,
verscholen in een Chevrolet,
alsof zij ergens minnaars had?

Nooit gaan zij samen in een kist,
nooit met z'n allen.

Zelfs die van tachtig moet nu weg,
van wie men onverwachts een dochter nam.
Zo stomverbaasd was zij dat zij vergat te snikken
bij al dat leven uit haar schoot,
daar hondsbrutaal, hardvochtig opgebaard.
En toen de tranen kwamen, veel te laat,
toen droogde zij ze aan haar poedel,
begon te praten, honderduit,
en hield dat bijna tien jaar vol.
Zij stond te popelen om dood te mogen,
fors scheten latend, uren in de wind.
Vindt u het goed dat wij thans die begraven?
Zo'n oma gaat er prima in.

Heimwee, zegt u, larie: heimwee.
Dat is het niet, het is alleen hoe men,
gekaatst tussen het eerste en het laatste,
tussen het laatste en het eerste,
ten slotte altijd in het net belandt.

Een oma wordt hier straks begraven.
De dorpsgrond zindert van de hitte.
Maar welke foto ter gedachtenis?
Op school, verliefd, getrouwd of oud?
Die na een kraambed? Met die blos van bloed?
Dan lijkt het wel of doodgaan blozen doet.
Die van haar allerlaatste bed?
Te stil voor wie zo woelig was.
Het laatste is te vaak altijd.
Het laatste is altijd te lang.

Geen bed met kaars, geen blos, geen kierewiete kop.
Nee, zet er dan haar Chevrolet maar op:
dat geeft die uitvaart flink wat vaart.

Of willen wij tot elke prijs
het meisje dat een musje werd,
die stijve grijze vederdos van bijna negentig,
een uitgemergelde apache
bijeengescharreld in een nachtjapon
- de ogen weifelend, vol heinde en verre,
wachtend op een eeuwig jachtveld.
Hier, waar het telkens nu is,
moeten wij verzamelen, niets dan verzamelen.
Wij moeten verzamelen om te mogen vergeten.

Er is een oma in dit dorp gestorven.
Dement en niet meer van zichzelf.
De klokken luiden, alle klokken luiden
voor wie niet eens meer tsjilpen kon.
Kom, klokken van Deerlijk en Waregem,
van Vichte, van Heestert en verder,
kom, klokken, luid nu maar.
Het is zomer en men staat op straat.
De Beverenstraat, de Hoogstraat, de Vijverputstraat,
die willen het vast allemaal horen.
Verstrek haar marmelade, minnaars, peperkoek
en laat haar neer op een of ander hoempapa
van zuster Euphrasie of Soeur Sourire.
En dan, zodra de aarde op haar ploft,
u allen die daar staat, u die bestaat,
toe, geef het haar dan maar: applaus.

Er is een oma in een dorp gestorven.
Zij was dement en niet meer van zichzelf.
Zij was van heel de wereld,
maar het meest van mij.

© beim Verlag
from: Dieven en Geliefden
Amsterdam: De Arbeiderspers, 2000
Audio production: het beschrijf, brüssel 2002

Ouma Winnetou

الأفريقية

Daar het ’n ouma in ’n dorp gesterwe,
Getik en nie meer by sigself nie.
Ons weet nie, ons weet byna nie wie
die aarde nou weer in hom wil nie.
Die ou dooies laat te veel keuses.

Wie stuur ons terug na benede?
Daardie meisietjie om aan te proe,
- sy wat al reeds die charleston kon dans,
maar nog vervuld van kinderwinters was?
Sy van dertig, trots op dogters,
só sjiek aan ’n Noorderseestrand
terwyl dit elders oorlog was?
Of sy wat, minstens sestig al,
waansinnig deur die strate gejakker´t,
verborge in ’n Chevrolet,
asof êrens minnaars wag?

Nooit gaan hul almal in ’n kis,
nooit almal saam nie.

Selfs sy van tagtig moet nou weg,
van wie ’n dogter onverwags geneem is.
So stomverbaas was sy dat sy vergeet het om te snik
by al daardie lewe uit haar skoot,
daar só brutaal, hardvogtig, opgebaar.
En toe de trane gekom het, veels te laat,
toe droog sy haar aan haar poedel af,
begin met praat, honduit’nbos,
en het dit byna tien jaar volgehou.
Sy het gepopel  om dood te wees,
Hard winde gelaat, ure in de wind.
Vind jy dit goed dat ons haar nou begrawe?
So ’n ouma gaan daar pragtig in.

Heimwee, sê jy, onsin: heimwee.
Dit is dit nie, dit is slegs hoe jy,
gekaats tussen die eerste en die laaste,
tussen die laaste en die eerste,
ten slotte altyd in die net tereg kom.

’n Ouma word weldra hier begrawe.
Die dorpsgrond sidder van die hitte.
Maar watter foto as herinnering?
Op skool, verlief, getroud of oud?
Een na die kraambed? Met die blos van bloed?
Dan lyk dit wel of doodgaan jou laat bloos.
Die van haar allerlaaste bed?
Te stil vir wie so woelig was.
Die laaste is te dikwels altyd.
Die laaste is altyd te lank.

Geen bed met kers, geen blos, geen erge koekoeskop.
Nee, sit dan maar haar Chevrolet daar op:
dit geef die uitvaart tog meer spoed.

Of sou ons wou tot elke prys
die meisie wat ’n mossie geword’t,
die stywe gryse veredos van byna negentig,

’n uitgemergelde apache
byeen geraap in ’n ou nagjapon
- die oë weifelend, vol heinde en verre,
wagtend op ’n ewige jagveld.
Hier, waar dit telkens nóú is,
moet ons bly versamel, altyd maar versamel.
Ons moet versamel om te mag vergeet.

Daar het ’n ouma in dié dorp gesterwe.
Dement en nie meer by sigself nie.
Die klokke lui, alle klokke lui
Vir haar wat selfs nie meer kon tsjilp nie.
Kom, klokke van Deerlijk en Waregem,
van Vichte, van Heestert en verder,
kom, klokke lui nou maar.
Dit is somer en jy staan op straat.
Die Beverenstraat, die Hoogstraat, die Vijverputstraat,
Almal wat wil kan dit wel hoor.
Gee haar maar marmelade, minnaars, peperkoek
en laat haar neer op maat van ’n hoempapa
van suster Euphrasie of Soeur Sourire.
En dan, sodra die grond op haar gaan plof,
u almal wat daar staan, u wat bestaan,
toe, toe gun dit haar dan maar: applaus.

Daar het ’n ouma in ’n dorp gesterwe.
Sy was dement en nie meer by sigself nie.
Sy het behoort aan gans die wêreld,
maar die meeste nog aan my.

Translation: H.P. van Coller

De zwijger

الهولندية | Luuk Gruwez

Ze huren mij voor feesten en partijen
ter wille van mijn veelbesproken zwijgen
waarmee ik hen vermaken moet
als uitgelezen lekkernij.

Ik word voortreffelijk vergoed,
gevierd, vereerd, gesavoureerd
voor elk uur stilte uit mijn mond.
En met een koele handschoen van glacé
mag een der fraaiste dames mij soms aaien,
genadeloos langs kin en wang.
Mijn lijf blijft stil, een willoos lijk.

Hún mond staat open als een gulp.
Ik ben hun kippenkluif, hun pruim met spek,
hun bitterbal, de made in hun kaas:
de vulling voor een ziel die zich verveelt.
Ik ben hun allerliefste tamme knecht,
begaafd met een voornaam gebrek.

En wordt het laat, dan moet ik hen verlaten.
Dan ben ik moe van hun geschater.
Ik neem een bad en spoel hen van mij af.

Want ik wil niemand mee naar bed
en ik verzwijg dat ik besta,
zelfs bang om in mezelf te praten,
als stonk ik in mijn slaap nog uit hun bek.

© beim Verlag
from: Dikke mensen
Amsterdam: De Arbeiderspers, 1990
Audio production: het beschrijf, brüssel 2002

Die Swyer/Swygsame

الأفريقية

Hulle huur my vir feeste en partytjies
ter wille van my veelbesproke swygsaamheid
waarmee ek hulle moet vermaak
soos uitverkose lekkergoed.

Ek word besonder goed vergoed,
gevier, vereer, bykans gehonoreer
vir elke uur stilte uit my mond.
En met ’n koue handskoen van glanssy
mag een van die fraaiste dames my soms streel,
genadeloos langs ken en wang.
My lyf bly ’n stil, willose lyk.

Húl mond bly oopstaan soos ’n gulp.
Ek is hul pruimedant, gerol in spek,
hul soetsuurvark, die larwe in hul kaas:
die vulling vir ’n siel wat hom verveel.
Ek is hul allerliefste hondmak kneg,
begaafd met ’n  belangrike gebrek.

En word dit laat, dan moet ek hul verlaat.
Dan is ek moeg van hul geskater.
Ek neem ’n bad en spoel hul van my af.

Want ek wil niemand saam na bed
en ek verswyg dat ek bestaan,
selfs bang om met  myself te praat,
asof  slapend ek steeds gestink het uit hul bek.

Translation: H.P. van Coller

Het geslacht

الهولندية | Luuk Gruwez

In mannen is het koud en vaak december.
In vrouwen is het meestal mei.
Zij willen glimmen, levenslang,
vermommen zich van top tot teen
om niet voortijdig te verschrompelen.
Zij blijven bezig met verblijven.

In mannen is het koud en houdt het op.
Mijn God, hoe dol zijn zij op eindigen.
Want mannen rammelen zich klaar
en zwaargewapend met zichzelf,
besteden zij hun dagen aan verstijven.

In vrouwen heerst een soepeler geslacht
waarin iets bloesemt, iets ontboezemt,
en waar zij tederheid bewaren
of heimwee naar een meer in Zwitserland.
Zij houden van beginnen en behouden.

In mannen is het oorlog, niets dan oorlog.
In vrouwen wordt geboren, totterdood.
Zij knipperen een poosje met hun ogen,
zij fonkelen, zij woelen even
en daar ontstaat een dapper nageslacht.
Eén man volstaat en het wordt afgeslacht.

In mannen is het koud en vaak december,
in vrouwen is het altijd mei.

© beim Verlag
from: Dieven en Geliefden
Amsterdam: De Arbeiderspers, 2000
Audio production: het beschrijf, brüssel 2002

Die Geslacht

الأفريقية

Vir Herman de Coninck

In mans is dit koud en dikwels Desember.
In vrouens is dit meestal Mei.
Hul wil blink wees, lewenslank,
vermom hulself van kop tot tone.
om niet voortydig te verrimpel nie.
Hul bly besig met oorbly.

In mans is dit koud en hou dit op.
My God, hoe dol is hulle op eindes nie.
want mans die stoot hulleself klaar
en swaargewapend met hulself,
gebruik hul al hul tyd om styf te raak.

In vrouens heers ’n soepeler geslag
waarin iets bloei, iets ontboesem,
en waar hul tederheid bewaar
of heimwee na ’n meer in Switserland.
Hul hou van begin en behou.

In mans is dit altyd oorlog, niks anders as oorlog nie.
In vrouens word gebore, tot die dood.
Hul knipper ’n bietjie met hul oë,
hul fonkel, hul woel ’n bietjie
en daar ontstaan ’n dapper nageslag.
Eén man volstaan en dit word  afgeslag.

In mans is dit koud en dikwels Desember,
in vrouens is dit altyd Mei.

Translation: H.P. van Coller

Een zoon van niemendal

الهولندية | Luuk Gruwez

Sterven was het snelste wat je deed:
van zoveel vlees had ik verwacht
dat het kilo per kilo overleed
met veel vertoon en variété.
Eén stuip volstond, en dat was dat.

Je lichaam was je lievelingsplek.
Het kon heel stijlvol vadsig zijn.
Je ging alleen om te bewijzen
hoe het gelijk van vaders is
en hoe het ongelijk van lijken.

Voor afscheid had je geen talent.
Nog pest je mij vanuit je kist
met al je trots, verkeerd belegd
in mij, een zoon van niemendal:
een ziekte met vier poten en een kop.

Ik moest het altijd beter doen,
nooit goed in woede en in moed,
zelfs onderdanig aan je lijk:
dat waardig lijk dat vader bleef
en waar geen gram van rest.

© beim Verlag
from: Dikke mensen
Amsterdam: De Arbeiderspers, 1990
Audio production: het beschrijf, brüssel 2002

’N SEUN VAN NIKS

الأفريقية

Sterwe was die gouste wat jy ooit vermag ‘t:
van soveel vlees het ek verwag
dat dit kilo vir kilo dood sou gaan
met  groot verskeidenheid en vertoon.
Eén kramp het voldoen en dit was dit.

Jou liggaam was jou lieflingsplek.
Dit kon heel stylvol luierig wees.
Jy het alleen gegaan om te bewys
hoe vaders altyd groot gelyk het
en lyke in die ongelyk te stel.

Vir afskeid het jy nie talent gehad nie.
Steeds pes jy my vanuit jou kis
met al jou trots, verkeerd belê
in my, ’n seun van niks:
’n siekte met vier pote en ’n kop.

Ek moes dit altyd beter doen,
nooit goed in woede en in moed,
selfs onderdanig aan jou lyk:
die waardige lyk wat vader bly
waarvan géén gram gaan bly.
 


[Uit: Bandeloze gedichtern]

Translation: H.P. van Coller