Franciszek Nastulczyk 

Translator

Noc zapada się w nocy,
świecą metafory.

Przez głębię patrzymy wzwyż,
tam idzie się przyśpieszonym tętnem,
po torach olbrzymich gwiazd.

Noc zapada się w nocy:
podciągnijcie knoty!

Można rozdeptać lampę,
nie światło.



Środa 22. listopada 1989
  

Kary cień obłoku
wolno popasa w lśniącym owsie,
jeździ tam i z powrotem, jeździec na wielkim letnim reostacie,
i zmienia światłość krainy.
Promienie w wiązkach na wóz wzroku
i szybko do pustej stodoły,
do mego żarłocznego ducha!

Ledwie co przegrzmi burza
i słońce wybije w miedzi chmur
swą królewską twarz,
nasze języki, roślinność cudzoziemska,
wespną się do mglistej szklarni niebios
i usta wyszepcą, wilgotno,
coś odlegle miłosnego.

weźcie to za mnie
weźcie to za mnie
jedźcie tam
jedźcie tam za mnie proszęwas
ja nie miałem do tego
to nic innego jak oszustwo ja
nic z tego nie mam
tylko tylko czas stracony
jedźcie tam za mnie
jedźcie tam za mnie proszęwas
możecie jechać na przykład do Tunisu
powiedzieli mi na przykład: za tydzień będzie Tunis!
tak więc jechałem autobusem przez Pragę
do Wiednia samolotem z Wiednia do Tunisu
z Tunisu godzinę taksówką do Kabisu
przyjechałem tam dokładnie wpadłem tam
wyświetliłem na ścianie jakiś diagram
przeczytałem do tego po angielsku recyklat
z czegoś co przypadkiem na szczęście
w ostatniej chwili dostałem od jakiejś
baby gdzieś z rządu
potem mówiło jeszcze paru ludzi
nie wiem o czym nie wiem potem
był raut i potem szło się spać
i na drugi dzień z powrotem z Kabisu
z Tunisu przez Wiedeń z Wiednia przez
Pragę autobusem znów tutaj
i teraz siedzę tutaj
i nie wiem od czego zacząć
widzicie te hałdy?
widzicie te hałdy?
gdybym nie jechał do tego
Tunisu mogłem już te
hałdy dawno załatwić
a za dwa tygodnie Belgia
nie chcecie tej Belgii?
weźcie tę Belgię!
jedźcie tam!
nieustannie gdzieś wciąż
raz Tunis innym razem Belgia
innym razem Włochy Turcja Grecja Dania
Holandia nawet Chile Kolumbia Australia!
ale wszędzie jedno i to samo pomieszczenie
i wszędzie jedni i ci sami ludzie
których znam tylko
z tego
rozmawiam z nimi różnie rękami
nogami łamanym angielskim
podróżuję najczęściej nocą
w drodze cały czas śpię
i nie wiem dokąd lecę
i nie wiem co mówię
i potem znów wracam
siedzę tutaj mówię sobie
do czego ja się to
do czego ja się to dlaczego?
ostatnio podczas rautu
przysiadł się do mnie
jeden taki gruby Włoch
cały spocony nerwowy
że podobno nie rozumie niczego że nie wie
co jest treścią tego wszystkiego
i tak tam razem siedzieliśmy jak
jacyś starzy koledzy
i jedliśmy i piliśmy
po prostu tak to jest
i każdy to wie
że nic nie wie lecz
każdy udaje że wie
a ja wam mówię
że pewnego dnia będą z tego
straszne ale to straszne kłopoty
nie wiem kiedy
nie wiem nikt nie wie
może to być jutro
może to być za dziesięć lat
kto wie
ale proszęwas
weźcie to za mnie
weźcie to mnie proszęwas
jedźcie za mnie gdzieś!

dla mnie on jest zerem jest on
przecież on nawet wózka własnego
nawet własnego wózka nie ma
uwierz mi na słowo
uwierz mi na słowo uwierz

żebyś nie pożyczał mu
wózka kiedy go zobaczysz
żebyś nie pożyczał mu wózka
żebyś nie pożyczał mu tego
wózka kiedy go zobaczysz
żebyś nie pożyczał mu tego wózka

uwierz mi na słowo
uwierz mi na słowo uwierz
jak mu pożyczysz wózek
już go nie zobaczysz ten wózek
już go nie zobaczysz już!

Piliśmy gdzieś na targowisku. Lub na przystanku, w kurtkach, obok płyty wiórowej. Śpieszyło nam się, mieliśmy przed sobą całe wspólne życie. Chcieliśmy złapać to migotanie pomiędzy kartonami i sprzedawcami, to picie czułymi, lodowatymi rękami.       

radował się Adam
w piżamie
i zakrzyczał
po dziwnym dniu
właśnie pytałem o wszystko 
  o wszystko znów
Adam jest oczywiście pasierbem
problemy z uczęszczaniem do szkoły ma
ze stylistyką
ten Adam
i gorąco bezwzględnie radował się
wieczorem w łazience
byłem przy tym
przeraźliwie przy tym byłem

dla tej chwili
powolnej dokładnej chwili
chwili dla ryby
na samej krawędzi nicości
ryby w skupieniu zjedzonej
z laminatu
wytrzeszczonej kuchni
ze światłem
nie ma dostatecznych następstw
nadziei
i wymówek
na darmo się cisną
do wspaniałej przestrzeni
tej niebezpiecznej
cicho rzuconej chwili

palce
haki na okiennice
schodek
gołe szypułki porzeczek
delikatne jak koniec żył
jakaś pokrywa
własna żona
w letniej sukience
z wielkimi przestrzałami
czerwonych guzików

Rzeczywista ciemność jest w sypialni dziecięcej. Głęboka czerń. Gdzie indziej tylko rzadki i wodnisty półmrok, w którym można w końcu wszystko haniebnie rozpoznać.

daremnie wycierasz blat stołu
to nie jest bryzg
z wnętrza domu
to z ogrodu cień
rzuca zły krzak
wiosennego jaśminowca

Pewnego razu wpadniemy na siebie w półmroku komórki, wzajemnie złapani – z gęsią krwią i naftą, zakasanymi koszulami po domu, rysującymi się guzami ziemniaków. Przyszliśmy brać.

Słychać przyłapane oddechy, chuda nitka światła z nieszczelnego okienka niezręcznie leży pomiędzy nami.

Zawsze się te drzwi zamykały, samoczynnie, od lat, z powolnym pośpiechem.
Teraz nawet nie drgną.
Przed nimi kobieta podnosi wstydliwie wielką halkę, która w nocy spadła ze sznura. Mężczyzna patrzy na kobietę z halką. Chyba wiatr. Kiedyś nocą.
Oboje chcieliby wiedzieć kiedy, kiedy dokładnie to się stało, oboje chcieliby być w tej chwili.

Może topole lub wiązy. Wiatr jakby chciał wygłaszać kazanie. Wydyma się twoja sukienka w statki, wiem, gdzie w szafie ją wieszasz. Jej żółty kolor wieci we mgle koło drogi.

Wracamy do samochodu. Zatrzymaliśmy się z mało znaczącego powodu, którego już nie ma. Nigdy tego miejsca już nie odnajdziemy, także tych rozkołysanych drzew, chyba wiązów.

ogród podupadł
deszcz pochylony
jak nici od fasoli
deszcz pochylony
jak pismo na wiadomości 
o której przyjdziesz

zagięcie mostu
wgryzione w plamistą szyję
zelektryfikowanej nocy
kiedy czekam
ręce do wstrętnych pęknięć kostnieją
pęcherzyki posępnych orchidei
pełne
ostrego powietrza lutego
powietrze pełne celofanu
powietrze pełne
ekranów projekcyjnych
kiedy czekam
rozwiną się wszystkie
cieniutko pokrojone
jak płatki mięsa
z zimnej płyty

w najściślejszej dopasowanej bliskości
łapczywie skupiam resztki światła
które utkwiły w załomach i zagięciach skóry
i głębiej w ciężkiej ciemności osadzającej się przy dnie
układam cenne cukry do wypolerowanych cebul
i wszystko nagle marnotrawnie roztrwonię
na alarmowe błyśnięcie światłami
i ostrzegawcze zawycie syren
kiedy z rozciętej skóry w ciszę
wyleje się powódź krzykliwych tulipanów
całe stado tych perfidnych stworzeń
które w dzieciństwie odważnie stojąc
twarzą w twarz przed ogromnym klombem
jednym machnięciem witki
masowo demaskowałam