Memi Katsoni 
Translator

on Lyrikline: 9 poems translated

from: الكرواتية to: اليونانية

Original

Translation

Ovalna

الكرواتية | Marija Dejanović

Diviti se pčeli, ona se probudi prerano pa sama obleti mrak
i umjesto peludi, pokupi sjaj usnulog,
toliko glatkog ruba balkona, da se čini da niz njega
svo vrijeme teče voda
i ta joj se površina lijepi za noge
kao da je stala u med
i ona od tuge padne na pod i prestane.

Ovo mi se događa svakog jutra.

Diviti se ribi, ona je na udicu došla namjerno,
stavili su je na nju prsti velikog, okruglog sunca,
mesnati, grubi palac i kažiprst spljoštili su joj usta u ovalnu ranu
i u nju posadili retoričko pitanje.
Ovo je vještina da svoje tijelo koristiš kao tuđe truplo
i prevariš vlastita očekivanja
bez da se itko razočara.

Ova rana ne boli, s njom si se rodila.

I trčati, diviti se užetu
i njegovoj sposobnosti da u isto vrijeme obuhvati
i promaši središte vrata kojeg drži,
trčati sa svojim užetom za samom sobom
kao da puštaš zmaja bez vjetra,
vezati si prethodno oči
rukama pretvorenima u ograde,

udice i užad.
U mraku slaviti sarkazam ponedjeljka,
kalendara u kojem svaka životinja izgleda isto,
svaki želudac isto,
kljun se nalazi na žirafi,
kugla na tržnici.

Sastrugati sa sebe svoju kožu,
skenirati je u parku
i poslati je sebi mailom.

Napraviti nešto novo, neočekivano.
Možda proliti sok od jabuke.

© Marija Dejanović

Οβάλ

اليونانية

Για να θαυμάσει μια μέλισσα: ξυπνάει νωρίς και πετάει γύρω γύρω στο σκοτάδι,
κι, αντί για γύρη, μαζεύει τη λάμψη από κοιμισμένο
κάγκελο μπαλκονιού, τόσο λείο που μοιάζει
πλημμυρισμένο με νερό,
κι αυτή η επιφάνεια κολλάει στα πόδια της
σαν να ’χει πατήσει μέλι, και
πέφτει θλιμμένη στο πάτωμα και σταματάει.

Αυτό μου συμβαίνει κάθε πρωί.

Για να θαυμάσει ένα ψάρι: γαντζώνεται από επιλογή,
αγκιστρωμένη εκεί από τα δάχτυλα μεγάλου στρογγυλού ήλιου,

χοντρός δείκτης και αντίχειρας έκαναν το στόμα της μια οβάλ πληγή
κι έριξαν μέσα μια ρητορική ερώτηση.
Είναι η ικανότητα να χρησιμοποιείς το δικό σου σώμα σαν ξένο πτώμα
και να ξεγελάς τις δικές σου προσδοκίες,
χωρίς να απογοητεύεις κανένα.

Αυτή η πληγή δεν πονάει, μ’ αυτήν γεννήθηκες.

Και το να τρέχεις, να θαυμάζεις τα σκοινιά
και την ικανότητά τους να τυλίγουν και να χάνουν
το κέντρο του αυχένα που στραγγαλίζουν,
το να κυνηγάς με το σκοινί σου τον εαυτό σου
σα να πετάς χαρταετό στην άπνοια
να δένεις τα μάτια σου
με χέρια που τα ’χεις κάνει φράχτες,

τσιγκέλια και σκοινιά.
Να γιορτάσεις στο σκοτάδι το σαρκασμό της Δευτέρας,
ένα ημερολόγιο όπου όλα τα ζώα θα μοιάζουν ίδια,
όλα τα στομάχια ίδια,
εκεί που τα ράμφη θα φυτρώνουν στις καμηλοπαρδάλεις,
και οι σφαίρες στις αγορές.

Να γδάρεις το δέρμα σου,
να το σκανάρεις στο πάρκο
και να το ταχυδρομήσεις στον εαυτό σου.

Να κάνεις κάτι καινούργιο, απρόσμενο.
Όπως για παράδειγμα να χύσεις μηλόζουμο.

Μετάφραση: Memi Katsoni

Luksuz: zašto smo voljeli plakati i koliko nam je sve to značilo

الكرواتية | Marija Dejanović

Dok je bijela bila redukcija i sjeverni pol,
ljubičasta je bila boja našeg obilja.
Od rođenja, jeli smo grožđe,
nosili ljubičaste toge
i na sajmovima plastike marili samo za glatke,
sintetičke stvari.

Išli smo u restorane u Rimu
i tražili da nam u plastičnim posudama
daju ljubičastu kremu
koju smo onda nosili van
i mazali po plahtama hotelskih soba.
Ni sobe ni kremu na kraju ne bismo platili.

Na vlastitu razmaženost brzo smo se navikli,
sitne krađe i zlostavljanja
ubrzo su nas prestale žalostiti
onako kako se to događalo u početku.
U Rimu smo saznali: jedini pravi luksuz
rijetka je tkanina

i nabavlja se od prekomorskih izvora
gdje ga melankolične tkalje izvlače
iz suznih kanala koala, činčila
i pandinih mladunaca.

Bili smo ipak previše lijeni
da se upustimo u trgovačke pothvate
i rekli smo: ako želimo doista propasti,
moramo sami uzgojiti bol.
Počeli smo se truditi još kao tinejdžeri.

Stiskali smo očne kapke
i zamišljali kako je svijet grozan i surov
te da je svaki od nas sam i nezaštićen
držeći se pritom za ruke. Pokušali smo se ponekad
i ugristi za usnicu.
Mislili smo pritom na aubade.

Ne bi li nam ispalo malo ljubičaste krvi
kojom ćemo kuglicu vate obojiti
u melankolično, jesensko vino

zarili smo tanke nokte
svaki u svoju veliku ciklu
i plakali, okrenuti jedno drugom leđima,
koliko smo već toga dana mogli.

© Marija Dejanović

Πολυτέλεια: γιατί αγαπήσαμε το κλάμα κι όλα όσα σήμαινε για μας

اليونانية

Ενώ το λευκό ήταν το ελάχιστο κι ο βόρειος πόλος,
το πορφυρό ήταν το χρώμα του πλούτου μας.
Από κούνια τρώμε σταφύλια,
φοράμε πορφυρά ενδύματα,
και στα πλαστικά πανηγύρια νοιαζόμαστε μόνο για λεία
συνθετικά αντικείμενα.

Πήγαμε σ’ εστιατόρια στη Ρώμη
και ζητήσαμε σε πλαστικά πιάτα
να μας σερβίρουν κρέμα πορφυρή,
που θα την παίρναμε μαζί μας
και θα την απλώναμε στους τοίχους των δωματίων του ξενοδοχείου.
Ποτέ δεν πληρώσαμε για τα δωμάτια ούτε για την κρέμα.

Γρήγορα συνηθίσαμε τις υπερβάσεις μας,
οι μικρές μας κλοπές και καταχρήσεις
σύντομα έπαψαν να μας ανησυχούν,
όπως μας ανησυχούσαν στην αρχή.
Στη Ρώμη μάθαμε: η μόνη πραγματική πολυτέλεια
είναι σπάνιο ύφασμα
που βρίσκεις στο εξωτερικό
εκεί που μελαγχολικές μοδίστρες
το υφαίνουν από τους δακρυϊκούς αδένες των κοάλα
και των μικρών πάντα.

Βαριόμασταν ακόμα πολύ
τις επιχειρηματικές προσπάθειες
και είπαμε: αν θέλουμε στ’ αλήθεια να καταρρεύσουμε
θα πρέπει να εκθρέψουμε τον δικό μας πόνο.
Κι αρχίσαμε την προσπάθεια στην εφηβεία.

Πιέζοντας τα βλέφαρά μας,
φανταστήκαμε ένα κόσμο φρικτό και βάναυσο
και τους εαυτούς μας μόνους κι ανυπεράσπιστους
και πιαστήκαμε χέρι χέρι. Πού και πού προσπαθούσαμε
να δαγκώσουμε τα χείλη μας.
Κι όταν το κάναμε αυτό σκεφτόμασταν το εωθινό.

Ελπίζοντας πως θα τρέξει πορφυρό αίμα
και θα βάψει λίγο βαμβάκι
με μελαγχολικό φθινοπωρινό κρασί,

χώσαμε τα λεπτά μας νύχια
στο δικό μας ογκώδες κοκκινογούλι
και κλάψαμε κοιτώντας ο ένας την πλάτη του άλλου
όσο πιο πολύ μπορούσαμε.

Μετάφραση: Memi Katsoni

Cementna

الكرواتية | Marija Dejanović

Moji prijatelji žive u prostorima između ormara i zida
koje je nemoguće dosegnuti,
koliko god istezala ruke, paučinasta šutnja
ulazi u moja usta; moji su prijatelji tamna
tišina kreča
Kažem joj: odaberi okvir za sliku
i promoli kroz njegovo
prazno tijelo
svoje tjeme,
mekano korijenje kose do koje sunce ne dopire,
posuto brašnom,

iskradi se iz njegove kuhinje ili skoči kroz prozor
sa desetog kata,
dočekat će te čestice mogućnosti
kao pepeljasto cvijeće kvartovskog parka

Tvoje oči: simboli za prepune, otežale grudi,
obješene od očevog pogleda,
konjskog mlijeka i poklona
koji su izostali s tvoje kože
umjesto muževih okrutnih usana

Njegove riječi skupljaju se u tvom pupku,
preko trbuha penju se do vrata,
Te su riječi čempresi s groblja

i odjednom, umjesto prašine,
ti si ono što visi s lustera

Moji su prijatelji moji jer nisu ničiji,
jedino sebe slušaju, sebe dodiruju
i samo sa sobom plaču,
moj prijatelj je noga stola
čija se špranja zabada u meso kažiprsta
pri selidbi

Moj prijatelj: mala plastična kugla
ispunjena smeđom tekućinom

Moj je prijatelj kovrčava dlaka
u odvodu njezinog grla

Kaže joj: skupa smo stvarali granice
da možemo zajedno brisati namještaj
Kaže mu: lako je raspasti se, teško je
vilicom nabosti grašak

Moji su prijatelji prve tuge
koje sam mogla istinski voljeti

Oni će prvi donijeti odluke
i jedini ih dosljedno provesti

Moji su prijatelji visoke zgrade
koje se rukama drže za temelje

Moji su prijatelji avion
s cementnim nogama

© Marija Dejanović

Μπετόν

اليونانية

Οι φίλοι μου ζουν σε κενά ανάμεσα στη ντουλάπα και τον τοίχο
που είναι αδύνατον να τα φτάσω.
Καθώς απλώνω τα χέρια μου, ένας ιστός σιωπής
εισβάλλει στο στόμα μου· η σκιερή σιωπή του γύψου.
Της λέω: διάλεξε μια κορνίζα
και εμβόλισε το κούφιο της κορμί με το κρανίο σου,
σπρώξε τις εύπλαστες ρίζες των μαλλιών, ανέγγιχτες απ’ τον ήλιο
πασπαλισμένες με αλεύρι,

βγες αθόρυβα από την κουζίνα του ή πήδα απ’ το παράθυρο
από τον δέκατο όροφο, θα προσγειωθείς στα άτομα των πιθανοτήτων
σαν τα σταχτιά λουλούδια του πάρκου της γειτονιάς.

Τα μάτια σου: σύμβολα ξέχειλων υπέρβαρων μαστών
που κρέμονται από τα μάτια του πατέρα σου, από γάλα αλόγου κι από δώρα
που πέφτουν από το δέρμα σου αντί για τα σκληρά χείλη του άντρα σου.
Τα λόγια του μαζεύονται στον ομφαλό σου,
σέρνονται ως τον αυχένα σου σαν κυπαρίσσια στο κοιμητήριο
και ξαφνικά, αντί για σκόνη, είσαι εσύ που κρέμεσαι απ’ τον πολυέλαιο.

Οι φίλοι μου είναι δικοί μου γιατί δεν είναι κανενός,
ακούν μόνο τον εαυτό τους κι αγγίζουν μόνο τον εαυτό τους,
ο φίλος μου είναι το πόδι του τραπεζιού
με την ακίδα που τρυπάει τον αντίχειρά σου όταν μετακομίζεις.

Η φίλη μου: πλαστικό μπαλάκι
γεμάτο καφέ υγρό

Η φίλη μου είναι κατσαρό μαλλί
στο φρεάτιο του λαιμού της

Της λέει: μαζί θέσαμε όρια
για να καθαρίσουμε παρέα τα έπιπλα.
Του λέει: είναι εύκολο να καταρρέεις, δύσκολο είναι
να τρυπήσεις μπιζέλι με το πιρούνι σου


Οι φίλοι μου είναι οι πρώτες λύπες
που αγάπησα στ’ αλήθεια

Είναι οι πρώτοι που αποφασίζουν
και οι μόνοι που τηρούν τις αποφάσεις τους

Οι φίλοι μου είναι κτίρια ψηλά
που κρατούν τα θεμέλια με τα χέρια

Οι φίλοι μου είναι αεροπλάνο
με πόδια από μπετόν

Μετάφραση: Memi Katsoni

Amfora

الكرواتية | Marija Dejanović

Posuti se pepelom,
kakva radosna misao nakon stoljeća sna
u amfori,
pod teretom teškog radovanja.
Teškog, jer čekanje,
prsnuti kao kesten u peći i ležati razrovanog trbuha,
tek tada početi sanjati.

Sanjati o početku masline,
modrici na bedru neba koju je vrana
kljunom izvukla iz vlastita gnijezda,
nit po nit,
dok nije ostalo ničega
osim sna o mršavosti i miru, redukciji,
leđima-keramici,
vratima.

Pojaviti se u sunčevoj pregači.
Kao lebdjeti u obrasloj kočiji,
izdići se u stup koji zrači iz otvora zdjele.

Obična drvena posuda –
– tvrda je koštica našeg pozdrava,
a mlohav je njezin gard.

Otvoriti oči,
pozvati vojsku da okupira grad
i smjestiti čelo u udolinu,
naličje zgloba.

© Marija Dejanović

Ο αμφορέας

اليونانية

Η ταφή σου στις στάχτες
τι χαρούμενη σκέψη, μετά από έναν αιώνα ύπνο
μέσα σε αμφορέα,
φορτωμένη βαριές χαρές.
Βαριές απ’ την αναμονή,
να σκαν σαν κάστανο ψητό με το στομάχι του σκισμένο,
και ν’ αρχίζουν να ονειρεύονται.

Ονειρεύονται ελιές,
μηρούς των ουρανών μωλωπισμένους,
που κόρακες
μαζεύουν από τις φωλιές τους με το ράμφος,
κομμάτι κομμάτι,
μέχρι να μη μείνει τίποτα άλλο
μόνο όνειρα ισχνότητας και σιωπή, ελαχιστοποίηση,
ραχοκοκαλιές κεραμικές
και πόρτες.

Φοράς την ποδιά του Ήλιου
κι είναι σαν να πλέεις σε βαγόνι ξέχειλο
και να υψώνεσαι σαν στήλη που διακτινίζεται από μπολ.

Ένα απλό ξύλινο μπολ.
Είναι σκληρός ο πυρήνας του χαιρετισμού μας
και χαλαρό το βήμα του.

Ανοίγεις τα μάτια,
καλείς το στρατό να εισβάλει στην πόλη
κι ακουμπάς το μέτωπό σου σε κοιλάδα
στην μέσα μεριά του αγκώνα.

Μετάφραση: Memi Katsoni

Vrijeme dugog oporavka

الكرواتية | Marija Dejanović

Došli smo u godine u kojima zrelost
nema veze s godinama:
ptice se sporazumijevaju tako da kretanjem
oponašaju putanje
nebeskih tijela.
Žabe plove morima
koristeći svoje glatke grlene opne
kao jedra.
Sedam dana samoće proteklo je ovako:
prvog dana nisam ni shvatila da sam sama.

Drugog dana, svakodnevica
je bila uobičajena.
Nisam ništa jela
i malo sam spavala,
skuhala sam juhu od tvoje košulje
za slučaj da na vrata pokuca neki gost.
Na kraju sam njome oprala prozore,
bolje je tako nego da bacim
kakvu uvredu u smjeru vrata,
vrata kroz koja nitko ne prolazi jer sam to zabranila,
vrata koja su zaključana,
zašivena u topli zid mojeg želuca,
progutana ježeva kuća.

Trećeg dana, shvatila sam da sam sama.
Ribe su se uplašile i okupile u jato.
Održale su sastanak na kojem su odlučile
da će od sutra živjeti kao srebrni šišmiši.
Letjet će prema svjetlu, zatvoriti oči
i brojati dane senzorima koje nose u grlu.
Odlučila sam ostati sama
i prigrliti svoje novo stanje
kao vrijeme dugog oporavka.

Četvrtog se dana ne sjećam.

Petog se dana dobro sjećam,
ali radije o njemu ne bih govorila.

Šestog sam dana odlučila:
bit ću sama.

I doista, sedmi dan.
Kao da puca led u mojim koljenima,
u mojim zahvalama,
u člancima mene-pauka
koji nalikuje na psa,
u zubima mene-lisice
koja nalikuje na vuka.

© Marija Dejanović

Ο χρόνος της μακράς ανάρρωσης

اليونانية

Έχουμε φτάσει στην εποχή που η ωριμότητα
δεν έχει σχέση με την ηλικία:
τα πουλιά επικοινωνούν
όπως τα ουράνια σώματα,
με την κίνησή τους.
Βατράχια γυρίζουν τις θάλασσες
υψώνοντας τα μεταξένια τους υμένια
για ιστία.
Εφτά μέρες μοναξιάς πέρασαν έτσι:
την πρώτη μέρα δεν κατάλαβα πως ήμουν μόνη.

Τη δεύτερη μέρα, η καθημερινότητά μου
συνεχίστηκε απαράλλαχτη.
Δεν έφαγα τίποτα
και κοιμήθηκα λίγο,
έκανα το πουκάμισό σου σούπα
μήπως και περνούσε κανένας καλεσμένος.
Τελικά το χρησιμοποίησα για τα καθαρίσω τα παράθυρα,
καλύτερα έτσι παρά
να εκτοξεύω στην πόρτα βρισιές,
στην πόρτα που δεν καλωσορίζει επισκέπτες,
την πόρτα που είναι κλειδωμένη,
φυτεμένη στα θερμά τοιχώματα του στομαχιού μου,
σαν φωλιά σκαντζόχοιρου που έχω καταπιεί.

Όταν, την τρίτη μέρα, κατάλαβα πως ήμουν μόνη,
τα ψάρια τρόμαξαν και μαζεύτηκαν κοπάδι.
Συσκέφθηκαν και αποφάσισαν
να συνεχίσουν τη ζωή τους σαν ασημένιες νυχτερίδες.
Θα πετάξουν προς το φως, θα κλείσουν τα μάτια,
και θα μετρήσουν τις μέρες με τους αισθητήρες στο λαρύγγι τους.
Αποφάσισα να μείνω μόνη,
και να υιοθετήσω τη νέα αυτή κατάσταση
σαν μακρά περίοδο ανάρρωσης.

Δεν θυμάμαι την τέταρτη μέρα.

Θυμάμαι καλά την πέμπτη μέρα
αλλά προτιμώ να μη μιλήσω γι’ αυτήν.

Την έκτη μέρα αποφάσισα:
Θα είμαι μόνη.

Και την έβδομη μέρα επίσης.
Σαν πάγος που σπάει μέσα στα γόνατά μου,
στις ευχαριστίες μου,
στις αρχνοαρθρώσεις μου,
που μοιάζουν με σκύλου,
στα αλεπόδοντά μου
που μοιάζουν με λύκου.

Μετάφραση: Memi Katsoni

Aubade

الكرواتية | Marija Dejanović

Aubade je bizon.
Rastvara svoje rogove kao lopoč,
a voda je rosa ishlapjela uslijed pokreta vrata
prema gore. Ta izmaglica skuplja se u uskom,
uzdignutom sloju krzna koje prati kralježnicu
kao bijeli jelen cestovni promet
kad pada snijeg.
Bijele latice lotosa,

ili,
bijela krvna zrnca kao niske od bisera
koje vise sa krovova kad je hladno.
Aubade-dah zaleti se i pojuri svojim kratkim,
strelovitim letom,
moguće kao život bijelog zeca
i ostalih bijelih životinja.

Aubade: jedino je on u cijelom prizoru smeđ.

Sve je ostalo bijelo, svugdje
gdje god malena puška oka
presvučenog tankom mrazovom opnom
može načiniti trapez.
Jedino je smeđe stablo s četiri korijena
i sa dvije grane.

Ne znam zašto, aubade

me podsjetio na žonglera
koji čeka da se na pješačkom prijelazu
pojavi zeleno svjetlo. Zatim počne bacati u zrak
prašnjave teniske lopte,
kuglu po kuglu,
nalik na velike, pretjerano pravilne orahe,
tup.
Kad bi bar jedna ispala na mokru cestu,
otkotrljala bi se pod haube auta
koji čekaju znak da krenu
i dan bi bio osiromašen.

Ovako, nema greške.
Nema blata na rukama.

Moja je ljubav
lovac koji nišani
u prazan prostor između rogova.

© Marija Dejanović

Εωθινό

اليونانية

Το εωθινό είναι βίσονας.
Ξεδιπλώνει τα κέρατά του σαν λωτός,
και το νερό είναι πάχνη, σκορπισμένη με ελαφριά
στροφή του λαιμού. Αυτή η αχλή συγκεντρώνεται σ’ ένα λεπτό
πυκνό τρίχωμα που ακολουθεί τη ραχοκοκαλιά
σαν λευκό ελάφι που ακολουθεί την κίνηση στους δρόμους
όταν χιονίζει.
Τα λευκά πέταλα του λωτού
ή
λευκά αιμοσφαίρια, σαν μαργαριταρένια περιδέραια,
που κρέμονται απ’ τις στέγες όταν πέφτει παγωνιά.
Η ανάσα του εωθινού ορμάει βολίδα με συνοπτική
σαν βέλος βιασύνη,
σαν τη ζωή λευκού κούνελου
και άλλων λευκών ζώων.

Εωθινό: είναι το μόνο σημείο της εικόνας που είναι καστανό.
Όλα τα άλλα είναι παντού λευκά,
όπου η μικρή καραμπίνα του ματιού
καλυμμένη με λεπτή μεμβράνη δρόσου
μπορεί να ακροβατήσει.
Το καστανό είναι το μόνο δέντρο με τέσσερις ρίζες
και δυο κλαδιά.

Δεν ξέρω γιατί, το εωθινό
μου θύμισε ζογκλέρ
που περιμένει στα φανάρια
το πράσινο για τους πεζούς. Μετά αρχίζει να εκσφενδονίζει
σκονισμένα μπαλάκια του τένις,
ένα ένα
σαν μεγάλα, λεία καρύδια,
ντουπ.
Αν κάποιο έπεφτε στο βρεγμένο δρόμο,
θα κυλούσε κάτω από αυτοκίνητο έτοιμο να ξεκινήσει
και θα κατέστρεφε τη μέρα.
Αλλά μ’ αυτόν τον τρόπο δεν γίνεται λάθος.
Δε μένει λάσπη στα χέρια.

Ο έρωτάς μου είναι
κυνηγός που σημαδεύει
το κενό ανάμεσα σε δυο κέρατα.

Μετάφραση: Memi Katsoni

Fotografija patke

الكرواتية | Marija Dejanović

Fotografirala sam patku
koja stoji na drvenom trupcu
da ti pokažem patku i trupac
ili da kažem: bila je patka.
Ostatak dana nanosim šminku na lice
pa gledam u sebe iz daljine dok se ne prepoznam
i onda si mahnem,
kažem si dobar dan.
Kad se dovršim, kažem: ovo su usta

ili, ovakva usta:
i uronim usne u sjemenke velikog nara
i izreknem Nar,
bio je nar,

ovakav nar:
i onda ga progutam.

Pojavljujem se samo za sebe
i te izvedbe prate pljuskovi
skakavaca i zrikavaca
s niskog neba krošanja.
Oni su zapravo isto stvorenje,

samo što je jedan davno izgubio plač
kad ga je zakopao u grudi zemlje
da ga sačuva
i onda zaboravio.

Zeleno na očima, crveno na ustima,
drugi je zadržao u sebi svoj plač
i nabavio reket za badminton,
reket nalik na onaj kojim smo
u djetinjstvu udarali hruštove koji lete
i neki su ih, kad ih sruše na pod,
još polovili rubom,
kriveći tako obruče reketa
i trgajući njegove žice,
ali nikako ne ja.

Patka je jutros jela nar.
Ili, patka je jučer snijela taj nar.
Bila je crvena,
crvenog kljuna i crvenog repa,
bila je zelena,
kao skakavac, zrikavac,
crvena i zelena kao meso koje sjedi na travi.

Dan je standardan
kao rane na koljenima,
laktovima,
listovima i bedrima djevojčica
koje igraju nogomet
na minskom polju
u travi višoj od njihovog struka.

© Marija Dejanović

Φωτογραφία πάπιας

اليونانية

Φωτογράφισα μια πάπια
όρθια πάνω σε ξύλινη κασέλα
για να σου δείξω την πάπια και την κασέλα
ή για να πω: ήταν μια πάπια.
Την υπόλοιπη μέρα βαφόμουν
και μετά παρακολουθούσα τον εαυτό μου,
με παρατηρούσα από απόσταση, μέχρι να
με αναγνωρίσω και να μου γνέψω γεια.
Όταν τελειώσω λέω: αυτό είναι ένα στόμα

ή αυτό το είδος στόματος:
και βυθίζω τα χείλη μου σ’ ένα μεγάλο ρόδι
και λέω Ρόδι,
ήταν ένα ρόδι,
αυτό το είδος ροδιού.
Και μετά το καταπίνω ολόκληρο.

Εμφανίζομαι μόνο για μένα
κι αυτές οι πράξεις συνεπάγονται θύελλες,
απ’ το χαμηλό ουρανό των δεντροκορφών,
ακρίδες και γρύλους.
Αυτά τα δυο είναι στ’ αλήθεια το ίδιο πλάσμα,

μόνο που το ένα είχε χάσει την κραυγή του από παλιά,
όταν την έθαψε στη γη
για να την προστατέψει,
και μετά την ξέχασε.

Πράσινο στα μάτια, κόκκινο στα χείλη,
το άλλο κράτησε την κραυγή του
και πήρε ρακέτα μπάντμιντον,
ίδια μ’ αυτήν που είχαμε παιδιά
για να χτυπάμε ιπτάμενα σκαθάρια
και κάποιοι είχαν τη συνήθεια, όταν τα ’ριχναν κάτω,
να τα κόβουν στα δυο με την άκρη της ρακέτας
κι έτσι στράβωναν τις άκρες
κι έσκιζαν το δίχτυ,

αλλά όχι εγώ.
Σήμερα το πρωί η πάπια έφαγε το ρόδι
ή χθες επώασε αυτό το ρόδι.
Ήταν κόκκινο,
με κόκκινο ράμφος και κόκκινη ουρά,
ήταν πράσινο,
σαν ακρίδα, σαν γρύλος,
τόσο κόκκινο και τόσο πράσινο σαν κρέας καθισμένο στο γρασίδι.

Η μέρα είναι δεδομένη
σαν τις πληγές σε γόνατα,
αγκώνες,
κνήμες και μηρούς των κοριτσιών
που παίζουν ποδόσφαιρο,
σε ναρκοπέδιο
γεμάτο χόρτα που τους φτάνουν ως τη μέση.

Μετάφραση: Memi Katsoni

Island

الكرواتية | Marija Dejanović

1.
Otići ću živjeti na Island
kao jato ptica, dva snopa žita
koja hodaju po suncu
do nesvjestice, kože
mekim uzdama upregnute
u vrtoglavicu.

Kažem: pouzdano je.
ne znači: sigurnost,

znači:
tijelo mi je svezano
i plutam kao ameba,
slobodna
kao pojas za spašavanje
bez čovjeka
koji se utapa.

Taj je prazan centar
Island:
moja potreba
da budem topla
bačena u vodu

moja želja
da te vidim
raznesena bombom
iz mog trbuha

moje ruke
drže dalekozor
i gledaju me s obale
u eksploziji
koja me zove

da zaboravim svoje ime.

2.
Island.
Nakana da se postane hladna.
Da imam samo sterilne misli
i izgovaram samo jednostavne rečenice,
da se nasučem na kamen mokre soli
i jedem nezačinjenu zobenu kašu,

nosim debele vunene čarape,
odreknem se blizine ljudi
i jednom mjesečno posjećujem
bijele lisice.

Voljela bih vječnu zimu,
da je dvorište moje sobe
njezino carstvo
i da legnem na njene jastuke,

da mi priča kako je u mladosti
sjedala na prsa mladića
i s njima ostajala
dok im ne ponestane
zraka u plućima.

3.
Šaljem ti pismo s Islanda:
ovdje je sve bijelo,
kao na snimci oblaka
kroz prozor aviona
kad sam ti dolazila.

Tijekom dana, nebo se činilo
kao da je Sjeverni pol.
Zemlja se nije vidjela.
Po noći, tlo prizemljenja
izgledalo je kao zvjezdana mreža.

Prešućujem smeđe detalje.
Lažem da je padao snijeg.
Pismo na kraju ne pošaljem,
ne počnem mrziti svijet,
zavučem se gola u krevet
i ne plačem.

4.
Tvoja je jezgra malena,
rumeno mekano glatko
tkivo pod hrpom noževa.

Jednoga bijelog jutra,

izvući ću jednog po jednog
kao klinove šatora
i zabosti ih u čela ljudi
koji su te razotkrili.

© Marija Dejanović

Ισλανδία

اليونانية

1.
Θα αποδημήσω στην Ισλανδία
σαν ένα κοπάδι πουλιών,
σαν δυο δεμάτια στάρι,
που πορεύονται κάτω απ’ τον ήλιο
ως την εξάντληση, το δέρμα τους
ζεμένο στον ίλιγγο
με μαλακά χαλινάρια.


Λέω: είναι κάτι φερέγγυο.
Αυτό δε σημαίνει: ασφάλεια,
αυτό σημαίνει:
το σώμα μου είναι ζεμένο
και πλέω
σαν αμοιβάδα
ελεύθερη σαν
σωσίβιο
χωρίς
σώμα πνιγόμενο
προς διάσωση.

Αυτός ο κενός πυρήνας
είναι η Ισλανδία:
η ανάγκη μου
για θέρμη
και ρίψη στο νερό.

H επιθυμία μου
να σε δω
διαμελισμένο από βόμβα
από το στομάχι μου˙

τα χέρια μου
κρατούν κιάλια
και με παρακολουθούν απ’ την ακτή
σε μια έκρηξη
που με καλεί
να ξεχάσω το όνομά μου.

2.
Ισλανδία.
Η επιθυμία του ψύχους,
των στείρων και μόνο σκέψεων,
των απλών και μόνο φράσεων
της ανάβασης σε βράχο από υγρό αλάτι,
και της κατανάλωσης ανόθευτης βρώμης.

H επιθυμία μου να φοράω χοντρές μάλλινες κάλτσες,
να απαρνηθώ το ανθρώπινο άγγιγμα,
και μια φορά το μήνα, να επισκέπτομαι
λευκές αλεπούδες.

Θα ήθελα έναν αιώνιο Χειμώνα,
θα ήθελα η αυλή του δωματίου μου
να γίνει η αυτοκρατορία του.
θα ξάπλωνα στα μαξιλάρια του,
και θα του ζητούσα να μου πει πως στα νιάτα του
καθόταν στο στήθος νέων ανδρών
και έμενε μαζί τους
μέχρι να τους κοπεί
η ανάσα.

3.
Σου στέλνω γράμμα από την Ισλανδία
όλα εδώ είναι λευκά,
σαν σύννεφα που άρπαξα
από το παράθυρο του αεροπλάνου
όταν ήρθα να σε δω.

Τη μέρα ο ουρανός έμοιαζε
με τον Βόρειο Πόλο.
Το έδαφος δε φαινόταν.
Τη νύχτα ο χώρος προσγείωσης
έμοιαζε με αστρικό δίκτυο.

Παραλείπω τις καφετιές λεπτομέρειες.
Ψέματα λέω, χιόνιζε.
Τελικά δε στέλνω το γράμμα,
δεν αρχίζω να μισώ τον κόσμο,
δε χώνομαι στο κρεβάτι γυμνή,
και δεν κλαίω.

4.
Ο πυρήνας σου είναι ελάχιστος,
ξαναμμένος, μαλακός, λείος ιστός,
κάτω από ένα σωρό μαχαίρια.

Ένα λευκό πρωινό,
θα τα τραβήξω ένα ένα,
σαν πασσάλους από σκηνή,
και θα τα βυθίσω στο μέτωπο
όσων σε εξέθεσαν.

Μετάφραση: Memi Katsoni

Pravilne linije

الكرواتية | Marija Dejanović

Žuta tromost dolaska
plodova drveća, jabuka, krušaka
izniknula je iz kamena ukopanog kao peta,
isplivala iz vode.

Svo je voće žuto
i pojavljuje se samo u naznakama,
debljina podneva prilazi nam kao pitomi vlak,
redovito, s blagim odstupanjima
i upozorava nas da moramo biti oprezni,
blago nasmiješeni,
čiste površine i metalnog, zagrijanog srca,
spremni da motikom zatučemo bjelouške
i u pretrazi prevrnemo svaki kamen.

Ona ima vatrostalne ruke,
skriva ih u pećnici kao zmija noge,
isteže vrat, tjeme i bradu slijedeći pravilnu liniju,
prati na nebu male ožiljke
ispuštene iz stražnjice aviona.

Ne može se na mene opeći,
ne može mi saznati ime.
Zjenice su nam fiksirane, uokvirene trepavicama
koje kalibriraju kao pupoljci,
pupoljci svibanjski,
pogledom ispraćaju noge i glave.

Tako sam sretna što te imam,
ukrala si dio auta samo da ga ne može nitko voziti
i sad autostopiraš, misleći
što li mi je sve to trebalo.

Travnati ti jezik skriva laži,
slatke, ljetne preinake kako bi me više voljela.

Kad u ustima topiš moje ime
zaklela bih se da je to neko drugo ime.
Kad mi ustima ljubiš obraz,
zaklela bih se
da to nije moj obraz.

© Marija Dejanović

Χαράζοντας ευθείες γραμμές

اليونانية

Η κίτρινη αδράνεια της άφιξης
φρούτων, μήλων κι αχλαδιών
που βλασταίνουν από πέτρα μπηγμένη βαθιά σαν τακούνι,
βγήκε κολυμπώντας απ’ το νερό.

Όλα τα φρούτα είναι κίτρινα
κι εμφανίζονται μόνο σαν νύξεις,
η πυκνότητα του μεσημεριού μας πλησιάζει σαν τιθασευμένο τρένο
συστηματικά, με λεπτές αποκλίσεις,

και μας συμβουλεύει να είμαστε προσεκτικοί
με ελαφρά χαμόγελα,
καθαρές επιφάνειες και θερμαινόμενες ατσάλινες καρδιές,
έτοιμοι να λιώσουμε φίδια με φτυάρια
και να τα ξετρυπώσουμε κάτω από κάθε πέτρα.

Εκείνη έχει χέρια πυρίμαχα και
τα κρύβει στο φούρνο όπως το φίδι κρύβει τα πόδια του,
τεντώνει το λαιμό της, κρανίο και πιγούνι μια ευθεία
και εξετάζει τον ουρανό για ουλές
από τις ράχες των αεροπλάνων.

Δεν μπορεί να χαράξει πάνω μου τα πύρινα σημάδια της,
δεν μπορεί να μάθει το όνομά μου.
Οι ίριδες μας ορίζονται από βλεφαρίδες
που βαθμονομούν σαν μπουμπούκια,
μπουμπούκια του Μαΐου
όταν συνοδεύουν κορόνα και γράμματα.

Είμαι τόσο ευτυχισμένη που σ’ έχω
έκλεψες ένα κομμάτι από το αυτοκίνητο
κι έτσι κανείς δεν μπορεί να το οδηγήσει
και τώρα κάνεις οτοστόπ κι αναρωτιέσαι
αν άξιζε τον κόπο.

Η γρασιδένια γλώσσα σου κρύβει ψέμματα
γλυκές καλοκαιρινές προσβολές που σε βοηθούν να μ’ αγαπήσεις.

Όταν λιώνεις το όνομά μου στο στόμα σου,
θα ’παιρνα όρκο πως δεν είναι το όνομά μου.
Όταν το στόμα σου φιλάει το μάγουλό μου,
θα ’παιρνα όρκο πως δεν είναι το μάγουλό μου.

Μετάφραση: Memi Katsoni